HAVACILIK GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 16

Kara, hava ve terminal taraflarında yetkisiz girişleri engellemek ve yasa dışı müdahalelerin önüne geçmek için çeşitli araç ve ekipmanlar kullanılmaktadır. Fiziksel bariyerler, havalimanlarının çeşitli bölümlerinde kullanılmaktadır. Bu bariyerlerin bazıları; tel örgüler, dikey parmaklıklar ve yatay parmaklıklar şeklinde metal bariyer- ler olabileceği gibi “beton duvarlar” da kullanılabilmektedir. Fiziksel ve elektronik bariyerlerin yanı sıra “doğal bariyerler” de güvenliği sağlamak için kullanılabilmek- tedir. Havalimanının çevresindeki deniz, göl, bataklık, sarp alanların fiziksel engel olarak kullanılması güvenlik avantajı sağlayabilmektedir (Price ve Forrest, 2013:189). Kara tarafını ve hava tarafını dış çevreden ayıran; kara ve hava tarafının birbirinden ayrılmasında kullanılan en temel fiziksel araç olan tel örgüler; “dikenli teller” ve “helezonik jiletli tellerle” birlikte kullanılmaktadır. Böylece tel örgüler aşılması zor ve tehlikeli hâle getirilmektedir.

Yolcular ve yanlarındaki bagajların patlayıcı, ateşli silahlar ve diğer yasa dışı maddelere karşı aranması için dedektör ve x-ray cihazları kullanılmaktadır. X-ray cihazları farklı özelliklerdeki maddeleri güvenlik personelinin kontrol ettiği bir ekranda göstermektedir.

Kara tarafı, bir havaalanında doğrudan uçuş faaliyetlerine dâhil olmayan terminal binalarını, diğer tüm yapıları, kullanımlı veya boş sahaları içine alan, ana giriş yolu/yolları kontrol noktasından başlayarak hava tarafı dışında kalan havaalanı bölümünü ifade etmektedir (Devlet Hava Meydanları İşletmesi, 2011: 79). Kara tarafında; çalışanların, özelve ticari yolcuların araçlarını park edebilecekleri alanlar, tren yolu ve metro girişleri bulunmaktadır

Yolcu dışındaki kişilerin taranmasında kullanılabilecek yöntemler aşağıdaki gibidir:

• Elle arama,

• Kapı tipi metal dedektörü,

• Patlayıcı tespit köpekleri,

• Patlayıcı iz tespit cihazı,

• İyonize (aktif ışıma yapan) radyasyon yaymayan güvenlik tarayıcıları,

• Patlayıcı iz dedektörü ile birlikte el tipi metal dedektörü.

Geçerli bir havaalanı ve tüm havaalanları giriş kartlarında aşağıdaki bilgiler yer almalıdır:

• Sahibinin ismi, son 1 yıl içinde çekilmiş fotoğrafı, görevi/unvanı,

• Görev yapılan kurum kuruluşun ismi,

• Düzenleyen kurumun/havalimanının ismi ve onaylayanın unvanı ve imzası,

• Sahibinin giriş iznine sahip olduğu alanlar,

• Kartın son geçerlilik tarihi.

Mürettebat ve personel havalimanı giriş kartları 5 yılı aşmayan bir süre için düzenlenir. Bu kartlar yalnızca operasyonel ihtiyacın bulunması durumunda verilebilir. Öz geçmiş araştırması sonucu olumsuz olan bir kişiye kimlik kartı verilmez, daha önce verilmişse hemen geri alınır ve iptal edilir. Söz konusu öz geçmiş kontrolü en az son 5 yılı kapsar ve 5 yılı aşmayan düzenli aralıklarla tekrarlanmalıdır. Kart yenilenmesinde ise sadece adli sicil kaydı ve şahsın aranan şahıslardan olup olmadığının kontrolü yapılır.

Havaalanı sınırlarındaki temel fiziki güvenlik önlemleri fiziksel engeller, doğal engeller ve elektronik engeller şeklindedir.

Doğal Engeller

Doğal engellerin kullanılması, tel örgü ya da diğer fiziksel engellerin kullanılamadığı durumlarda veya kullanılmaları durumunda iletişim ya da uçak yaklaşma sahası gibi havacılık operasyonlarına engel oluşturmaları durumlarında gerekli olabilmektedir. Doğal engeller ek güvenlik önlemlerinin ya da prosedürlerinin bir tamamlayıcısı olarak havaalanının güvenlik sınırının içine dahil edilebilmektedirler.

