HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI

Ayrıca, finansal kiralama şirketlerinin yurt dışından ithal edip yurt içine kiraladıkları havayolu taşıtı %1 oranında KDV’ne tabidir.

Kiralama süresinin varlığın ekonomik ömrünün %80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması: Örneğin, bir uçağın ekonomik ömrü 20 yıl, kiralama süresi 18 yıl ise kiralama süresi ekonomik ömrün %80’inden fazla olduğu için bu işlem finansal kiralama işlemi kapsamında değerlendirilecektir.

50.000.000 lira, 80.000.000 liranın %90’ı olan 72.000.000 liradan küçük olduğu için faaliyet kiralamasıdır.

“Dry-Lease” olarak adlandırılan bu kiralama türü “havaaracının, kiracının işletme ruhsatı kapsamında işletildiği kiralama operasyonu” olarak açıklanmaktadır.

Varlıklar kaynaklarla finanse edilmektedir. Dönen varlıklar ve duran varlıklar paraya dönüşüm hızı olan likidite esasına göre; kaynaklar ise vadelerine göre bilançoda sınıflandırılmıştır. Dolayısıyla varlıkların, kendilerine vade konusunda uyumlu olan kaynaklarla finanse edilmesi gerekmektedir. Kısa vadeli yabancı kaynaklar yalnızca dönen varlıkların finansmanında kullanılmalıdır.

Finansal kiralama işlemlerinin muhasebeleştirilmesi kanunlar, yönetmelikler, tebliğler, standartlar ve bunlarla ilgili diğer düzenlemeler çerçevesinde yapılmaktadır. Finansal kiralama işleminin iki tarafı bulunduğundan, muhasebeleştirme işlemini de her iki taraf açısından ele almak gerekmektedir.

Faaliyet kiralaması finansal kiralama dışında kalan tüm kiralamalar olarak tanımlanmaktadır. Genellikle kısa süreli kiralamalar faaliyet kiralaması kapsamına girmektedir. Böylelikle kısa süreli ihtiyaç duyulan bir varlık kiralanmakta ve kira süresinin sonunda kiralayana iade edilmektedir. Kiralayan, o varlığı başka şirketlere de farklı zaman dilimlerinde kiraya verebilmektedir

Hava araçlarının kiralanmasında finansal kiralamanın ve faaliyet kiralamasının farklı uygulama biçimleri görülebilmektedir. Finansal kiralamanın bir alt uygulaması olan kaldıraçlı finansal kiralamalar Japonya ve Amerika’da özellikle 1990’lı yıllarda yoğun olarak kullanılmaktaydı. Kaldıraçlı kiralama, kiralama şirketinin kiraya vereceği varlığı satın alırken ihtiyaç duyduğu finansmanın büyük bir kısmını kredi kurumlarından sağladığı bir finansman biçimidir

Finansal kiralamanın bir başka türü de “Sat ve Geri Kirala” türü kiralamalardır. Bu tür kiralamalarda, işletme, aktifinde bulunan bir varlığı finansal kiralama şirketine satmakta, satış sonrasında finansal kiralama şirketinden varlığı bir finansal kiralama sözleşmesiyle kiralamaktadır. Kiralama süresi sonunda varlık tekrardan satıcı işletmeye devredilmektedir.