HAVACILIK İŞLETMELERİNDE MUHASEBE UYGULAMALARI - Deneme Sınavı - 17

Direkt (Dolaysız) Maliyetler; Üretim faaliyeti ile doğrudan ilişkilendirilebilen, mamul ve/veya hizmetlere dağıtım anahtarı kullanmadan yüklenebilen giderlerden oluşur. Üretim faaliyeti durduğunda bu tür giderler gerçekleşmez. Uçuşta tüketilen uçak yakıtı gideri direkt maliyettir. Doğru yanıt A’dır.

Batık Maliyet; Alınacak kararı etkilemeyen ve söz konusu kararla değişmeyen maliyetlerdir. Bu tür maliyetler geçmişe ait olup, geri kazanılma olasılığı zayıftır. Örneğin bir uçuş noktası kararı için, havayolu işletmesinin sahip olduğu uçakların satın alma veya kiralama maliyeti ya da uçulacak havaalanının pist yapım maliyeti batık maliyettir. Söz konusu uçuşun yapılıp yapılmamasıyla bu maliyetlerde değişiklik olmayacağı gibi, bu maliyetler hattın açılmasında da maliyet unsuru olmayacaktır. Doğru yanıt D’dir.

Genel olarak işletmelerin ana faaliyet konusu dışında tutulan pazarlama, satış ve dağıtım giderleri, havayolu hizmetinin bir parçası olarak gerçekleştirilir. Bu nedenle dolaylı (endirekt) faaliyet giderleri içinde satış, biletleme ve promosyon giderleri önemli bir yer tutmaktadır. Doğru yanıt E’dir.

Havayolu hizmet üretiminde katlanılan giderler 740 Hizmet Üretim Maliyeti hesabında muhasebeleştirilir. Hizmet üretim maliyetini oluşturan işçilikler, malzeme kullanımı, dışarıdan alınan hizmet bedelleri, amortismanlar, vergiler vb. bu hesapta toplanır. Burada biriken tutarlar dönem sonunda yansıtma hesabı aracılığıyla 622 Satılan Hizmet Maliyeti hesabına devredilerek dönem giderine dönüştürülür. Doğru yanıt A’dır.

Satın alınan yakıt malzemesi ileride tüketilmek üzere stoklanmışsa, bir varlık hesabı olan 150 İlk Madde ve Malzeme stok hesabı borçlandırılır, ödenecek KDV tutarı da 191 İndirilecek KDV hesabına borç kaydedilir. Kredili alış nedeniyle satıcıya olan senetsiz borç için 320 Satıcılar hesabı toplam tutar kadar alacaklandırılır. Doğru yanıt C’dir.

Havayolu işletmesi uçak bakımını kendi bünyesinde yaparsa, ve malzemeyi stoktan kullanırsa, yapılan kayıtla İlk Madde ve Malzeme hesabı hizmet üretim birimine gönderilen malzeme maliyeti kadar alacaklandırılır, buna karşılık malzemenin kullanıldığı düşünülerek, Hizmet Üretim Maliyeti hesabı borçlandırılır, böylece malzeme stokları dönem giderine dönüşmüş olur. Doğru yanıt C’dir.

Hizmet üretimi dışındaki malzeme tüketimleri ise Hizmet Üretim Maliyeti hesabı yerine, Genel Yönetim Giderleri, Finansman Giderleri gibi ilgili birimin gider hesabına yazılmalıdır. Doğru yanıt B’dir.

Çalışan uçuş ekibinde yer aldığı için, gerçekleşen gider hizmet üretiminin bir unsurudur. Bu nedenle 740 Hizmet Üretim Maliyeti hesabı toplam işçilik maliyeti kadar borçlandırılır. Ödenecek net ücret için 335 Personele Borçlar hesabı, ödenecek vergiler için 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı, ödenecek sosyal güvenlik ve işsizlik sigorta primlerinin toplamı kadar da 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabı alacaklandırılır. Doğru yanıt E’dir.

Bölümlere göre işçilik maliyetinin farklı hesaplara işlenmesi gerekir. Müşteri ilişkileri bölümünde çalışanın işçilik gideri 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri hesabına, halkla ilişkiler biriminde çalışanın işçilik gideri de 770 Genel Yönetim Giderleri hesabına kaydedilir. Her iki personele ödenecek toplam net ücret için 335 Personele Borçlar hesabı, vergi kesintileri için 360 Ödenecek Vergi ve Fonlar hesabı, sosyal güvenlik kesintileri için de 361 Ödenecek Sosyal Güvenlik Kesintileri hesabı alacaklandırılır.  Doğru yanıt B’dir.

Gider türü ve gider yeri dikkate alınarak muhasebe kayıtlarının yapılması gerekir. Yönetim işlerinde kullanılmak üzere kiralanan bir otomobilin kira gideri Genel yönetim giderleri hesabının borcuna kaydedilir. Doğru yanıt B’dir.

Satın alınan hizmet bedeli, taksiyolu yapımı henüz tamamlanmadığı için Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabına kaydedilir. Yapım işi (inşaat) tamamlandığında, bu hesapta biriken maliyet 251 Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri hesabına aktarılacaktır. Doğru yanıt C’dir.

Satın alınan yazılım, bir maddi olmayan duran varlık unsuru olarak Haklar hesabının borcuna kaydedilmelidir. Doğru yanıt B’dir.

Havaalanı işletmesinde Uçuş Hizmetleri ile İlgili Giderler; PAT sahası bakım ve hizmet giderleri, hava seyrüsefer ve haberleşme giderleri,  İtfaiye giderleri, akaryakıt hizmet giderleridir. Doğru yanıt E’dir.

Havaalanı işletmesinde terminal hizmetleri ile ilgili giderler; Yolcu hizmetleri giderleri, Yükleme ve boşaltma giderleri, Terminal bakım ve hizmet giderleri, Kiralık/ortak kullanım alanlarıyla ilgili giderlerdir. Doğru yanıt A’dır.

Havaalanı işletmesinde ortak hizmet giderleri; eğitim giderleri, Üretim yerleri yönetim giderleri, Güvenlik giderleri, Amortisman giderleri, Sigorta giderleri, Vergiler ve diğer yükümlülüklerdir. Doğru yanıt E’dir.

Satın alınan hizmet maliyeti, havaalanının ana faaliyet konusu kapsamında olduğundan, 740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabına borç, yapılan nakit ödeme ise Kasa hesabına alacak kaydedilir. Doğru yanıt B’dir.

Havaalanı kargo terminalinde kullanılan duran varlıkların dönem amortisman giderleri,740 Hizmet Üretim Maliyetleri hesabına borç kaydedilirken, ilgili duran varlıklardaki maliyet azalışı da Birikmiş Amortismanlar hesabına alacak kaydedilir. Doğru yanıt A’dir.

Dönem boyunca çalıştırılan; 740 Hizmet Üretim Maliyeti, 750 Araştırma-Geliştirme Giderleri, 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 770 Genel Yönetim Giderleri ve 780 Finansman Giderleri hesabında biriken tutarlar, dönem sonunda ilgili yansıtma hesapları kullanılarak, 622 Satılan Hizmet Maliyeti, 630 Araştırma-Geliştirme Giderleri, 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri, 632 Genel Yönetim Giderleri ile 660 Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri ve 661 Uzun Vadeli Borçlanma Giderleri hesaplarına aktarılır. Doğru yanıt C’dir.

Havaalanlarında sahiplik ve yönetim seçenekleri şöyle sıralanabilir;

Maddi Duran Varlıklar