HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 18

Hava alanı işletmeciliğinde 1980’li yıllardan itibaren etkisi görülmeye başlanan serbestleşme, liberalleşme, ticarileşme, küreselleşme gibi eğilimlerin etkisiyle, hava alanı sahipliği, yönetim ve kontrolü genellikle devlet sahipliğinden özel sektöre doğru
kayma eğilimindedir.

Hava alanı giderlerine ilişkin yükleme ve boşaltma giderleri 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı'nda izlenmektedir.

Amortisman ve tükenme payları, faizler ve diğer sermaye giderleri sermayeye ilişkin hava alanı giderlerini oluşturmaktadır.

Otopark, kara yolu ulaşım ve yer hizmetleri giderleri yer hizmetleri ile giderler kapsamında yer almaktadır.

Malzeme tedariği, işçilikler ve diğer girdiler hizmet üretim sürecinin tedarik sürecinde yer almaktadır.

Y Havalimanı İşletmesi'nin hizmet üretimi için gerekli toplam amortisman gideri olan 160.00 TL, 740 kodlu Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı'nda borç, 257 kodlu Birikmiş Amortisman Hesabı'nda alacak olarak kayıt edilmelidir.

Muhasebe kaydı 740 kodlu Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı 25.000 TL borçlandırılırken 100 kodlu Kasa Hesabı 25.000 TL alacaklandırılarak yapılmalıdır.

Dönem boyunca çalıştırılan 740 Hizmet Üretim Maliyeti Hesabı, dönem sonunda ilgili yansıtma hesabı kullanılarak 750 Araştırma-622 Satılan Hizmet Maliyeti Hesabı'na aktarılmaktadır.

Faizler sermaye ile ilgili giderler kapsamında değerlendirilmektedir.

Muhasebe dönemi boyunca çalıştırılan; 740 Hizmet Üretim Maliyeti, 750 Araştırma-Geliştirme Giderleri,760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 770 Genel Yönetim Giderleri ve 780 Finansman Giderleri hesabında biriken tutarlar, dönem sonunda ilgili yansıtma hesapları kullanılarak, 622 Satılan Hizmet Maliyeti, 630 Araştırma-Geliştirme Giderleri, 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 632 Genel Yönetim Giderleri ile 660 Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri ve 661 Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri hesaplarına aktarılır. Dönem sonunda 6 kodlu gider hesaplarındaki tutarlar da, 653 Komisyon Giderleri, 654 Karşılık Giderleri, 659 Diğer Olağan Gider ve Zararlar gibi diğer dönem giderleri ile birlikte 690 Dönem Kârı veya Zararı hesabının borç yanına devredilerek süreç tamamlanır.

Gelir getiren koltuk km, diğer bir ifadeyle ücretli yolcu km’nin hesaplanmasında; bir uçağın toplam kapasitesi olan sunulan koltuk km’den boş uçan ve ücretsiz yolculara ait koltuk sayısı çıkarılmak suretiyle bulunan dolu koltuk sayısı ile uçağın katettiği mesafe (km ya da mil) çarpılır. Doğru yanıt A’dır.

Ücretli yolcu km’nin pazara sunulan koltuk km’ye bölünmesiyle, uçuş doluluk oranı bulunur. Doğru yanıt A’dır.

Havayollarında Diğer Gelirler; Havayolu işletmesinin ana faaliyet konusu kapsamında olmakla birlikte taşınan yolcu ya da kargo ile doğrudan ilişkilendirilemeyen gelirler diğer gelirler adı altında toplanabilir. Bunlar; bilet iade ve değiştirme işlem gelirleri, sık uçan yolcu programlarından kullanılamayan puan gelirleri, uçuş yapmayan yolcu gelirleri, acentelerin hatalı ve sanal rezervasyon işlemlerinden doğan cezalara ilişkin gelirler, gümrüksüz satış (duty free) gelirleri, karayolu ile yolcu taşıma gelirleri, uçak içi internet kullanım gelirleri, kayıp bilet gelirleri, kargo ambar ve ordino gelirleri, uçuş eğitim gelirleri, hat bakım Gelirleri, haberleşme ve reklam gelirleri vb. şeklinde sıralanabilir.   Posta taşıma gelirleri, havayolu işletmelerinde ana faaliyet gelirlerinden kargo gelirleri grubunda yer alır. Doğru yanıt D’dir.

Akaryakıt istasyonları, perakende ticareti yapan işletmeler ve yiyecek içecek hizmeti sunanlar İmtiyazlar ve kira gelirleri grubunun en belirgin aktörleridir. Bu kuruluşlardan alınan işletme ruhsatı bedelleri ve kira kontratları havaalanları için iyi birer gelir kaynağı oluşturmaktadır. Doğru yanıt D’dir.

Havayolu işletmelerinde ana faaliyet gelirleri; bilet ücretlerinden oluşan yolcu gelirleri, kargo taşımacılığından elde edilen gelirler ve diğer gelirler şeklinde sınıflandırılır. Doğru yanıt A’dır.

Yer hizmeti işletmelerinde ana faaliyet gelirleri; temsil gelirleri, ramp gelirleri,  bakım hizmeti gelirleri ve diğer gelirlerdir. Doğru yanıt A’dır.

Elektronik bilet en az aşağıdaki bilgileri içermelidir; Havayolu işletmesinin unvanı, Yolcunun adı-soyadı, Belge numarası (13 haneli), Düzenlenme tarihi, Yapılan hizmetin türü ve tutarı, Ödeme türü (nakit/kredi kartı/banka kartı/ havale/promosyon vb.) Bunların dışında, gerektiğinde yolculukla ilgili ilave bilgiler de bilete eklenebilecektir. Doğru yanıt E’dır.

Havaalanı İşletmelerinde ana faaliyet gelirleri; hava trafiği ile ilgili gelirler, yer hizmetleri gelirleri, imtiyazlar ve kira gelirleri ve diğer gelirlerdir. Doğru yanıt D’dır.

Diğer Hazır Değerler: Tahsil edilecek banka ve posta havaleleri ile yoldaki paralar, tahsil edilebilir kredi kartı slipleri, kuponlar ve pulların izlendiği aktif hesaptır. Doğru yanıt C’dir.

Bilet satış bedeli, (varsa, yakıt harcı ve sigorta bedeli de) bilet ücretinin esas unsurları toplamı, ana faaliyet geliri olarak Yurtdışı Satışlar hesabının alacağına kaydedilir. Doğru yanıt E’dir.