HAVAYOLU YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 9

Uçuş noktalarını zaman ve mekân boylamında birleştiren uçuş hatlarının bütününe havayolu uçuş ağı denilir.

Uçuş noktalarının günün hangi zaman diliminde birleştirileceği, ağ yapılarının tasarlanmasında zamanlama yaklaşımının konusudur. Mekansal yaklaşım kapsamında değildir.

Ağın mekânsal görselliği bir at arabası tekerleğinin göbeğini (hub) ve onu çepere bağlayan dikmeleri (spokes) andırdığı için İngilizce yazında bu yapıya Hub&Spoke adı verilmektedir.

Çapraşık ağ yapısı bütün uçuş noktalarının birbirleriyle doğrudan doğruya bağlanmasıyla ortaya çıkan, üzerindeki uçuşların noktadan noktaya ve direkt olarak yapıldığı uçuş ağıdır.

Gelen ve giden uçuşların dalga sistemi şeklinde senkronize edilerek yoğunluk yaratılmasının amacı yolcuların kısa bir süre içinde mümkün olduğu kadar çok bağlantı olanağı elde etmelerini sağlamaktır. Uçuş tarifelerini bilinçli bir şekilde senkronize etme çabası olmadan bu amaca ulaşmak mümkün değildir.

Merkez havaalanı, ağ yapısı içinde merkezî bir konumda olan ve aktarma işlevi gören, dolaylı bağlantıları artırmak ve aktarma süresini azaltmak amacıyla zaman ve mekân boyutları dikkate alınarak tasarlanmış dalga yapısının kullanıldığı havaalanıdır.

T-D ağ yapısı ilk kez ABD’de, iç hatların serbestleştirilmesinden sonra 1980’li yılların başından itibaren kullanıma girmiştir. Havayolu işletmeleri uçuş ağlarını ancak serbest pazarlarda istedikleri gibi belirleyebilirler.

n(n+1)
     2        formülü ile hesaplandığında elde edilen toplam havaalanı çifti sayısı 21 olarak bulunur.

Görselde görülen Topla- Dağıt ağ yapısı, direkt uçuş potansiyeli yüksek topla-dağıt ağ yapısı olarak adlandırılabilir. Direkt uçuş potansiyeli yüksek topla-dağıt ağ yapısı merkez havaalanının kendi başına yarattığı yoğun talebi merkezine alır.

TD ağ yapısı havayolu ürününün en önemli bileşeni olan ASBN– ASVN arasındaki toplam seyahat süresini etkiler. Bu etki, TD Ağ yapısının havayolu hizmet sunumunun tarife temelli bileşenlerine etkisi örneğidir.

İşletmeler için işbirliği, benzer çıkar ve amaçlar için iki ya da daha fazla işletmenin karşılıklı fayda sağlamak üzere kurdukları iş ilişkisidir.

Ortak girişim ise belirli ortak amaçları gerçekleştirmek üzere ortakların oluşturdukları ayrı bağımsız bir organizasyon altında işbirliği yaptığı oluşumdur

Havacılık alanındaki ortak girişimler aslında stratejik havayolu işbirliklerinin bir türü olmakla birlikte en ileri düzeydeki havayolu işbirlikleridir. Birçok alanda taraflar ortaklaşa hareket etmektedir. Bu nedenle ortak girişimler bir tür “sanal birleşmeler "olarak anılmaktadır.

Dolayısıyla stratejik işbirlikleri işletmelere, diğer ortaklık biçimlerine göre daha fazla esneklik tanır ve istenildiğinde işbirliğinden ayrılmak daha kolaydır. Burada “stratejik” kelimesi ise ortaklığın uzun dönemli amaçları içeriyor olması anlamına gelmektedir

Buna göre stratejik işbirlikleri, her bir işletme için kaynak ve kabiliyetler arasında sinerji oluşturacak şekilde, üyelerinin kaynaklarını işbirliği için ortaya koymayı, bilgilerini paylaşmayı ve değer yaratan faaliyetleri yerine getirmeyi taahhüt ettiği işletmeler arası bir formdur

Havayolu işbirliği, rekabet üstünlüğü sağlamak amacıyla tarife planlama, yer hizmetleri, teknoloji geliştirme, pazarlama, satış, uçak bakım gibi alanlarda iki ya da daha fazla havayolu işletmesinin ortak faaliyetler gerçekleştirmek üzere yaptıkları bir düzenlemedir.

Uluslararası havayolu taşımacılığı, ülkelerin aralarında imzaladıkları ikili havayolu taşımacılığı (İHT) anlaşmaları çerçevesinde gerçekleşmektedir

ABD, yabancı yatırımcılar tarafından Amerikan havayolu işletmelerinin %25’ten fazla hissesinin satın alınmasına izin vermezken AB’de bu sahiplik hakkı %49 ile sınırlandırılmaktadır

Ölçek ekonomisi, işletmenin toplam üretim miktarının artmasına bağlı olarak birim maliyetlerinin azalması anlamına gelmektedir.

Yoğunluk ekonomileri, sabit bir ağ büyüklüğü içinde artan yolcu trafiğine bağlı olarak birim maliyetlerin azalması ile oluşmaktadır. Başka bir deyişle aynı sayıda havaalanı (ya da şehir ile) ile daha fazla ücretli yolcu km üretilmesi birim maliyetleri azaltmaktadır.