HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 6

Sabit DİM Sabit Unsurlar Değişken Unsurlar Değişken DİM Endirekt İşletme Maliyetleri İşletme Dışı Maliyetler
1. Faiz harcamaları
2. Varlık kullanım zararları
3. Katılım zararları
4. Diğer
1. Biletleme, Satış
Promosyon
2. Yolcu hizmetleri
(catering vb)
3. Kargo
4. İstasyon
5. Genel ve
yönetimsel
masra‘ar
6. Ticari hizmetler
7. Reklam
Donanım, Teçhizat ve
ekipmanın; kirası,
amortismanı ve
sigortası
Komisyonlar ve
Seyahat acentesi ek
komisyonu (TACOs),
Global dağıtım sistemi
(GDSs) ücretleri,
yolcu hizmetleri
(catering) ve yolcu
ya da sevkiyat
başına indirmebindirme maliyetleri
1. SITA (Uluslararası Havacılık
İletişimi Birliği)
2. Havaaracı sahipliği
•Amortisman
•Uçuş saatinden bağımsız
kiralama bedeli
•Gövde-savaş riski sigortaları
3. Sabit bakımlar
• Takvime bağlı
(Antikorozyon bakımı)
•Genel bakımı
4. Sabit uçuş mürettebat
•Temel ücretler
•Sosyal harcamalar
•Uçuş-Pilot eğitim
5. Sabit kabin mürettebat
•Temel ücretler
6. Uçak kira
7. Diğer
•Tesisler ve ekipman kirası,
•Sigorta
•Kabin diğer
•Kokpit diğer

Eğer fark olumlu ise işletme kâr değerine ulaşırken, fark eksi değer ise işletme sabit maliyetleri karşılamadığı için zarar edecektir. İşte bir hizmetten elde edilen toplam gelirlerden hizmetle ilgili toplam değişken maliyetlerin düşülmesi sonucu bulunan sonuç toplam katkı payı olarak adlandırılır.

Başabaş noktası;
• Muhasebe yaklaşımı,
• Denklem yaklaşımı                                                                                                 • Grafik yaklaşımı ve
• Doluluk oranı (faktörü) yaklaşımı ile tespit edilebilmektedir.
Söz konusu yaklaşımlara dayalı olarak başabaş noktası satış hacmi, satış tutarı ve satış fiyatı aşağıdaki örnek yardımıyla açıklanacaktır.

Öz kaynaklar, işletme sahiplerinin işletmeye tahsis ettiği sermaye ve kardan işletmede bırakılan bölümleri içeren gruptur. Geri ödemesi olmadığı için bir anlamda sonsuz vade olarak da düşünülebilir.

Finansal Kiralama ve Faaliyet Kiralaması (Operasyon Kiralama) olmak üzere iki adettir?

Dar gövdeli uçaklar için 10 yıl, geniş gövdeli uçaklar için de 12 yıllık bir kiralama süresi söz konusudur.

Sat ve geri kirala türü finansal kiralamada istisna tutulan kurumlar vergisi
ve KDV yalnızca taşınmazların kiralanması faaliyeti ile ilgilidir. Dolayısıyla demirbaş, taşıt, makineler gibi maddi duran varlıkların bu yöntemle kiralanmasında istisnalar geçerli olmayacaktır.

1. ay
274.500.000 x 0,0085(faiz oranı)= 2.333.250 lira faiz
5.859.363,52 – 2.333.250 = 3.526.113,52 lira anapara taksiti

Havayolu işletmelerin bilançolarına bakıldığında bilançonun beş ana gruptan oluştuğu görülmektedir.

Ülkemizde finansal kiralama uygulamasının ilk adımları 28 Haziran 1985 tarih ve 18795 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 3226 no’lu Finansal Kiralama Kanunu ile atılmıştır.

Finansal Kiralama, kiralama süresinin varlığın ekonomik ömrünün % 80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya finansal kiralama sözleşmesine göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının varlığın rayiç bedelinin % 90’ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birini sağlayan kiralama işlemini ifade etmektedir.

Havaaracı Kiralama Usul ve Esasları Talimatı md. 4-i). Aynı talimatın “4-g” bendinde ise wet-lease’in bir türü olan “Kısa Süreli Wet-Lease” tanımlanmıştır.
Buna göre kısa süreli wet-lease “En fazla 3 güne kadar yapılan wet-lease kiralama operasyonu” olarak tanımlanmaktadır.

Kiracı işletme, kiraladığı varlıkla ilgili %100 finansman olanağı sağlamaktadır. Böylelikle işletme diğer faaliyetleri için sermaye tasarrufu sağlama olanağına kavuşmuş olacaktır.

Dönen varlıklar bir şirketin bilançosunda bir yıl veya normal faaliyet dönemi içinde satılabilecek, tüketilebilecek, tahsil edilebilecek, kullanılabilecek varlıklar ile para ve para benzeri varlıklardan oluşan ana gruptur. Doğru cevap A şokkıdır.

Öz kaynaklar, işletme sahiplerinin işletmeye tahsis ettiği sermaye ve kardan işletmede bırakılan bölümleri içeren gruptur. Geri ödemesi olmadığı için bir anlamda sonsuz vade olarak da düşünülebilir. Dopru cevap D şıkkıdır.

Varlıkların büyük ölçüde finansal kiralama yoluyla finanse edilmesi, kredi kuruluşları nezdinde kredibilite zayıflamasına sebep olabilecektir. Doğru cevap B şıkkıdır.

UFRS-17 standardı finansal kiralama ve faaliyet kiralaması ayrımını ortadan kaldırarak kiracı işletmeler açısından bilançoya yansıtılamayan kiralama türlerinin de bilançoya yansıtılmasına olanak sağlayan değişiklikler getirmektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Finansal kiralama, finansal kiralama sözleşmesine dayalı olmak koşuluyla, bu Kanun veya ilgili mevzuatı uyarınca yetkilendirilen kiralayan tarafından finansman sağlamaya yönelik olarak bir varlığın mülkiyetinin kira süresi sonunda kiracıya devredilmesi; kiracıya kira süresi sonunda varlığın rayiç bedelinden düşük bir bedelle satın alma hakkı tanınması; kiralama süresinin varlığın ekonomik ömrünün % 80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması veya finansal kiralama sözleşmesine göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerlerinin toplamının varlığın rayiç bedelinin % 90’ından daha büyük bir değeri oluşturması hallerinden herhangi birini sağlayan kiralama işlemini ifade etmektedir. Buna göre, 910.000 TL 1.000.000 TL'nin % 90’ından daha büyük bir değer olduğu için doğru cevap E şıkkıdır.

6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununa göre kiralama süresinin varlığın ekonomik ömrünün %80’inden daha büyük bir bölümünü kapsaması gerekmektedir. Bu örnekte hava aracının ekonomik ömrü 30 yıl ve bunun yüzde seksenlik kısmı 24 yıl olduğundan doğru cevap D şıkkıdır.

Faaliyet kiralaması finansal kiralama dışında kalan tüm kiralamalar olarak tanımlanmaktadır (6361 sayılı Kanun md.3). Genellikle kısa süreli kiralamalar faaliyet kiralaması kapsamına girmektedir. Böylelikle kısa süreli ihtiyaç duyulan bir varlık kiralanmakta ve kira süresinin sonunda kiralayana iade edilmektedir. Diğer şıklardaki koşullar Finansal Kiralamayla ilgili koşullar olduğundan doğru cevap C şıkkıdır.