HAVACILIK GÜVENLİĞİ

Risk tabanlı tarama genel olarak pasaport vb. belge denetimi ya da davranış analizi gibi süreçlerdeki normal davranışların yokluğunu veya anormal davranışların varlığını belirlemektir.

Buna göre cevap: A'dir.

Ancak 2007 yılında ABD’de kullanılmaya başlanılan tüm vücut tarama sistemleri, doğrudan doğruya bireyin üzerinde yasaklı madde/malzeme olup olmadığının belirlenmesine yönelik bir teknolojidir.

Buna göre cevap: B'dir.

1990’lardan itibaren havacılık sektöründe yolcuların risk seviyelerinin belirlenmesi adına, yolcu bilgilerinin yer aldığı bilgisayar tabanlı sistemler kullanılmaya başlanmıştır. Bu sistem ComputerAssisted Passenger Prescreening System (CAPPS), (Bilgisayar Destekli Yolcu Ön Tarama Sistemi) olarak adlandırılmaktadır

Buna göre cevap: A'dır.

Kontrol noktası güvenlik uygulamaları, sistemin gruplandırdığı seviyeler bağlamında yerine getirilmeye başlanmıştır. Sistem her bir yolcuyu “kabul edilebilir risk” (yeşil), “bilinmeyen risk” (sarı) ve kabul edilemez risk” (kırmızı) gruplarına ayırarak kontrol seviyelerinin farklılaşmasını sağlamaktaydı. Kabul edilebilir yolcu temel güvenlik taramasına tabii tutulurken, bilinmeyen risk düzeyindeki yolcu ek güvenlik süreçlerine tabi tutulmaktaydı.

Buna göre cevap: C'dir.

Biyometrik tanımlamalarda bir bireyi diğerinden ayıran, parmak izi, el geometrisi, göz retinası ya da iris taraması, yürüme biçimi, yüz görüntüleme, ses tanıma ve DNA gibi pek çok tanımlayıcı yer almaktadır. DNA, el geometrisi, yürüyüş biçimi gibi hususlar henüz genel kabul görmüş ya da doğrudan kullanılmaya başlanmış tanımlayıcılar arasında yer almamaktadır. Yaygın olarak kullanılan tarama tanımlayıcıları aşağıda açıklanmaktadır. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Parmak izi bilinen en eski ve en yaygın kullanılan biyometrik tanımlama şeklidir. Parmak izi diğer tanımlayıcılarla karşılaştırıldığında, en az maliyeti gerektiren yöntem olarak değerlendirilmektedir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Bu adımlar:

• Kaydetme işleminin yapılması: Sisteme ham biyometrik verilerin girilmesi,
• Şablon oluşturulması: Sisteme girilen biyometrik verilerin, bir algoritma yolu ile daha sonra yine aynı algoritmayla karşılaştırma yapılabilecek şekilde kodlanması,

• Tanımlama işlemi: Yolcudan alınan biyometrik örneklemin, veri tabanında kayıtlı tüm kullanıcılılar ile karşılaştırılması,
• Doğrulama işlemi: Belirli bir kullanıcıdan (yolcudan) alınan biyometrik örneklemin, aynı bireyin veri tabanındaki kayıtları ile karşılaştırılmasıdır. Buna göre doğru CevapD’dir.

İlk olarak Kasım 2007’de Phonex Sky Habor Havaalanında kullanılmaya başlanılan tüm vücut tarama sistemi, en genel anlamıyla bir bireyin kıyafetlerinin ardındaki çıplak vücudunun, yüksek kalitedeki görüntüsünün üretilmesine yönelik olarak kullanılmaktadır. Buna göre doğru Cevap C’dir.

El bagajlarına yönelik sıvı kısıtlamasının bazı istisnaları da söz konusudur. Bunlar:

İlaçlar

Bebek Mamaları

Gümrüksüz (Duty-free) mağazalardan satın alınan sıvı ürünlerdir. Buna göre doğru cevap A’dır.

Yolcu el bagajında taşınacak sıvılar en fazla 100 ml. hacimli kutu, şişe veya benzeri bir kap içinde olmalıdır. Sıvının miktarı, kap üzerinde yazan miktar ile eş kabul edilmektedir. Yani üzerinde 200 ml. yazan bir kapa, 100 ml sıvı konmasında durumunda, bu sıvı 200 ml. olarak işlem görmektedir. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Biyometrik tarama süreci, belirli adımlardan oluşmaktadır. Bu adımlar:

İlk olarak Kasım 2007’de Phonex Sky Habor Havaalanında kullanılmaya başlanılan tüm vücut tarama sistemi (Elias, 2011: 3), en genel anlamıyla bir bireyin kıyafetlerinin ardın­daki çıplak vücudunun, yüksek kalitedeki görüntüsünün üretilmesine yönelik olarak kul­lanılmaktadır.

