HAVAYOLU PAZARLAMASI

Havayolu işletmeleri çeşitli yöntemlerle gelecek dönemlerde kendilerine rekabette avantaj sağlaması amacıyla küreselleşmektedir. Bir havayolu işletmesinin öz kaynaklarını kullanarak küreselleşmesi, doğrudan yatırımlarla küreselleşmeyi açıklamaktadır. Cevap B seçeneğidir.

A, B, D ve E seçeneklerinde verilen ifadeler yanlış iken C seçeneğindeki “İç pazarlama çevresi, işletmenin güçlü ve zayıf yönleri olarak da ifade edilebilmektedir” ifadesi, İç ve dış pazarlama çevreleri ile ilgili doğru bir ifadedir. Dolayısıyla sorunun cevabı C seçeneğidir.

Doğru cevap B şıkkıdır. Diğer seçenekler çevresel faktörler arasında yer almaktadır.

Rakipler, aracılar, tedarikçiler ve müşteriler mikro pazarlama çevresi faktörleridir. Ekonomik faktörler ise, makro pazarlama çevresine faktörlerinden biridir. Cevap D seçeneğidir.

Ekonomik, sosyal, politik ve teknolojik faktörler; makro pazarlama çevresi faktörlerindendir. Havayolu işletmesi iç çevresi ise mikro pazarlama çevresi faktörlerindendir. Cevap E seçeneğidir.

B, C, D ve E seçeneklerinde verilen ifadeler PESTE analizi ile ilgili yanlış ifadelere yer vermektedir. A seçeneğindeki “PESTE analizi, sektörel ölçüde makroekonomik faktörlerin ele alınması ve pazarlama politikalarının belirlenmesinde oldukça önemli bir araçtır” ifadesi ise PESTE analizinin önemini ifade etmektedir. Cevap A seçeneğidir.

Serbestleşme ve sonrasında liberalleşmenin havayolu sektörüne bazı etkileri olmuştur. Bilet fiyatları talebe göre şekillenmeye başlamış ve düşen bilet fiyatları yolcu sayısında artışa neden olmuştur. Havayolu işletmelerinin verimliliği ve etkililiği artmıştır. Uçuş ağları artmıştır. Havayolu sektöründe serbest rekabet ortamı ve adil rekabet koşulları oluşmuştur. Bu özellikler, A, C, D ve E seçeneklerinde yanlış olarak ifade edilmiştir. serbestleşme ve liberalleşmenin havayolu sektörüne kazandırdığı olumlu özellik, B seçeneğinde doğru olarak ifade edilmiştir. Cevap B seçeneğidir.

Havayolu pazarlama politikaları düşünüldüğünde, sosyal faktörler pazarlama çevresine en çok etki eden faktörlerin başında gelmektedir. Nüfus dağılımı, tatil alışkanlıklarının değişimi, iş piyasasındaki değişimler, sosyal faktörlere örnek gösterilebilir. Cevap C seçeneğidir.

“Karbon ayak izi fazla olan havayolu işletmeleri, çevre duyarlılığı olan kişilerce iyi bir imaja sahip olacaktır.” İfadesi yanlış bir ifadedir. Aksine karbon ayak izi fazla olan işletmeler, çevre duyarlılığı olan kişilerce çevreye duyarsız işletme imajına sahip olacaklardır. Cevap D seçeneğidir.

Görüntülü iletişim teknolojilerinin gelişmesi, teknolojik faktörler ile ilgilidir. Bu teknoloji ise havayolu işletmelerine pek çok açıdan fayda sağlamıştır. Cevap E seçeneğidir.

Havayolu işletmesinin içerisinde meydana gelen ve pazarlama faktörlerini etkileyen unsurların bulunduğu çevreye iç pazarlama çevresi adı verilmektedir. İşletmenin güçlü ve zayıf yönlerini olarak da ifade edilebilmektedir.

Birleşme ve satın alma yolu ile küreselleşme; Havayolu işletmelerinin özellikle başka ülkelerde faaliyet gösteren diğer havayolu işletmeleri ile birleşerek ya da onları satın alarak küreselleşmeleridir. Bu strateji ile birlikte havalimanı slotları ve hava sahası kullanımı açısından avantaj elde edilmesi mümkün hale gelmektedir.

Ekonomik faktörlerin pazarlama çevresi üzerindeki etkileri olduğu açıkça görülmektedir. Ekonomik faktörler altında yer alan konular şu şekilde sıralanabilir;

Mikro pazarlama çevresi, ağırlıklı olarak havayolu işletmesine göre şekillenmektedir. Havayolu işletmesi iç çevresi, rakipler, aracılar, tedarikçiler, müşteriler ve toplum faktör­lerinden oluşan çevreye mikro pazarlama çevresi denir.

İmtiyaz sistemi (Franchising): Bir havayolu işletmesinin diğer bir havayolu işletme­sine markasını, bilgisini, deneyimlerini, standardizasyon düzeyini ve bunları des­tekleyen diğer hizmetleri kullanma hakkını vermesidir. British Airways’in Londra Heatrow Havalimanı ile Inverness şehri arasındaki uçuşlarını British Regional Ha­vayollarına vermesi bir imtiyaz sistemi uygulamasıdır.

Pazarlama çevresine etki eden sosyal faktörlerden nüfusun yaş dağılımına bakıldığında, havayolu işletmelerinin engelli ve yaşlılar için özel hizmetler sunmaya başladıklarını, orta yaş kesime hitap edebilmek için havayolu imajını geliştirme çalışmalarına önem verdiklerini ve hizmet kalitesini arttırmak amacıyla yeni çalışmalar yaptıklarını görmekteyiz.

Serbestleşme öncesindeki ortamın havayolu işletmeleri üzerinde neden olduğu olumsuz etkiler;

Havacılık emniyetinin kötüye gitmesine neden olmaktadır, Talebin yoğun olmadığı pazarlarda hizmet yeterli kalite ve düzeyde olamamaktadır,Teknolojik yeniliklere yatırım olanaklarının azalmasına neden olmaktadır, Çalışanlar üzerinde olumsuzluklara neden olmaktadır. Fiyat konusundaki düzenlemeler ve adil olmayan rekabet ortamı nedeniyle hava­yolu işletmelerinin gelirleri azalmaktadır.

Çevresel (doğal) faktörler küresel ısınma ve iklim değişikliği, gürültü kirliliği ve doğal afetler gibi unsurları kapsamaktadır.

Havayolu sektöründeki dünyadaki yıllık büyüme %5 civarındadır.

2003 yılında Türk Hava Yollarının özelleştirilmesiyle birlikte ülkemizde havayolu sektörünün tam anlamıyla serbestleşmesi sağlanmıştır ve kısa süre içerisinde birçk yeni havayolu sektörde yerini almıştır.