Su birikintileri, ağaçlar, bataklıklar, yoğun bitki örtüsü alanları ve hendekler doğal engellere örnektir.

Kara Tarafı Kolaylıkları

Kara tarafında yer alan kolaylıklar, güvenlik açısından önemli olan ve kontrol altında bulundurulması gereken alanlardır. Bu alanlar şu unsurlardan oluşmaktadır:

• Kara ulaşım araçlarına geçiş sağlanılan koridorlar,

• Kara ulaşım araçlarına iniş-biniş alanları,

• Varsa havaalanı oteli ve diğer ticari kolaylıklar,

• Kiralık araçların park ettikleri yerler. Bu alanlar, gerekli kamera gözetim sistemleriyle ve uygun sınır engelleri ile güvenli hâle getirilmelidir. Ayrıca yeterli sayıda uygun erişim noktalarının da yerleştirilmesi gerekmektedir.

Kapalı Devre Televizyon Sistemi Sektörde yaygın biçimde CCTV (Closed Circuits Television System) olarak da anılan kapalı devre televizyon gözetim sistemleri, 40 yılı aşkın bir süredir kullanılmaktadır ve bu süre içerisinde tesis ve güvenlik donanımı olarak kendisini kanıtlamıştır.

Yolcu Güvenlik Tarama Noktaları

Arındırılmış olmayan alandan arındırılmış alana geçerken bir yolcu tarama noktasının elemanları ve bu noktalarda kullanılması gereken güvenlik ekipmanları sırasıyla aşağıda açıklanıştır. Bu bölümde güvenlik kontrol sürecinin bütünlüğünü bozmamak adına kullanılan ekipmanlar genel olarak ele alınacak olup, ekipmanların ayrıntıları, ilerleyen konularda ele alınacaktır.

1. Tarama Öncesi Hazırlık Bölgesi:

2. Kuyruk Alanı

3. Seyahat Belgesi Kontrolü

4. El Bagajı X-Ray Cihazı

5. Kapı Dedektörü

6. Bariyerler ve Turnikeler

7. İleri Görüntüleme Teknolojisi

8. Diğer Tarama Sistemleri

9. Özel Arama Bölümü

Tel Örgü

Havaalanı sahası, normal kabiliyetteki insanların geçişine mani olacak şekilde ve korunan yere ve yakınına sabotaj aleti fırlatmayı engelleyecek yükseklikte tel örgü ile çevrilmelidir. Tel örgüler, normal şartlarda düz arazide ayak basımı taban ölçü alınarak en az 2,44 metre yükseklikte olmalı ve üstten dikenli tellerle desteklenmelidir. Bu teller beton veya demir kazıklara monte edilmelidir

Ek 17'nin yayımlanması ile birlikte güvenliğin sağlanması için uluslararası boyutlarda standart önlemler alınmasının sağlan-ması çalışmalarına başlanmıştır.Doğru cevap A'dır.

Havaalanının hava tarafında yer alan pist, apron ve taksi yollarından oluşan alanlar, hareket sahası ya da PAT sahası olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

ICAO’nun güvenlik içerikli düzenlemelerine yer verdiği Ek-17’ye göre üye hükûmetler havaalanlarının tasarlanması sürecinde güvenlik konularının göz önüne alınmasından sorumludur. Doğru cevap B'dir.

Havacılık sistemi 1931 yılında kayıtlara geçen ilk uçak kaçırma eyleminden ve 1933 yılında yaşanan uçak bombalama olayından bu yana çeşitli yasa dışı eylemle karşı karşıya kalmıştır. Doğru cevap D'dir.

Kabul Edilemez Yolcu (INAD: Inadmissible): Bir ülkeye girişi yetkililer tarafından reddedilen kişilerdir. Genellikle eksik ya da sahte evrak nedeniyle ülkeye girişleri kabul edilmeyen yolculardır. Doğru cevap B'dir.

Havacılık güvenliğine yönelik saldırıları, içeriğinin ya da amacının değişmesine bağlı olarak dört ayrı döneme ayırarak incelemek mümkündür. Bunlar: • 1930-1979 yılları arasında yaşanan olaylar, • 1980-1990 yılları arasında yaşanan olaylar, • 1990-2001 yılları arasında yaşanan olaylar, • 11 Eylül 2001 ve sonrasında yaşanan olaylardır. Doğru cevap C'dir.