HAVACILIK GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 22

Göz Taraması: Bir bireyin gözünden edinilebilecek iki türlü biyometrik ölçüm yöntemi bulunmaktadır. Bunlar retina taraması ve iris taramasıdır. Retina gözün arkasında yer alan kan damarı yığınıdır. Retina taraması, retinanın kolay kolay değiştirilememesi nedeniyle en güvenilir biyometrik tanımlayıcılardan birini oluşturmaktadır. Ancak güvenilir bir retina taraması, bir ışığa odaklanması istenilen bireyin gözünün bir kısmı ile yakın temas edilmesini gerektirmektedir. Bunun yanı sıra retina taraması, bireyin kimliğinin ötesinde bazı bilgileri de sağlayabilecek niteliktedir. Bu nedenlerle uygulanması süreci parmak izi taraması kadar rahat değildir. Alışılagelmiş bir yöntem olmaması nedeniyle de tepkilere neden olabilmektedir. İris taraması, retina taramasına alternatif oluşturacak bir yöntemdir. İris de retina gibi üzerinde oynanması zor bir tanımlayıcıdır. Ancak retinanın aksine iris, tarama esnasında bireye rahatsızlık yaratmamaktadır. Yapılan araştırmalar, irisin parmak izinden daha güvenilir olduğunu ortaya koymaktadır. Bu yöntemin en büyük sıkıntısını, biyometrik taramaların temel kaynağı olan veri tabanını oluşturmaktaki zorluk oluşturmaktadır. İris tarama yönteminin kullanıldığı havaalanları mevcuttur. Ancak daha çok personele yönelik güvenlik taramalarında kullanılmaktadır.

Ulaştırma Bakanlığına bağlı olarak görev yapan Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ), havaalanlarının işletmesinden, bakım ve onarımından sorumlu kuruluştur. DHMİ, birkaç istisna hariç olmak üzere Türkiye’de havaalanlarının neredeyse tümünün işleticisi durumundadır. Bu istisnalardan birini, Hasan Polatkan Havalimanı oluşturmaktadır. Anadolu Üniversitesi, Hasan Polatkan Havalimanının işleticisi durumundadır.

Özelleşme sürecinde, tümüyle havaalanlarının iş- letiminin (hava trafik kontrol hizmetleri gibi, havaalanının hava tarafındaki ope- rasyonların işletilmesi) özelleştirilmesi söz konusu olmasa dahi, terminal işletme- ciliğinin özel kuruluşlar tarafından yerine getirilmesi mümkün olmuştur. Örneğin TAV Holding altında yer alan TAV Havalimanları İşletmesi, İstanbul Atatürk Ha- valimanı, Ankara Esenboğa Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı hem iç hem de dış hat terminallerinin işleticisi iken Milas-Bodrum Havalimanı iç hatlar terminalinin işleticisi durumundadır.

Gümrüklü Alan: Dış hatlara açık havaalanlarında, yolcuların giriş çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan ve kontrol işlemine tabi tutuldukları izole edilmiş alanlardır.

Eğitim amacı, hava trafik kontrol ünitelerinde yer alan personelin güvenlik bilinci kazanması ve özellikle uçak kaçırılması gibi durumlarda etkinliğin sağlanması olan eğitim ATM/AIM Güvenliği Eğitimi (Kurs-14)'dir.

Kartın çeşidi,

Kartın geçerli olduğu havaalanı,

Kart sahibinin görevli olduğu kurum/kuruluşun adı,

Kart sahibinin bağlı olduğu kurum/kuruluştaki görevi,

Kart sahibinin adı ve soyadı,

Kart sahibinin son altı ay içinde çekilmiş, erkeklerin tanınmasını kolaylaştırması adına sakalsız resimleri,

Kart sahibinin görevi gereği girişine izin verilen havaalanı alanlarından (her havaalanı numaralandırılarak belirli bölgelere ayrılmalı, belirlenen bu bölgelerin nere- leri olduğu giriş kartının arkasında detaylı olarak açıklanmalıdır) hangisine giriş izni (izin verilmeyen alan numaraları karartılarak) verildiği bilgisidir.

TAV Holding altında yer alan TAV Havalimanları İşletmesi, İstanbul Atatürk Ha­valimanı, Ankara Esenboğa Havalimanı ve İzmir Adnan Menderes Havalimanı hem iç hem de dış hat terminallerinin işleticisi iken Milas-Bodrum Havalimanı iç hatlar terminalinin işleticisi durumundadır.

Güvenlik bilinci eğitiminin, havaalanında görev yapan tüm personel tarafından alınması gerekmektedir. Bu eğitim ile havacılık sek­törünün çeşitli birimlerinde çalışan personelin, havacılık güvenliğinin önemini anla­maları sağlanmaktadır. Havacılık güvenliğine ilişkin temel bilgilerin verildiği eğitim ile güvenlik bilinci kazanan personelin, havacılık güvenliğinin yasa dışı eylemlere karşı korunmasına katkı sağlaması amaçlanmaktadır. Eğitim sonunda katılımcıların başarılı sayılabilmesi için yapılan sınavdan en az 70 almaları gerekmektedir.

