HAVACILIK GÜVENLİĞİ

Dünyada tüm devletlerin, örgütlerin, dünya çapındaki şirketlerin, özelliklede gelişmiş ülkelerin güvenliğini sanal olarak tehdit eden en önemli problem siber saldırılardır.

“Siber terörizm” 1996 yılında siber uzay ve terörizm kavramlarının bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur.

Siber terörizm; muharip olmayan hedeflere karşı ihlal ile sonuçlanan, bilgisayar programları ya da verilerine, bilgi ve bilgisayar, sistemlerine bireyler, gizli ajanlar ya da alt ulusal gruplar tarafından kasıtlı ve politik olarak güdülenmiş saldırılardır.

Günümüzde siber saldırılar öncelikle şu hususları kapsamaktadır

• Virüs ve solucan saldırıları; e-posta eklentileri, web tarayıcı scriptleri ve zafiyetlerden yararlanan motorlar ile yapılabilir.

• Hizmeti engelleyen saldırılar, bilgisayar bağlantıları ve aşırı yüklenme yaratarak yetkili kullanıcılar tarafından halka açık sistemlerin kullanımını engelleyebilir.

• Web’deki bilgileri silerek yerine yanlış bilgileri koyabilir, propaganda yapma ya da bilgi akışını engelleme yoluna gidebilir.

• Sistemlerin içine yetkisiz girişler yoluyla gizli ve özel bilgilerin çalınmasına neden olabilir, verilerin modifiye edilmesi ile diğer sistemlere saldırmak için sistemin uygunsuz kullanımına kaynaklık edebilirler.

Siber saldırılarda ileri teknolojiler kullanılmaktadır. Siber saldırı eyleminde bulunanlar, genellikle belirli bir saldırı düzeni modeline sahip bulunmaktadırlar. Geleneksel bir suça benzer şekilde aşağıdaki durumlar ortaya çıkmaktadır

1. Saldırının ilk aşaması kurban hakkında keşif yapmaktır. Hedefin normal operasyonlarını gözlemleyerek, kullanılan donanım ve yazılım, düzenli ve periyodik iletişimler, haberleşme formatı gibi bilgiler toplanır ve doğrulanır.

2. Saldırının ikinci aşaması gizlice girmedir (penetrasyon). Saldırgan sistemin içine girene kadar, hedef tarafından sağlanan hizmete erişim ya da uygunluğun bozulması dışında hedefe çok az şey yapılabilir.

3. Üçüncü aşama içsel kapasitenin genişletilmesi ve tanımlanmasıdır. Tahditli ve yüksek değerli sistem alanlarına giriş haklarını artırma ve kaynakları gözlemleme ile yapılır.

4. Dördüncü aşama saldırganın seçilen bilgi ya da veriye el koyması ya da sisteme zarar vermesidir.

5. Son aşama ise saldırganın faaliyeti hakkında bazı kayıt dosyalarını silerek izlerinigizlemesidir.

Virüsler ve Solucanlar: Virüsler kendilerini çoğaltan programlardır ve başka bir programa eklenerek sisteme zarar verirler. Hafızaya yerleşirler, bilgisayar yazılımlarına zarar verirler ve saldırganların amaçlarına hizmet ederek sistemi kullanılamaz hâle getirebilirler.

Siber saldırılar açısından İnternet altyapısını iki düzeyde ele alabilmek mümkündür.Bunlar:

• Merkez (core) Altyapı: İnternet bağlantısını sağlayan routerlar, isim serverları, omurga bağlantıları.

• Müşteri Altyapısı: Birbirine bağlı ağın bir parçası olan örgütsel ve kişisel bilgisayarlar.

