HAVAYOLU İŞLETMELERİNDE OPERASYONEL PLANLAMA - Deneme Sınavı - 4

Sorumlu kaptan pilot; havacılık işletmeleri tarafından belirlenen ve uçuşun sevk ve idaresinden sorumlu kaptan pilot veya acil durumlarda, kaptan pilotun görev yapamaması durumunda geçici olarak bu görevi üstlenecek pilotu ifade eder. Doğru cevap B seçeneğidir.

Uzun menzil uçuş; bir uçuş görev süresi içinde, 4 saatten daha fazla zaman dilimi geçirilen uçuş veya tek inişli uçuş için 8 saat veya daha fazla yapılan uçuş, iki inişli uçuşlarda ise uçuşlardan en az birisinin süresi 6 saati geçen ve bu iki uçuşun süreleri toplamı 8,5 saati geçen uçuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

İleri tarihli problem için zaman ekseni genellikle bir ay olarak kabul edilir. Bu problemi çözmek için öncelikle haftalar arasındaki farklılıklar dikkate alınır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Havayolu işletmelerinde operasyonların planlanması, uçuş tarifesinin tasarlanması ile başlamaktadır. Uçuş tarifesi, planlanan operasyon tarihinden genellikle 9 ile 12 ay öncesinde tamamlanmaktadır. Uçuş tarifesi kapsamında havayolu işletmesi uçuş yapacağı havalimanlarına, günün hangi saatinde, hangi sıklıkla hizmet sunacağına karar vermekte ve bunu ilan etmektedir.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Günümüzde kullanılmakta olan ticari uçakların ana kategorileri genellikle uçakların uçuş menzili ve taşıma kapasitesi ile tanımlanmaktadır. Bir uçağın uçuş menzili, ek bir yakıt için durmaksızın uçabileceği en uzun mesafeyi ifade ederken, yine makul bir yolcu ve/veya kargo yükü taşımaktadır. Bir uçağın taşıma kapasitesi, taşıyabileceği yük miktarının göstergeleri olarak yolcu-koltuk ve/veya kargo kapasitesi gibi ölçeklerle temsil edilebilir.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Filo yapısı/çeşitliliği, uçuş ağı, ücretlendirme ve çalışma kuralları ile ilgili şirket politikaları, bir havayolu işletmesinin toplam maliyetlerini en çok etkileyen faktörlerdir. 

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Filo atama problemi, havayolu işletmesinin uçuş tarifesinde yer alan uçuş bacaklarına filoların işletme maliyetleri ve teknik özellikleri dikkate alınarak potansiyel geliri enbüyükleyecek şekilde atanmasıdır. Uçakların, koltuk kapasiteleri, teknik özellikleri ve işletme maliyetleri filo bazında birbirinden farklılık göstermektedir. Filo atama modelinde amaç, uçuş rotasına yolcu taleplerini karşılayabilecek koltuk kapasitesine sahip filo atanmasını sağlanarak gelirler enbüyüklenmeye çalışılmaktadır.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Gelen uçuş arkı; bir hava alanına varış (gelen) uçuşunu gösterir.

Yer arkı; uçağın hava alanında yerde beklediği süreci gösterir.

Giden uçuş arkı; bir hava alanından ayrılış (giden) uçuşunu gösterir.

Geceleme arkı; günlük olarak tekrar eden programda uçağın ertesi gün başlayacak olan ilk uçuşu gerçekleştirmek üzere geceleyin hava alanında kalan uçağı gösterir.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Bir uçuşun operasyon maliyeti = AKMM × Mesafe × Uçaktaki Koltuk Sayısı

Doğru yanıt D seçeneğidir.

Uçak denge kısıtı, uçak dengesi veya filo içerisindeki uçakların sürekliliği ile ilgilidir. Bu kısıt kümesi, uygun filo tipindeki uçağın doğru zamanda doğru yerde olmasını sağlamaktadır.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Akış koruma kısıtları, herhangi bir “i” düğümüne gelen bağlantı ark sayısının “i” düğümünden çıkan bağlantı ark sayısına eşit olmasını sağlamaktadır. (5.11) akış koruma kısıt kümesi, her uçağı uçuş tarifesinde sirkülasyon yapmaya zorlamaktadır. Böylece, uçak gün içerisinde yapay uçuş noktasına ulaşıncaya kadar uçuşuna devam etmektedir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Uçak rotası, uçuş bacaklarının oluşturduğu bir seridir. Seri içindeki bir uçuş bacağının varış noktası, bir sonraki uçuş bacağının başlangıç noktasıdır. Döngü, aynı merkezde başlayan ve son bulan uçuş rotalamasıdır. Her uçağın döngüsü, düzenli aralıklarla bakım istasyonunu ziyaret edecek şekilde tamamlanır.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

rk : k uçağının kalan yasal uçuş süresini ifade eder.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Uçuşların emniyetle gerçekleştirilmesi için gerekli tüm uçuş planlamalarını yapmak ve uçuş boyunca uçuşu takip etmekten sorumlu havacılık uzmanıdır.

Doğru yanıt D seçeneğidir.

NOTAM (Notice to Airman): Uçuş harekâtı ile ilgili ekibe herhangi bir havacılık kolaylığı, hizmeti, yöntemi ya da bir tehlikenin varlığı koşulları veya değişikliğine ilişkin bilgileri zamanında duyurma amacıyla yapılan bir uyarı yayınıdır.

Doğru yanıt A seçeneğidir.

Uçuş operasyonlarını etkileyen faktörlerden en önemlisi hava şartlarıdır. Hava durumunun uçuşa etkileri tırmanma, düz uçuş ve iniş aşamalarında farklıdır. Örneğin düz uçuş aşamasında uçağın karşıdan aldığı rüzgâr yakıt tüketiminde artışa neden olurken iniş aşamasında yan rüzgâr iniş iptaline (missed approach) sebep olabilir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Havacılıkta saatler 0° Greenwich meridyenini merkez kabul eden zaman türünden kullanılır. Böylece yerel saatlerin meydana getireceği olası problemler önlenir. 0° Greenwich meridyenini merkez kabul eden zaman; UTC (Coordinated Universal Time), Zulu Time (Z), GMT (Greenwich Mean Time) gibi kısaltmalar ile gösterilebilir.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Buzlanma, rüzgar, görüş mesafesi ve sıcaklık diğer uçuş aşamalarında da etkili olabilen hava olayları olasına karşın türbülans yalnızca  düz uçuş aşamasında etkili olan havacılık olayıdır.

Doğru yanıt B seçeneğidir.

ILS (Instrument Landing System): Pist başına yerleştirilmiş vericiler vasıtasıyla uçakların inişine yardımcı olan hassas yaklaşma sistemidir. ILS uçağın piste yaklaşma süzülüş açısı, yüksekliği, uçağın dikey hatta pistin ortasına göre konumu gibi birçok bilgiyi sunarak pilotun doğru karar vermesine yardımcı olacak bir sistemdir. Uçuşun Aletli İniş Sistemine göre planlandığı uçuşlarda görüş mesafesindeki karar yüksekliği limitleri düşürülmektedir.

Doğru yanıt C seçeneğidir.

Soruda bir parçanın kullanımı değil tasarım sırasındaki güvenirliğine işaret edilmektedir. Bu kapsamdaki başlıca değişkenler, kullanılan teknoloji, hammadde, işgücü yeteneği, mühendislik bilgisi ve proje bütçesi şeklinde sıralanabilir. Bakım yapılabilirlik kabiliyeti ve bakım teknisyenlerinin verimliliği tasarımdaki güvenirliği etkilemez.