Kontrol Noktası Güvenlik Uygulamaları Eğitimi (Kurs-3): Güvenlik görevlile­rinin, kişileri elle arama teknikleri dâhil, tarama tekniklerinde uzmanlaştırmak, güvenlik kontrol noktalarında kullanılan X-Ray cihazları hakkında genel bilgi sa­hibi olmalarını sağlamak adına düzenlenen bir eğitimdir. Beş günlük eğitime iş başı eğitimleri de dâhildir. 15 saati doğrudan doğruya kursiyerin X-Ray cihazının başında geçirmesi gereken, 40 saatlik bir iş başı eğitiminin de deneyimli bir ope­ratör (X-Ray cihazı kullanıcısı) eşliğinde verilmesi gerekmektedir. Yapılan değer­lendirme sınavından en az 70 alarak sertifikalandırılmaya hak kazanan güvenlik görevlilerinin, en az 6 ayda bir 6 saatlik görüntü (X-Ray cihazında oluşan bagaj görüntüleri) yorumlama eğitimlerine tabi tutulmaları gerekmektedir.

ATM/AIM Güvenliği Eğitimi (Kurs-14): Havaalanı, hava trafik ünitelerinde çalı­şan tüm personelin alması gereken bir eğitimdir. Eğitimin amacı, hava trafik kont­rol ünitelerinde yer alan personelin güvenlik bilinci kazanması ve özellikle uçak kaçırılması gibi durumlarda etkinliğin sağlanmasıdır.

Görevli Giriş Kartı: Emniyet Genel Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları İşlet­mesi, Gümrük ya da Meteoroloji personeli gibi havaalanında sürekli görev yapan kamu personeline verilen karttır.

Havaalanı giriş kartı kullanıcıları havaalanında bulunduğu süre içerisinde, fotoğraf görünecek biçimde giriş kartlarını yakalarına takmak veya asmak zorundadır.

Kart sahibi, kendisine tahsis edilen kartı görevli olmadığı zamanlarda kullanamaz ve girişine izin verilmeyen alanlara giremez.

Yüksek risk ve tehdit durumlarında, havaalanı mülki amirince kart sahibinin geçiş yetkisi süreli olarak kaldırılabilir ya da sınırlandırılabilir.

Havaalanı giriş kartını sahibinden başkası kullanamaz. Kullanılmasının anlaşılma­sı durumunda kart iptal edilerek adli mercilerce gerekli işlemler yapılır

Kart sahibi, havaalanındaki görevinin son bulması hâlinde kartını kurum ya da kuruluşuna teslim etmek zorundadır.

Havaalanlarında denetleme işlevi, EADB (Havalimanı Eğitim, Araştırma ve Denetleme Birimi) ta­rafından yerine getirilmektedir.

Havaalanı giriş kartları üzerinde bazı bilgilerin yer alması gerekmektedir

Kartın çeşidi,

Kartın geçerli olduğu havaalanı,

Kart sahibinin görevli olduğu kurum/kuruluşun adı,

Kart sahibinin bağlı olduğu kurum/kuruluştaki görevi,

Kart sahibinin adı ve soyadı.

Landing Kartı (Uçuş Mürettebat Belgesi): Yerli/yabancı hava yolu uçak mürette­batının havaalanına giriş çıkışlarında kullanılan karttır.

Kurs-10: Kargo taşımacılığında yer alan işlet­melerin, güvenlik kontrollerinin yapılmasından sorumlu olan personeli ile kargo­nun havaalanına ya da uçağa erişimini sağlayan sürücü personelini kapsamaktadır. Değerlendirme sınavı başarı notu 70’dir. Kurs süresi 1 gündür ve her üç yılda bir tazeleme eğitimi alınması gerekmektedir.

İşletmelerin işe alım ya da ücretlendirme gibi süreçlerde izlediği, devamlılığı olan ve belirlilik ortamlarında alınan kararlar bütününe politika denir.

Havacılık sektöründe tüm süreçlerin etkinliğinde olduğu gibi, havacılık hizmetlerinin sunumunda da insan kaynakları vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Başta güvenlik görevlileri olmak üzere havacılık sistemi içinde yer alan personel, çalışma ortamından ya da iş ya- pış şeklinden kaynaklanan birçok sorunla başa çıkmak zorundadır. Bu sorunların altında yatan temel üç unsur bulunmaktadır. Bu unsurlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Havacılık sektörünün özellikle gelişmekte olan ülkelerde büyüme göstermesineparalel olarak iş yükünün artması,

Kademeli olarak güvenlik dahil tüm süreçlerde otomasyona (teknolojiye) bağımlılık,

Hava taşımacılığında müşteri bilincinin her geçen gün artması.

Emniyet Genel Müdürlüğü, Devlet Hava Meydanları İşlet- mesi, Gümrük ya da Meteoroloji personeli gibi havaalanında sürekli görev yapan kamu personeline verilen kart görevli giriş kartıdır.

Yolcu ya da beraberindeki eşya ve bagajların tarama süreçlerinde yer alan operatörlerden (güvenlik görevlilerinden) farklı sadece kargo taramasında görev alan personele yönelik bir eğitim "Hava Kargo ve Posta Tarama Eğitimi"dir.