HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI

Hava alanı işletmeciliğinde 1980’li yıllardan itibaren etkisi görülmeye başlanan serbestleşme, liberalleşme, ticarileşme, küreselleşme gibi eğilimlerin etkisiyle, hava alanı sahipliği, yönetim ve kontrolü genellikle devlet sahipliğinden özel sektöre doğru
kayma eğilimindedir.

Hava alanı giderlerine ilişkin yükleme ve boşaltma giderleri 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı'nda izlenmektedir.

Amortisman ve tükenme payları, faizler ve diğer sermaye giderleri sermayeye ilişkin hava alanı giderlerini oluşturmaktadır.

Otopark, kara yolu ulaşım ve yer hizmetleri giderleri yer hizmetleri ile giderler kapsamında yer almaktadır.

Malzeme tedariği, işçilikler ve diğer girdiler hizmet üretim sürecinin tedarik sürecinde yer almaktadır.

Y Havalimanı İşletmesi'nin hizmet üretimi için gerekli toplam amortisman gideri olan 160.00 TL, 740 kodlu Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı'nda borç, 257 kodlu Birikmiş Amortisman Hesabı'nda alacak olarak kayıt edilmelidir.

Muhasebe kaydı 740 kodlu Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı 25.000 TL borçlandırılırken 100 kodlu Kasa Hesabı 25.000 TL alacaklandırılarak yapılmalıdır.

Dönem boyunca çalıştırılan 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı, dönem sonunda ilgili yansıtma hesabı kullanılarak 750 Araştırma-622 Satılan Hizmet Maliyeti Hesabı'na aktarılmaktadır.

Faizler sermaye ile ilgili giderler kapsamında değerlendirilmektedir.

Muhasebe dönemi boyunca çalıştırılan; 740 Hizmet Üretim Maliyeti, 750 Araştırma-Geliştirme Giderleri,760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 770 Genel Yönetim Giderleri ve 780 Finansman Giderleri hesabında biriken tutarlar, dönem sonunda ilgili yansıtma hesapları kullanılarak, 622 Satılan Hizmet Maliyeti, 630 Araştırma-Geliştirme Giderleri, 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 632 Genel Yönetim Giderleri ile 660 Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri ve 661 Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri hesaplarına aktarılır. Dönem sonunda 6 kodlu gider hesaplarındaki tutarlar da, 653 Komisyon Giderleri, 654 Karşılık Giderleri, 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar gibi diğer dönem giderleri ile birlikte 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabının borç yanına devredilerek süreç tamamlanır.

Satın alınan hizmet bedeli, taksiyolu yapımı henüz tamamlanmadığı için Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabına kaydedilir. Yapım işi (inşaat) tamamlandığında, bu hesapta biriken maliyet 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri hesabına aktarılacaktır. Doğru yanıt C’dir.

Satın alınan yazılım, bir maddi olmayan duran varlık unsuru olarak Haklar hesabının borcuna kaydedilmelidir. Doğru yanıt B’dir.

Havaalanı işletmesinde Uçuş Hizmetleri ile İlgili Giderler; PAT sahası bakım ve hizmet giderleri, hava seyrüsefer ve haberleşme giderleri,  İtfaiye giderleri, akaryakıt hizmet giderleridir. Doğru yanıt E’dir.

Havaalanı işletmesinde terminal hizmetleri ile ilgili giderler; Yolcu hizmetleri giderleri, Yükleme ve boşaltma giderleri, Terminal bakım ve hizmet giderleri, Kiralık/ortak kullanım alanlarıyla ilgili giderlerdir. Doğru yanıt A’dır.

Havaalanı işletmesinde ortak hizmet giderleri; eğitim giderleri, Üretim yerleri yönetim giderleri, Güvenlik giderleri, Amortisman giderleri, Sigorta giderleri, Vergiler ve diğer yükümlülüklerdir. Doğru yanıt E’dir.

Ortak hizmet giderleri, Hizmet Üretim Maliyeti Hesabının borcuna kaydedilir. Doğru yanıt A’dır.

Tedarik süreciyle sağlanan malzeme, işgücü, enerji vb. girdiler çeşitli hizmet birimlerinde kullanılarak önce hizmet üretim maliyetine dönüşür, dönem sonlarında ise, hizmet üretim maliyeti hesabında biriken tutarlar, satılan hizmet maliyetine yansıtılır. Satılan hizmet maliyetinin nihai durağı ise, dönem kârı veya zararı hesabı olacaktır. Doğru yanıt D’dır.

Satın alınan hizmet maliyeti, havaalanının ana faaliyet konusu kapsamında olduğundan, 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabına borç, yapılan nakit ödeme ise Kasa hesabına alacak kaydedilir. Doğru yanıt B’dir.

Havaalanı kargo terminalinde kullanılan duran varlıkların dönem amortisman giderleri,740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabına borç kaydedilirken, ilgili duran varlıklardaki maliyet azalışı da Birikmiş Amortismanlar hesabına alacak kaydedilir. Doğru yanıt A’dir.

Dönem boyunca çalıştırılan; 740 Hizmet Üretim Maliyeti, 750 Araştırma-Geliştirme Giderleri, 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 770 Genel Yönetim Giderleri ve 780 Finansman Giderleri hesabında biriken tutarlar, dönem sonunda ilgili yansıtma hesapları kullanılarak, 622 Satılan Hizmet Maliyeti, 630 Araştırma-Geliştirme Giderleri, 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 632 Genel Yönetim Giderleri ile 660 Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri ve 661 Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri hesaplarına aktarılır. Doğru yanıt C’dir.