HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI

Hasılat brüt bir kavramdır. Yani hasılatı elde etmek için katlanılan maliyet ve giderler hesaba katılmadan, satış tutarı, ücret, temettü, lisans ücreti, kira gibi adlar altında alınan ya da alınacak tutarlar hasılatı oluşturur.

Yurtiçi veya yurtdışı yolcu biletlerinin satışı havayolu işletmesinin ana faaliyet geliridir.

Kargo gelirleri havayolu işletmelerinin ana faaliyet geliridir.

İniş (konma) ücreti, hava trafik gelirlerinden sayılır.

Uçuş ve varış havaalanından ayrılış havacılık işletmelerinde gelir döngüsünün son aşamasını ifade eder.

Havayolu işletmesi tarafından taşınacak malın teslim alındığına ilişkin olarak düzenlenen belgeye konşimento denir.  Bu belge taşınacak yükle ilgili olarak, taşıyıcı (operatör) havayolu işletmesi ile yük sahibi veya komisyoncu (freight forwarder) arasında yapılan taşıma sözleşmesidir.

Tahsil edilecek banka ve posta havaleleri ile yoldaki paralar, tahsil edilebilir kredi kartı slipleri, kuponlar ve pulların izlendiği aktif hesap Diğer Hazır Değerler Hesabıdır.

Bankalar Hs. bu işlemde kullanılmaz. Kredi kartından doğan alacak tahsil edildiği zaman alacaklandırılarak kapatılır. Bankalar hesabı borçlandırılır.

1.700+75+72=1.847 TL

Longe gelirleri Diğer Gelirler Hs.'da izlenir.

Hasılat ile brüt gelir, kâr ile net gelir aynı anlamda kullanılmakta olan kavramlar olup işletmenin ana faaliyet konusu işlemlerden elde ettiği ve sürekliliği olan brüt tutarlara hasılat adı verilmektedir.

Hasılat olarak da adlandırılan işletmenin yurt içi ve yurt dışı toplam net satışlarından, aynı dönemde satılan hizmet maliyetinin çıkarılmasıyla elde edilen tutara brüt satış karı veya zararı adı verilmektedir.

Kasa fazlası, kazanılan tazminatlar gibi işletmenin ana faaliyet ve yan faaliyetleri dışında elde edilen gelirler olağan dışı gelirler kapsamında değerlendirilmektedir.

Ülkemizde işletmeler gelirlerini Tekdüzen Hesap Planı'na göre 6 kodlu hesap grubunda izlenmektedir.

Yolcu gelirleri hava yolu işletmelerinin ana faaliyet gelirleri kapsamında değerlendirilmekte olup diğer şıklar hava alanı işletmelerinin ana faaliyet gelirlerini ifade etmektedir.

Yolcu ile ilgili olarak; bilet kontrol (check in) işlemleri, uçağa yönlendirme (boarding) işlemleri, nitelikli yolcu ağırlama (lounge) hizmetleri ve kargo ve posta ile ilgili evrak işlemlerinden elde edilen gelirler hava alanlarındaki yer hizmetlerine ilişkin gelirlerdendir. Hava alanı iniş ücreti gelirleri, hava trafiğine ilişkin gelirler kapsamında değerlendirilmektedir.

Temsil gelirleri, ramp gelirleri, bakım hizmeti gelirleri ve diğer gelirler yer hizmeti işletmelerinin ana faaliyet gelirlerini oluşturmaktadır.

Hava yolu konşimentosu, yük (kargo) taşımacılığında temel taşıma belgesi işlevini gören bir belgedir.

Tahsilat işlemlerinin muhasebeleştirilmesi için kullanılan hesaplar kasa, alınan çekler, bankalar veya diğer hazır değerler şeklindedir.

Hasılat/gelir, peşin satış karşılığında nakit para şeklinde olabileceği gibi hasılat için geliri doğuran olayın gerçekleşmesi gerekmektedir. Öte yandan hasılat gerçekleşmeden tahakkuk gerçekleşebilir ve tahakkuk esasında, hasılata neden olan işlemin tamamlandığı veya sözleşmeye göre varlık kullanım süresinin dolduğu dönemde hasılatın muhasebeleştirilmesi yoluna gidilmektedir.