HAVACILIK GÜVENLİĞİ

havacılık işletmeleri, kendileri için olası riskleri değerlendirerek işletmelerine özgü GYS’lerini tasarlamaları gerekmektedir

Her bir havalimanı, kendine özgü farklı yapılardan oluşmakla birlikte, genel olarak havalimanı yapıları üç bölümden meydana gelmektedir. Bu taraflar şunlardır:

Hava Operasyon Sahaları: Havaaraçlarının manevralarını yaptıkları, parklandırıldıkları ve yüklemenin yapıldığı güvenlik bölgelerini kapsamaktadır. Bu bölgeler, pistleri ve taksi yollarını kapsamaktadır. Bu alanlara giriş güvenlikli sahalar kadar yüksek seviyeli olmasa da kontrol edilmelidir

Kara, hava ve terminal taraflarında yetkisiz girişleri engellemek ve yasa dışı müdahalelerin önüne geçmek için çeşitli araç ve ekipmanlar kullanılmaktadır. Fiziksel bariyerler, havalimanlarının çeşitli bölümlerinde kullanılmaktadır. Bu bariyerlerin bazıları; tel örgüler, dikey parmaklıklar ve yatay parmaklıklar şeklinde metal bariyer- ler olabileceği gibi “beton duvarlar” da kullanılabilmektedir. Fiziksel ve elektronik bariyerlerin yanı sıra “doğal bariyerler” de güvenliği sağlamak için kullanılabilmek- tedir. Havalimanının çevresindeki deniz, göl, bataklık, sarp alanların fiziksel engel olarak kullanılması güvenlik avantajı sağlayabilmektedir (Price ve Forrest, 2013:189). Kara tarafını ve hava tarafını dış çevreden ayıran; kara ve hava tarafının birbirinden ayrılmasında kullanılan en temel fiziksel araç olan tel örgüler; “dikenli teller” ve “helezonik jiletli tellerle” birlikte kullanılmaktadır. Böylece tel örgüler aşılması zor ve tehlikeli hâle getirilmektedir.

Yolcular ve yanlarındaki bagajların patlayıcı, ateşli silahlar ve diğer yasa dışı maddelere karşı aranması için dedektör ve x-ray cihazları kullanılmaktadır. X-ray cihazları farklı özelliklerdeki maddeleri güvenlik personelinin kontrol ettiği bir ekranda göstermektedir.

Kara tarafı, bir havaalanında doğrudan uçuş faaliyetlerine dâhil olmayan terminal binalarını, diğer tüm yapıları, kullanımlı veya boş sahaları içine alan, ana giriş yolu/yolları kontrol noktasından başlayarak hava tarafı dışında kalan havaalanı bölümünü ifade etmektedir (Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 2011: 79). Kara tarafında; çalışanların, özelve ticari yolcuların araçlarını park edebilecekleri alanlar, tren yolu ve metro girişleri bulunmaktadır

Havacılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliği, sahip olduğu emniyet ve güvenlik düzeyleri ile ölçülmektedir. Emniyet, havacılık sistemi içerisinde doğal olarak var olan risklerin kabul edilebilir seviyede olduğu durumu ifade etmektedir. Güvenlik ise, sistem içerisinde doğal olarak yer almayan fakat kötü niyetli kişiler tarafından bilinçli bir şekilde yaratılan risklerin
engellenmiş olduğu durum olarak tanımlanabilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Güvenlik, sistem içerisinde doğal olarak yer almayan fakat kötü niyetli kişiler tarafından bilinçli bir şekilde yaratılan risklerin engellenmiş olduğu durum olarak tanımlanabilmektedir. Doğru Cevap B'dir.

GTGA veya GA en yüksek emniyet önlemlerinin alındığı bölgeleri ifade etmektedir. Bu bölgeler; yolcu indirme, bindirme bölgelerini, bagaj yükleme, boşaltma ve dağıtım
alanlarını kapsamaktadır. Güvenlik yönetim sistemi (GYS) sivil havacılık işletmelerinin genel yönetim faaliyetlerinin bir parçası olup sivil havacılık faaliyetlerinin tümüyle güvenli bir şekilde gerçekleşmesine katkı sağlayan usul ve uygulamaların bütününü ifade etmektedir. Doğru cevap GYS'dir.

Güvenlikli Alanlar, yüksek güvenlik düzeyini ifade etmektedir. Yolcuların havaaracına bindikleri ve havaaraçlarından indikleri alanlar ile bagaj indirme ve yüklemenin yapıldığı alanları kapsamaktadır. Kimlik kartlarının görünür bir biçimde taşınmasının gerekli olduğu giriş kontrolünün gerekli olmadığı alan güvenlik tanımlama görüntü alanıdır. Doğru Cevap C'dir.

Doğal bariyer havalimanının çevresindeki deniz, göl, bataklık, sarp alanların fiziksel engel olarak kullanılmasıdır. Düz ova fiziksel bir engel teşkil etmeyeceği için doğru cevap bu seçenektir.

Deniz, göl, bataklık ve dağ doğal bariyer olarak nitelendirilmektedir. Tel örgü, dikey ve yatay parmaklıklar, beton duvarlar fiziksel bariyerleri oluşturmaktadır. Doğru cevap tel örgüdür.

Tel örgü, yatay ve dikey parmaklıklar, beton duvarlar fiziksel bariyerlerdir. Hareket sensörleri elektronik bariyer olarak karşımıza çıkmaktadır. Doğru Cevap E'dir.

Güvenlik tanımlama görüntü alanları, güvenlikli alanlar ve hava operasyon sahaları hava tarafında bulunmaktadır. Kara tarafında çalışanların, özel ve ticari yolcuların araçlarını park edebilecekleri alanlar, tren yolu ve metro girişleri bulunmaktadır. Doğru cevap tren yolu olan B şıkkıdır.

Terminal tarafının kamuya açık bölgesinden sonra güvenlik kontrol noktaları ile apron çıkış kapıları arasında kalan bölgeye steril alanlar denir.

Yetkili  girişleri değil, sadece yetkisiz girişleri engellemek ya da buradan havaaraçlarının parklandırıldıkları alana yabancı cisimlerin fırlatılmasını engellemek için ilgili alan kapatılmalı veya bariyerler konulmalıdır. En yüksek güvenlik önlemlerinin alındığı sahalar Havaalanı Operasyon Sahaları (HOS)  değil, GTGA ve GA  sahalarıdır. Terminallerin kamuya açık ve yolcu bölümleri mutlaka kolluk kuvvetleri veya havaalanı güvenlik personeli tarafından üniformalı ya da gizli bir biçimde sürekli olarak gözetim ve kontrol altında tutulmalıdır. Yolcuların güvenlik konusunda bilinçlendirilmeleri hava tarafında değil, terminal tarafında alınacak önlemlerden biridir.  Uçağa alınma işleminden (boarding) önce yolcu ve uçuş belgelerinin eşleştirilmesi yapılmalıdır.  Bu nedenle tek doğru cevap D'dir.

Uçağa patlayıcı madde yerleştirilmesi havacılık güvenliği ile ilgili, verilen diğer ifadeler ise uçuş emniyetiyle ilgilidir.

Her bir havalimanı, kendine özgü farklı yapılardan oluşmakla birlikte, genel olarak hava- limanı yapıları üç bölümden meydana gelmektedir. Bunlar; kara tarafı, terminal tarafı ve hava tarafıdır.