HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI

Harcama bir varlığın edinilmesi, hizmetin sağ­lanması ya da zararın karşılanması amacıyla para veya başka bir varlık verme, hizmet sunma, borç altına girmedir. Maliyet ve giderlerin harcama ile ilişkisi incelendiğinde, harcamanın ya maliyet doğurduğu ya da gider meydana getirdiği görülür. Harcama, belli amaçla yapılan ödeme, borçlanma veya varlık değişimidir.

Direkt (Dolaysız) Maliyetler, üretim faaliyeti ile doğrudan ilişkilendirilebilen, mamul ve/veya hizmetlere dağıtım anahtarı kullanmadan yükle­nebilen giderlerden oluşur. Üretim faaliyeti dur­duğunda bu tür giderler gerçekleşmez. Örneğin uçuşta tüketilen uçak yakıtı gideri ve havaalanına iniş ücreti bu tür giderlerdendir.

İşletmelerde satın alma ve üretim dışındaki işlevsel giderler şöyle sıralanabilir;

Uçuşla ilgili maliyetler:
Direkt maliyetler
Uçuş ve Kabin Ekibi Ücret ve Giderleri
Uçak Yakıt ve Yağ Giderleri
Uçak Bakım Giderleri
Uçak Sahiplik ve Amortisman Giderleri
Uçak Sigorta Giderleri
Havaalanı Giderleri
Hava Trafik Yol Ücretleri
Endirekt maliyetler
Biletleme, Satış ve Promosyon Giderleri
Yolcu Hizmet Giderleri
İstasyon ve Yer Giderleri
Kargo Satış, Handling Giderleri
Üretimle İlgili Genel Giderler

Dönem giderleri
Genel Yönetim Giderleri
Genel Finansman Giderleri
Üyelik ve Katılım Payları
Varlık Kayıp ve Zararları
Diğer Gider ve Zararlar

İşlemin yevmiye kaydı:

İşlemin yevmiye kaydı:

İşlemin yevmiye kaydı:

Hesaplama:
Brüt Ücret: 40.000,00 ₺
Sosyal Sigorta Primi İşçi Payı (%14): 5.600,00 ₺
İşsizlik Sigortası Primi İşçi Payı (%1): 400,00 ₺
Gelir Vergisi [(40.000 – 6.000) x 0,25)]: 8.500,00 ₺
Damga Vergisi %0759 (40.000 x 0,0759): 303,60 ₺
Kesintiler Toplamı: (14.803,60 ₺)
NET ÜCRET: 25.196,40 ₺
Sosyal Sigorta Primi İşveren Payı (%20,5): 8.200,00 ₺
İşsizlik Sigortası Primi İşveren Payı (%2): 800,00 ₺
Toplam İşçilik Maliyeti: 49.000,00 ₺

İşlemin yevmiye kaydı:

İşlemin yevmiye kaydı:

İşlemin yevmiye kaydı:

Direkt maliyetler, üretim faaliyeti ile doğrudan ilişkilendirilebilen, mamul ve/veya hizmetlere dağıtım anahtarı kullanmadan yüklenebilen giderlerden oluşur.

İşletme yönetiminin/birim yöneticilerinin sorumluluk alanındaki kararla önemli bir kayba uğramadan artırılıp azaltılabilen maliyetler, kontrol edilebilir maliyetlerdir.

Uçuşla ilgili maliyetler göz önüne alındığında, üretimle ilgili genel giderlerin endirekt maliyetler arasında yer aldığı anlaşılmaktadır.

Uçuşla ilgili maliyetler göz önüne alınırsa, uçak bakım giderleri direkt maliyetler arasında yer alır.

Uçuşla ilgili maliyetler göz önüne alındığında, hava trafik yol ücretlerinin direkt maliyetlerden biri olduğu ve dönem giderleri arasında yer almadığı anlaşılmaktadır.

25391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği"ne göre 1-5 yıl arası çalışanlara 14 günden az ücretli izin verilemez.

Yapılan işe göre çalışanların karşılaşacağı risk durumu esas alınarak belirlenen sigorta primlerinden olan işsizlik sigortası primi için işveren payı yüzde 2 olarak hesaplanmıştır.

Yapılan işe göre çalışanların karşılaşacağı risk durumu esas alınarak belirlenen sigorta primlerinden olan genel sağlık sigortası primi için işçi payı yüzde 5 olarak hesaplanmıştır.

Şafak Havayolları özellikli yolcu hizmetlerinde ve genel müdürlükte kullanmak üzere aylık kirası 7.500 TL olan bir otomobil kiralamış ve bu aracı ayın 20 gününde yolcu hizmetlerinde, 10 gününde ise yönetim işlerinde kullanmıştır. Buna göre bu araç için hesaplanan genel yönetim gider payı: 10/30 x 7.500 TL = 2.500 TL olarak hesaplanır.

Anadolu Havayolları kabin memuru Hilal AY'ın Temmuz 2019 bordrosunda brüt ücreti 5.500 TL'dir. Ayrıca gelir vergisi %20 olarak belirlenmiştir. Buna göre Hilal AY'ın sosyal sigorta primi işçi payı için oluşan kesinti tutarı: (5.500 x %14)=770 TL olarak hesaplanır.