HAVAYOLU PAZARLAMASI

Havayolu işletmesinin içerisinde meydana gelen ve pazarlama faktörlerini etkileyen unsurların bulunduğu çevreye iç pazarlama çevresi adı verilmektedir. İşletmenin güçlü ve zayıf yönleri olarak da ifade edilebilmektedir.

Havayolu işletmelerinin makro pazarlama çevresi için PESTE analizi kullanılmaktadır. PESTE analizi sadece havayolu sektörü için değil, diğer tüm sektörler için de pazarlama çevresinin değerlendirilmesi, sektörel ölçüde makro ekonomik faktörlerin ele alınması ve pazarlama politikalarının belirlenmesinde oldukça önemli bir araçtır. SWOT analizi PESTE analizine benzemekle beraber, SWOT  analizi iç ve dış pazarlama çevrelerinin birlikte anlaşılmasında etkili bir yöntemdir.

Serbestleşme, havayolu  işletmelerinin önündeki pazara erişim, pazara giriş, fiyat ve kapasite konularındaki engellerin kaldırılarak sektörde tam rekabet ortamının oluşturulması hareketidir. Özelleştirme, devlet sübvansiyonları, havalimanı slot tahsisileri ise havayolu işletmelerini etkileyen diğer politik faktörlerdir.

Blok rezervasyon, bir havayolu işletmesinin sunduğu koltukların bir bölümünü başka bir havayolu işletmesine satmasıdır. Koltukları alan havayolu işletmesi bunları kendi dağıtım kanalları aracılığıyla yolculara satmaktadır. Böylelikle hem koltukları satan havayolunun doluluk oranını artırması, hem de koltukları satın alan havayolunun başka pazarlara erişimi mümkün olmaktadır. Uçuş tarifelerinin koordinasyonu, kod paylaşımı, imtiyaz sistemi, havuz anlaşmaları ise havayollarının pazarlama politikalarına etki eden diğer iş birliği konularıdır.

İşsizliğe yönelik politikalar, havayolu işletmelerinin pazarlama çevresini şekillendiren ekonomik faktörler altında yer alan bir konudur. Kod paylaşımı, imtiyaz sistemi, blok rezervasyon ve havuz anlaşmaları ise havayollarının pazarlama politikalarına etki eden iş birliği konularıdır ve havayolu işletmelerinin politik çevresi ile ilgilidir.

Havayolu pazarlaması açısından ‘yaş ortalaması yüksek olan yolcu kitlesine sunulan hizmetin farklılaştırılması’  sosyal açıdan nüfusun yaş dağılımına ilişkin geliştirdiği pazarlama stratejileri arasında yer alır.

Havayolu sektörünün turizm sektörü ile yakından ilişkili olmasından dolayı, tüketicilerin tatil alışkanlıklarındaki değişim, havayolu işletmelerinin de bu duruma adapte olmalarını gerektirmektedir. Dolayısıyla turistlerin tatil alışkanlıklarının değişmesinden dolayı havayolu işletmeleri açısından, farklı beklentileri oluşan kitlelere farklı hizmetlerin sunulması ve pazarlama faaliyetlerini bu yönde farklılaştırılması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.

Havayolu işletmeleri, iş seyahatleri sınıfının ihtiyaç duyduğu unsurlar doğrultusunda iş amaçlı seyahat beklentisini karşılamak durumundadırlar. Bu nedenle iş amaçlı seyahatlerde gece uykularını uçuş esnasında almayı ve bu sayede zamanlarını en verimli şekilde kullanmalarını sağlamak amacıyla havayolu işletmelerinin hizmetlerini farklılaştırması  iç piyasadaki değişimler kapsamında değerlendirilmektedir.

Uçak üreticilerinin geliştirdiği yeni teknolojiler sayesinde havayolu sektörü daha verimli  faaliyet gösterebileceği uçaklara kavuşmaktadır. Bu nedenle havayolı işletmelerinin farklı koltuk yapılandırması seçenekleri sayesinde bazı uçak tiplerinin farklı pazar bölümündeki müşterilere farklı hizmetleri sunması teknolojik çevre faktörlerinden yeni uçakların tasarlanması kapsamında değerlendirilebilir.

Havayolu sektörü pazarlama çevresinde etkisi olan çevresel faktörlerden biri  gürültü kirliliğidir. Özellikle yerleşim yerlerine yakın havaalanlarına uçan havayolları bu duruma ayrı özen göstermek zorundadırlar. Filo yapılarında eski tip uçaklar bulunan havayolları açısından gürültü kirliliği halen bir sorun teşkil etmektedir. Böyle bir durumun varlığında havayolları stratejileri dahilinde filoya yeni uçakların dahil edilmesi, izin verilen zaman diliminde uçuşların gerçekleşmesi gibi önlemler almak durumunda kalmaktadırlar.