HAVACILIK EMNİYETİ - Deneme Sınavı - 12

EYS kapsamında toplanan verilerin en önemli kaynağı, havacılık örgütünün günlük faaliyetleri sırasında ortaya çıkan ve emniyeti etkileyen olay ve tehlikeli durumlara ilişkin raporlardır. Bu raporlar çoğunlukla süreçlerde görev alan operasyonel personel tarafından hazırlanırlar. Kazaya neden olan ve en son ortaya çıkan problemin altında emniyeti etkileyen yüzlerce olay yatmaktadır. Bunların bildirilmesi ve emniyetin ölçülerek eğilimlerin tespit edilmesi kazaları önleyebilir. Bu nedenle, olay bildirim raporları EYS açısından önemli bir veri kaynağıdır. Doğru cevap B'dir.

Aynı zamanda birer iletişim aracı olan emniyet eğitimlerinin amaçları genel olarak aşağıda özetlenmiştir:

• Çalışanların emniyetin sağlanması konusunda farkındalıklarını artırmak ve tazelemek, • Çalışanların emniyetin sağlanması konusunda bilgilerini artırmak, • Çalışanların EYS’nin önemini, kapsamını ve nasıl işletildiğini anlamalarını sağlamak, • Olumlu emniyet kültürünün güçlendirilmesini sağlamak, • EYS çalışmaları sırasında çıkartılan derslerin yaygınlaştırılmasını sağlamak. 

Doğru cevap A'dır.

Havacılık örgütlerinin etkili bir emniyet iletişimi için biçimsel iletişim araçları geliştirmesi gerekmektedir. Emniyet iletişiminin temel amaçları aşağıda verilmektedir:

• Örgütün emniyet politikalarını, amaçlarını ve hedeflerini paylaşmak, • EYS’nin ve önemi ve nasıl işlediği ile ilgili bilgileri paylaşmak, • Emniyetin artırılmasına ilişkin kritik görülen bilgileri paylaşmak, • Emniyet performans seviyesine ilişkin sonuçları paylaşmak, • EYS kapsamında çıkartılan dersleri paylaşmak ve yaygınlaştırmak, • Çalışanları, düzeltici işlemlerin neden yapıldığı ve neden bazı tedbirlerin alındığı konusunda bilgilendirmek, farkındalıklarını artırmak, • Emniyete ilişkin politika ya da prosedürlerin neden değiştiğini açıklamak, güncel durumlarını paylaşmak.

Doğru cevap E'dir.

Emniyeti güvence altına almanın aracı:Mevzuata uyumun garanti altına alınması geleneksel emniyet güvence yaklaşımıdır. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Havacılık sektöründe bahsedilen iş tanımlarına sahip olan kişiler İngilizcedeki “dispatcher” sözcüğünün dilimize uyarlanmış şekli olan “Dispeçer” ya da ülkemizin sivil havacılık otoritesi konumunda olan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından yayınlanan “SHD: T-44” numaralı düzenlemede belirtildiği şekli ile “Uçuş Harekat Uzmanı” olarak isimlendirilmektedir.

Buna göre cevap: A'dır

ICAO, 1984 yılında tehlikeli maddelerin havayolu ile emniyetli bir şekilde taşınmasına yönelik yürürlüğe koyduğu EK-18’in ardından uzun yıllar herhangi bir konuda yeni bir ek yayınlamamış, havacılık örgütleri ve kullanıcılarını etkileyecek böylesine kapsamlı bir düzenlemeye gitmemiştir. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Emniyet yönetiminde ulaşılmaya çalışılan temel amaç, doğrudan ya da dolaylı olarak, havaaraçlarının işletilmesine yönelik ortaya çıkan risklerin kabul edilebilir seviyelerde tutulmasıdır. Buna göre doğru Cevap D’dir.

Dispeçerler görevlerini icra ederlerken uçuş emniyetini etkiliyebilecek birçok iş yapabilmektedirler. Bunlar aşağıda özetlenmektedir. Buna göre cevap: E'dir.

