HAVAYOLU İŞLETMELERİNDE OPERASYONEL PLANLAMA - Deneme Sınavı - 12

Uçuş bacak kapsam kısıtı, her uçuş bacağına bir uçağın atanmasını sağlamaktadır.

Uçak kapsam kısıtı, belirli bir başlangıç hava- limanından uçuş başlayan bir uçağın, kendisine atanan uçuşları belirli bir varış noktasına ulaşarak tamamlamasını sağlamak için kullanılmaktadır.

Akış koruma kısıtları, herhangi bir “i” düğümüne gelen bağlantı ark sayısının “i” düğümünden çıkan bağlantı ark sayısına eşit olmasını sağlamaktadır.

Uygun rota, yapay kaynakta başlayan ve yapay havuzda son bulan ardışık uçuş bacağı veya bacaklarının oluşturduğu bir dizidir. Uçuş bacakları, uçuşların ayrılış zaman uyumu ve hava limanı uyumu için kullanı- lan kısıtların koşullarını sağlaması durumunda ardışık olarak birbirini izlemektedir.

Yasal Kalan Uçuş Saati Kısıtı, uçakların yasal kullanılabilir uçuş saat değerlerini aşmadan uygun bir şekilde rotalara atanmasını sağlamaktadır.

Gün Sayısı Üzerinden Bakım Kısıtı gün sayısı üzerinden belirlenen bakımların “n”. günde uçaklara uygulanması için uçakların bakım merkezlerinin bulunduğu havaalanlarında olmasını sağlayacak şekilde rotalanmasını sağlamaktadır.

Havayolu operasyonları planlama ve çizelgeleme süreci genel olarak dört problemin çözümünden oluşmaktadır. Bunlar; uçuş tarifesinin tasarımı, uçak çizelgeleme, ekip çizelgeleme ve plan-dışı operasyonların yönetimidir.

Ekip çizelgeleme problemi uçuş dizisi bulma ve ekip atama olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır.

Havayolu operasyonel planlama süreci oldukça zahmetli, dikkatle yürütülmesi ve güvenilir yöntemler ile sonuca ulaştırılması gereken bir süreçtir. Havayolu operasyonel planlama sürecinde karşılaşılan en kapsamlı problemlerden biri ise ekip çizelgeleme problemidir. Havayolu işletmeleri bir günde yüzlerce uçuş gerçekleştirebilmektedir.

Havayolu işletmelerinde operasyonel planlama alınması gereken kararların eş zamanlı ve bütünleşik olarak çözülmesinin zor olmasından dolayı aşamalara ayrılarak gerçekleştirilmektedir. Havayolu operasyonel planlama sürecinde ilk olarak uçuş çizelgesi hazırlanmaktadır. Uçuş çizelgesi oluşturma aşaması havayolu işletmesinin planlama ve operasyonlarının başlangıç noktasıdır.

Filo planlama havayolu işletmesinde kullanılan uçak filolarının hangi uçuş rotalarına atanacağının belirlenmesini ifade etmektedir. Diğer seçenekler filo planlama kapsamında değerlendirilen kriterlerdir.

Havayolu işletmesinin hangi şehirlere, hangi zamanlarda, hangi uçuş numarası ile sefer düzenleyeceğini gösteren liste uçuş tarifesi olarak isimlendirilir?

Kabin ekibi: Bir uçuş görevinin yapılmasında kokpit ekibinin dışında, esas görev yeri hava aracının kabini olan ve işletmeci tarafından yolcu emniyetini ve gereksinimlerini karşılamak üzere gerekli temel ve tazeleme eğitimlerini alarak sertifikalandırılmış personeldir.

Kokpit ekibi: Hava aracının sevk ve idaresi ile kullanımından sorumlu ve SHGM tarafından lisanslandırılmış gerekli olan asgari sayıdaki pilot/pilotlar ile eğer varsa uçuş mühendislerini kapsamaktadır.

Yedek ekip: Planlanan uçuş harekâtının dışında muhtemel bir uçuş veya nöbet görevine ekip temin edebilmek için, işletme tarafından tespit edilecek gün ve saatte göreve başlamak üzere, kendi ikametgâhında veya uygun konaklama tesisinde istirahat ederek bekleyen uçucu ekiptir.

Bir uçağın varış havaalanına teker koyup yolcu ve/veya kargoyu indirdikten sonra tekrar havalanması arasında geçen süreye uçak çevrim süresi adı verilir.

Her bir uçucu ekip için, uçuş süreleri arasında yeni bir uçuş görevi için hazırlık süresi haricinde bekleme yapılmayan uçuş görev süresine kesintisiz uçuş görev süresi adı verilir.

Havacılık işletmesinin uçuş faaliyetlerini yürüttüğü ve işletme ruhsatında ana merkez olarak belirlenen, uçucu ekiplerin kendi imkânları ile konaklama ve iaşelerini sağladığı mahali ifade etmektedir. Ana üs aynı zamanda ekip üssü olarak da ifade edilmektedir. Büyük havayolu işletmeleri- nin birden fazla ekip üssü bulunmaktadır.

Her bir ekip üyesinin ekip eşlemelerine atanması işlemidir. Ekip eşlemesi yapıldıktan sonra ekip çizelgelemenin ikinci aşaması olan ekip atama problemi çözülür. Ekip atama problemi, genellikle aylık bazda her bir ekip üyesinin ekip eşlemelerine atanma sürecidir. Ekip ataması “ekip görev listesinin tespit edilmesi” problemi olarak da adlandırılmaktadır.

Uçus bacak kapsam kısıtı, her uçuş bacağına bir uçağın atanmasını sağlamaktadır.

Uçak atama problemi, bütünleşik uçak bakım ve rota planlama modelini çözümler.

Dünyadaki kargo yüklerinin yaklaşık %90’ı Boeing uçaklarında taşınmaktadır.

Uçak denge kısıtı, filo sayısı kısıtı ve uçuş kapsam kısıtı filo atama modeline ilişkin kısıtlardır.

Amaç fonksiyonu, uçakların bakıma girmeden önceki yasal olarak kullanılabilir uçuş süresini, uçakları uygun rotalara atayarak enküçüklemektedir.

Havayolu işletmeleri, kullandıkları uçakların bakım faaliyetlerini yapabilmek için gerekli ve yeterli organizasyonları kurmak zorundadır. Bazı işletmeler, C ve D olarak adlandırılan büyük bakımları başka şirketlere yaptırmaktadırlar. Bakım faaliyetlerinin yürütülmesi, lisanlı teknisyen, bakım personeli, bakım atölyeleri, teçhizat, araç-gereç, yedek malzeme, uygun mekan ve altyapı gereksinimlerini gerektirir.