HAVACILIK TERMİNOLOJİSİ - Deneme Sınavı - 10

Şayet yanıp sönen beyaz ve yeşil ışık varsa, bu karada konumlanmış olan sivil bir havalimanını gösterir.

Pist kenar ışıkları, gece ya da düşük görüş koşullarında pistlerin kenarlarını belirlemek için kullanılır. Bu ışıklar, üretebildikleri yoğunluğa göre sınıflandırılmaktadır. Bunlar, yüksek yoğunluklu pist ışıkları (HIRL), orta yoğunluklu pist ışıkları (MIRL) ve düşük yoğunluklu pist ışıkları (LIRL)’ dır. HIRL ve MIRL değişken yoğunluk ayarlarına sahiptir.

Aileron

Elevator

Rudder

Slat

Subsonic

Trafik nedeniyle gecikmeli kalkış

Blast Area

Avrupa Toplulukları (European Communities) EC 1358/2003 sayılı mevzuat kapsamında gereği AB içerisinde yapılacak istatistik çalışmaları için
havalimanları yolcu kapasitelerine bağlı olarak 4 kategoriye ayrılmıştır:

• Kategori 0: Yıllık 15.000 yolcuya kadar hizmet veren havalimanları,
• Kategori 1: Yıllık 15.000 - 150.000 arası yolcuya hizmet veren havalimanları,
• Kategori 2: Yıllık 150.000 - 1.500.000 arası yolcuya hizmet veren havalimanları,
• Kategori 3: Yıllık 1.500.000’den fazla yolcuya hizmet veren havalimanları şeklinde ayrılmıştır.

Ülkemizdeki havalimanlarının sınıflandırılması, yetkili sivil havacılık otoritesi olan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından ICAO’nun havalimanları için yayımlamış olduğu referans kodlarını temel alarak yönetmeliklere göre yapılmaktadır.

Hedef Varış İşaretleri (Destination Signs): Varış işaretlerinde sarı renkli arka plan üzerinde siyah renkli yazılar ve oklar bulunur. Bu işaretler, pistler, terminaller, kargo alanları ve sivil havacılık alanları gibi yerlerin tespiti hakkında bilgi sağlar.

Bu işaretçi ışığın renklerindeki kombinasyon o havalimanının türünü belirlemeye yardımcı olmaktadır.
En yaygın işaretçilerden bazıları şunlardır:
1. Şayet yanıp sönen beyaz ve yeşil ışık varsa, bu karada konumlanmış olan sivil bir havalimanını gösterir.
2. Şayet yanıp sönen beyaz ve sarı ışık varsa, bu suda konumlanmış olan sivil bir havalimanını gösterir.
3. Şayet yanıp sönen beyaz, sarı ve yeşil ışık varsa, bu bir heliportu (Helikopter pistini) gösterir.
4. Şayet yanıp sönen bir yeşil ışıkla birlikte hızlıca değişen beyaz ışık varsa, bu askerî bir havalimanını tanımlamaktadır

Mania: Uçakların yer hareketleri için kullanılan yüzeylerde bulunan veya uçuştaki uçağın korunması için belirlenmiş yüzeyleri aşan bütün geçici, sabit ya da seyyar cisimler ya da bunların bir kısmını ifade eden terimdir.

Hassas olmayan yaklaşma pisti: Görüş mesafesinin minimum 1000 metre olduğu iniş operasyonlarına yönelik, A tipi bir aletli yaklaşma operasyonuna uygun olan ve de görsel ve görsel olmayan yardımcıların hizmet verdiği bir pisti ifade eden
teknik terimdir.

ICAO tarafından yayımlanan Annex 14’ e göre havalimanlarının kara tarafı elemanları arasında; Terminal Binası (Terminal Building), Transit ve transfer yolcu alanları, gümrük ve pasaport alanları, yolcu ile hava aracı bağlantısı, yolcuların bagajlarının işlem noktaları, Yolcu ihtiyaçları için tesisler, yolcu bekleme salonları, güvenlik ve kontrol noktaları ve terminal binasına ulaşım yolları, Kargo Hizmetleri Binası (Cargo Terminal), kargo binaları, kargo kontrol tesisleri, kargo terminal park alanları ve kargo alanına ulaşım yolları, Havalimanına ulaşım için kullanılan iç yollar, araç park yerleri ve yolcuların indirilmesi ve bindirilmesi için belirlenen noktalar bulunmaktadır.

Bu genel sınıflandırmaya ek olarak Türkiye’de havalimanı terminal binalarında da bir sınıflandırma söz konusudur. FAA benzeri bu sınıflandırmada terminal binaları; yolcu kapasiteleri ve kullanım amaçlarına göre 4 farklı grupta sınıflandırılmıştır:
• A Grubu Havaalanları: Havaalanı işletmecisi dışında Yap İşlet Devret Modeli kapsamında ya da diğer bir şekilde işletilen, yıllık terminal yolcu kapasitesi 3.000.000 ve üzerinde olan havaalanlarıdır.
• B Grubu Havaalanları: Havaalanı işletmecisi dışında Yap İşlet Devret Modeli kapsamında ya da diğer bir şekilde işletilen, yıllık yolcu kapasitesi 2.999.999’ a kadar olan havaalanlarıdır.
• C Grubu Havaalanları: Genel Protokol kapsamında sivil-askerî müşterek olarak kullanılan yolcu terminalleri ile diğer sivil tesis ve hizmetleri içeren  havaalanlarıdır.
• D Grubu Havaalanları: T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından özel amaçlar için işletilmesi uygun görülen terminalleri içeren havaalanlarıdır.

AB Mekânsal Planlama Enstitüsü (The Institute of Spatial Planning – IRPUD) 581 uluslararası havalimanlarını ulaşım sistemindeki rollerini dikkate alarak sınıflandırmıştır. Avrupa Komisyonunun yayımlamış olduğu yönetmelik ile IRPUD, havalimanlarını temel işlevlerine göre 4 gruba ayırmıştır:
• Uluslararası havalimanları,
• Bölgesel havalimanları,
• Yerel havalimanları,
• Diğer havalimanları.

AB Mekânsal Planlama Enstitüsü (The Institute of Spatial Planning – IRPUD)

Dikey Eksen (Yaw axis): Uçağın ağırlık merkezinden geçerek gövde üst kısmından gövde alt kısmına uzanan eksendir. Bir uçağın dikey eksen etrafında yaptığı harekete (Yaw - Dümen) Dönme / Sapma hareketi denir. Bu eksende yapılan hareket, istikamet dümeni (rudder) aracılığıyla kumanda edilir.