Tüm vücut tarama sistemi düşük yoğunlukta X-Ray ışınları ile bireylerin vücutları­nı tarayarak, yasa dışı madde veya malzeme olup olmadığını belirlemeye yönelik olarak çalışmaktadır (Elias, 2012: 2). Yolcuların taranmasında kullanılan kapı ya da el tipi me­tal arama detektörleri, bireylerin üzerindeki metallere duyarlıdır ve sadece metal içerikli yasaklı madde/malzemelerin tespitine olanak vermektedir. Tüm vücut tarama sistemi ise kapı ya da el tipi metal detektörünün belirleyemediği, metal olmayan patlayıcı ve silahlar gibi nesneleri de tespit edebilmektedir. Bu teknoloji, insan derisi ve üzerindeki nesnele­re kadar görüntü alma kabiliyetindedir. Ancak vücudun içine ait bir görüntü oluşturma kabiliyetine sahip değildir. Tüm vücut tarayıcılarının temel amacı birincil (kapı tipi metal arama detektörü ile taranması) ve ikincil taramada (kapı tipi metal arama detektöründe sinyal veren yolcuların el tipi metal arama detektörü ile taranması) yolcu ile güvenlik gö­revlisi arasında oluşan fiziksel temas oluşturulmadan yolcunun taranmasını sağlanmaktır.

Sıvı kısıtlaması uygulaması, 2006 yılında Londra’nın Heathrow Havaalanı’nda yaşanan olay sonrasında uygulamaya konmuştur

 

 

Yolcu el bagajında sıvı medde taşıma koşulları, aşağıda açıklanmaktadır.

Yolcu el bagajında taşınacak sıvılar en fazla 100 ml. hacimli kutu, şişe veya ben­zeri bir kap içinde olmalıdır. Sıvının miktarı, kap üzerinde yazan miktar ile eş ka­bul edilmektedir. Yani üzerinde 200 ml. yazan bir kapa, 100 ml sıvı konmasında durumunda, bu sıvı 200 ml. olarak işlem görmektedir.

Yolcunun uçuş süresince bu ilacı içme ihtiyacı bulunmak zorundadır. Bu nedenle yolcuların sıvı nitelikteki ilaçlarını taşımaları durumunda, üstünde kim­lik bilgilerinin yer aldığı ilaç reçetesini, güvenlik görevlilerine göstermek duru­mundadır.

Gümrüksüz (Duty-free) mağazalardan satın alınan sıvı ürünler: Gümrüksüz satış mağazalarından satın alınan sıvı içerikli ürünler, özel taşıma koşullarının sağlanması durumunda kısıtlamadan muaftır. Yolcunun satın aldığı mallar, açılması hâlinde tekrar kapanamayan, tahrip olabilecek nitelikteki şeffaf bir poşete konmalıdır.

Yolcular, kurallara uygun bir biçimde taşınan sıvı içerikli gümrüksüz mağaza ürünleri ile aktarmalı uçuşlarına da devam edebilmektedir.

Uçuşun gecikmesi ya da saat 02.00’a kadar kalkış yapması planlanmış uçaklarda bir gün önceki tarih ka­bul edilebilir.

Sıvı kısıtlaması sadece yolcu ya da kabin ekibi beraberindeki el/kabin bagajlarına uy­gulanmaktadır. Yolcuların ya da kabin ekibinin kargo kompartımanında taşınmak üzere ayrılmış bagajları, bu uygulamadan muaf tutulmaktadır.

100 ml’yi aşmayan sıvı kapları 1 litre hacimli (20 cm x 20 cm ebatlarında) şeffaf ve ağzı kolayca kapa­nıp açılabilen bir plastik torbanın içine konmalıdır.

Profilleme uygula­masında etnik kökene yani ırka ya da dine yönelik bir yaklaşım, ayrımcılık olarak nitelen­dirilebilecek etik dışı davranışların havaalanlarında yaşanmasına neden olabilmektedir.

Hava Trafik Bilgi Yönetimi: Hava seyrüseferi ile ilişkili havacılık bilgilerinin, uçuşun her aşamasına yönelik olarak gerekli birimler için üretilmesi ve elektronik ortamda iletilmesi işlemlerinin koordine edilmesi, hava trafik yönetimi hizmetleri olarak adlandırılmaktadır.

Havacılık güvenliği konusunda gelecekte yaşanabilecek potansiyel tehditlerin, siber saldırılardan kaynaklanabileceği ve bunların önlenmesine ilişkin uygulamaların belirleyici roller üst­leneceği öngörülmektedir.

CAPPS II, yolcunun vatandaşlık bilgileri ve seyahat edeceği noktaya göre, bazı yolcuların ek güvenlik uygulamalarına tabi tutulması için yolcuları seçen bir sistemdi. Sistem, başlangıç olarak yolcu tarafından gönüllü olarak ibraz edilen bilgileri ve hava yolu ya da hükûmet tarafından iletilen bilgileri ele alarak değerlendirme yapmaktaydı. Bunlar (Wells ve Young, 2004: 303-304):

• Yolcunun adı ve soyadı, adresi, telefon numarası ve doğum tarihi,
• Yolcunun hükûmet tarafından bildirilen suç kaydı,
• Yolcu bilgilerinin, diğer veri tabanlarında taranması yoluyla (ticari işletmeler ve

havayollarının kayıtları) risk oluşturabilecek unsurlar.