EYS yöneticisi, problemi ve çözümünü doğru bir şekilde tespit etse bile, bunu hayata geçirme yetkisine sahip değildir. Kendisinden beklenen; sorumlu yöneticiyi ve diğer emir komuta yöneticilerini bu konuyla ilgili uyarması, bilgilendirmesi ve önerilerini iletmesidir.

Hava aracı üreticisi Boeing, havacılığın gelişmeye başladığı yıllarda meydana gelen emniyetsiz olaylarda teknik nedenlerin %80 oranında rol oynadığını belirtmektedir. Günümüzde ise bu oran tersine dönmüş durumdadır. Artık yaşanan kazaların nedenleri arasında % 80 oranında insan hataları (pilot, hava trafik kontrolörü, teknisyen, dispeçer gibi) yer almaktadır. Teknik faktörlerin rolünün ise %20 oranında olduğu belirtilmektedir

Buna göre cevap: D'dir.

Emniyetin, risklerin kabul edilebilir seviyelerde gerçekleşmesi durumu olduğu bilinmektedir. Bu durumda emniyeti yönetmek aslında riskleri yönetmekten geçer. O hâlde Emniyet Risk Yönetiminin, EYS’nin sonuç alabilmesine yönelik en önemli bileşen olduğu söylenebilir. Buna göre doğru Cevap A’dır.

Ortaya çıkması uzak ihtimal fakat mümkün (Geçmişte ortaya çıktı fakat çok az sıklıkla karşılaşıldı)oan bir riskin değeri 3 olarak belirtilmiştir. Buna göre doğru Cevap C’dir.

Ekip Kaynak Yönetimi, 1979 yılında NASA’nın öncülüğünde düzenlenen ve “Kokpit Kaynak Yönetimi-KKY” adı altında yapılan ortak çalışmalara dayanmaktadır.

Buna göre cevap: C'dir.

Uçuş emniyetinde kritik role sahip olan tüm personel 1986 yılında NASA ve Delta Havayolları tarafından yapılan çalışmaların kaynak yönetim programları kapsamına dâhil edilmiş, böylece Kokpit Kaynak Yönetimi anlayışından Ekip Kaynak Yönetimine-EKY (Crew Resource Management-CRM) geçilmiştir.

Buna göre cevap: A'dır.

Riskin olasılık ve şiddet bileşeni belirlendikten sonra bunlar bir araya getirilerek nihai risk değeri oluşturulur.  Eğer tamamen sayısal bir risk değerlendirme yöntemi kullanılırsa şiddet bileşeni olarak seçilen A değerine 5 rakamı karşılık gelecek ve risk değerlendirme sonucu 15 (5x3=15)  olacaktır. Buna göre doğru Cevap C’dir.

Risk tüm çabalara rağmen kabul edilebilir seviyelere inmiyorsa faaliyet durdurulur. Buna göre doğru Cevap C’dir.

EKY programlarının bileşenleri, ekip üyelerinin sahip olması gereken teknik olmayan becerileri kazandırmayı hedeflemektedir. Bu anlamda, havayolu işletmeleri EKY eğitimleri ile ekiplerin “iletişim”, “durumsal farkındalık”, “karar verme”, “takım çalışması”, “iş yükü” ve “stres yönetimi” becerilerini geliştirmeye çalışmaktadır.

Buna göre cevap: E'dir.

Potansiyel tehlike analizini örgütteki herkes yapabilir ve yapmalıdır. Fakat farklı disiplinlerdeki uzmanlıkları gerektiren potansiyel tehlike analizlerini uzmanlardan oluşan bir grubun yapması gerekir. Buna göre doğru Cevap B’dir.

Gönderici olarak tanımlanan birey fikirlerini semboller halinde kodlayıp (encode) mesaj olarak alıcıya iletmektedir.

Buna göre cevap: B'dir.