Sohbet programları:

Kullanıcılar, sohbet programlarından yazılı ve görsel iletişim amacıyla faydalanmaktadırlar. Saldırganlar bu programları bilgi toplamak için kullanmaktadırlar. Bu sayede kullanıcı ortamını dinleme, video görsellerini kaydetme ya da bilgisayarındaki işlemleri takip etmek için kullanabilmektedirler

Avrupa Birliği, kritik altyapıları şu şekilde sıralamaktadır:

• Enerji

• Bilgi ve iletişim teknolojileri

• Yiyecek

• Finans

• Kimya endüstrisi

• Araştırma tesisleri

• Nükleer endüstri

• Su

• Sağlık

• Taşımacılık

• Uzay

ICAO ilgili dokümanında hava trafik hizmetlerinin amaçlarını şu şekilde belirtmektedir:

• Uçakların birbirleri ile çarpışmasını önlemek.

• Manevra sahasındaki uçakların, o sahadaki engellerle çarpışmasını önlemek.

• Düzenli bir trafik akışını sürdürmek ve hızlandırmak.

• Uçuşların emniyetli ve verimli bir biçimde yürütülmesi için faydalı bilgileri ve tavsiyeleri sağlamak.

• Arama-kurtarma yardımı gereken uçaklar için gerekli kuruluşlara haber vermek ve gerektiğinde yardımcı olmak.

Bununla birlikte önemli ölçüde entegre olmuş bir dünya; büyük oranda kara, hava, ve deniz taşımacılığı, bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler sayesinde var olmaktadır. Bu artan entegrasyon, özellikle dijital olarak entegrasyon hâlinde bulunan bireyler yani İnternet kullanıcıları ile de sağlanmaktadır.

“Siber terörizm” 1996 yılında siber uzay ve terörizm kavramlarının bir araya getirilmesiyle oluşturulmuştur. Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri tarafından benimsendikten sonra yaygın bir şekilde kullanılmaya başlanmıştır.

Virüs ve solucan saldırıları; e-posta eklentileri, web tarayıcı scriptleri ve zafiyetlerden yararlanan motorlar ile yapılabilir.

Saldırının ilk aşaması kurban hakkında keşif yapmaktır. Hedefin normal operasyonlarını gözlemleyerek, kullanılan donanım ve yazılım, düzenli ve periyodik iletişimler, haberleşme formatı gibi bilgiler toplanır ve doğrulanır.

Son aşama ise saldırganın faaliyeti hakkında bazı kayıt dosyalarını silerek izlerini gizlemesidir.

Uzaktan erişim yazılımları ile kullanıcılar, bir bilgisayardan diğerinde farklı fiziksel ortamlardan erişebilmekte ve hemen hemen tüm fonksiyonel işlemleri gerçekleştirebilmektedirler. Bu sayede uzaktan sistem veri tabanlarına ve sunucularına ulaşmak mümkün olabilmektedir.

Avrupa Birliği, kritik altyapıları şu şekilde sıralamaktadır:
• Enerji
• Bilgi ve iletişim teknolojileri
• Yiyecek
• Finans
• Kimya endüstrisi
• Araştırma tesisleri
• Nükleer endüstri
• Su
• Sağlık
• Taşımacılık
• Uzay

Sistemde en önemli insan girdisi kontrolördür. Kontrolör amaçlara göre bir uçuşun gerçekleştirilebilmesi için kontrol etkinliklerini uygulayan kişidir. Kontrolörün etkinliği tüm sistem çıktılarını etkilemektedir.

Hava trafik yönetim bilgisi, hava trafiği yönetim sisteminin çıktıları arasındadır. Diğer seçeneklerde yer alan kavramlar ise süreçleme altında değerlendirilir.

İletişim (C) sistemleri hem yer hem de hava temelli sistem elemanlarına ses ve veri bilgisinin ulaştırılmasını kapsamaktadır. Aynı zamanda CNS/ATM kapsamı dışındaki kullanıcı ve sağlayıcılara da bağlantı temin etmektedir. Günümüzde kullanılan iletişim hizmetleri, sistem elemanları arasındaki bağlantıyı sağlamaya yönelik olarak işlevlerini yerine getirmektedir.