HAVACILIK GÜVENLİĞİ

Hava kargo, güvenlik açısından çeşitli riskleri barındırmaktadır. Bu riskleri ele almadan önce hava kargo kavramı ile neyin kastedildiği ve hava kargo ile nelerin taşındığını biraz daha açmak gerekmektedir. Daha önce de ifade edildiği üzere, kayıtlı bagaj dışında, uçak ambarlarında taşınan eşyalar, “hava kargo” olarak ele alınmaktadır. Ancak bu eşyaların hava kargo olarak nitelenebilmesi için öncelikle kargoya ait konşimentonun (airwaybill) düzenlenmesi gerekmektedir.

Hava kargo, yapısı itibarıyla son derece heterojendir yani hava kargo ile taşınan yükler tek biçimli değildir

Özel kargolar için uçuştan sorumlu kaptana bilgi vermek üzere NOTOC (Notification to Captain) formu düzenlenir

Sık kullanılan bir diğer sınıflandırma ise kargonun özelliği ile beraber ulaşım hizmetinin gereklerini de ele alarak yapılan sınıflamadır. Buna göre kargolar planlı, düzenli, acil, tehlikeli, yüksek değerli, kısıtlı ve canlı hayvan olarak sınıflandırılır.

Hava kargo endüstrisinde terörizmle ilgili temel güvenlik riskleri üç grupta ele alınmaktadır (Price ve Forrest, 2013). Bunlar:

• Uçak kaçırma: Bir kargo uçağını kaçırarak kitle imha silahı olarak kullanma,
• Bir patlayıcının, uçakta taşınmak üzere kargo tedarik zincirine sunulması,
• Silah, patlayıcı, kimyasal, biyolojik, radyoaktif ya da nükleer (KBRN) maddelerin yasa dışı olarak hava kargo ile taşınması.

Hava kargo tedarik zinciri, esasen güvenlik açısından göz korkutucu derecede uzun ve dağınık bir süreçtir. Özellikle zincirin kara taşımacılığı ayağında denetlemenin istenilen düzeyde olmaması, kargo taşımacılığının “hava” bölümündeki riskleri de katlanarak artır- maktadır. Bu nedenle öncelikle hava kargo tedarik zincirinin akışını ve süreçte kimlerin rol aldığını görmek gerekmektedir. Hava kargo lojistik sürecinin temel olarak üç elemanı bulunmaktadır. Bunlar:

• Göndericiler,
• Taşıyıcılar ve
• Alıcılardır.

Kargo taşımacılığında gönderici ya da gönderen olarak ifade edilen, hava kargo da dâhil olmak üzere herhangi bir taşımacılık sürecini başlatan taraftır. SHT-17.6 göndericiyi, ‘malları çıkartan, taşıma için hazırlayan ve hava kargo veya hava posta olarak tanımlayan kişi veya tüzel kişi’ olarak tanımlamaktadır.

Hava kargo yalnızca kargo uçaklarında taşınan kargolar için kullanılır.

Kitle imha potansiyellerinden dolayı güvenlik açısından yüksek öneme sahiptirler

Gönderici

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

Hepsi

Bilinen gönderici

SCO

Dışişleri Bakanlığı ve Genel Kurmay Başkanlığı

Havayolu işletmesi, bu kontrolleri kendi uygulamak zorundadır.

Kargo terminalinde bekleme zamanı arttıkça kargo
için güvenlik riski de artmaktadır.