HAVACILIK EMNİYETİ - Deneme Sınavı - 18

ICAO’nun kaza ve emniyetsiz olayların tamamını kapsayan ortak bir terim olarak olay(occurrence) sözcüğünü kullandığı görülmektedir. Ülkemizde benzer kavramlara işaret etmek için kırım sözcüğünün kullanıldığı da bilinmektedir.

1972 yılında Edwards tarafından ortaya atılan ve 1975 yılında Hawkins tarafından geliştirilen SHELL, insanın diğer sistem unsurları ile etkileşimini en iyi açıklayan modeldir ve havacılık yazınında sıklıkla kullanılmaktadır. Sosyoteknik havacılık sistemi içinde merkeze alınan insanoğlu çalışırken sistemin diğer unsurları olan donanım, yazılım, diğer insanlar ve çevresel unsurlarla etkileşim hâlindedir.

Ülkemizi ilgilendiren ve sivil havacılık otoritesi olarak değerlendirebileceğimiz diğer bir uluslararası kuruluş ise EUROCONTROL’dür. Hava trafik yönetimine odaklanan ve Avrupa Hava Seyrüsefer Faaliyetleri İçin Emniyet Teşkilatı adını taşıyan EUROCONTROL’ün misyonu Avrupa’da kesintisiz ve emniyet etkin bir hava trafik yönetim sistemi sağlamaktır.

Stres, bireyin kendisine yönelik içsel ve dışsal kaynaklardan gelen talepleri karşılayamaması durumunda ortaya çıkan bütün fizyolojik, psikolojik ve patolojik etmenlerin organizma üzerinde yaptığı kaba ve sert etki olarak tanımlanabilir. Bu durumda doğru yanıt A seçeneğidir.

Hans Selye, organizmanın bir takım taleplerle karşı karşıya kalması durumunda fiziksel ve psikolojik sisteminin tepkiler verdiğini belirtmekte ve bunu Genel Uyum Sendromu (General Adaptation Syndrome-GAS) olarak adlandırmaktadır. Bu durumda doğru yanıt D seçeneğidir.

Selye, organizma üzerinde olumlu etkilere neden olan stres tipini olumlu stres-östres (eustress) olarak ifade etmektedir. Bu nedenle doğru yanıt B seçeneğidir.

Akut stres tipleri düşük seviyede heyecan verici stres tipini ifade etmektedir. Hızlı araç sürmek akut stres tipine örnek olarak verilebilir. Bu durumda doğru yanıt C seçeneğidir.

Strese maruz kalan kişi fizyolojik ve psikolojik tepkiler vermektedir. Uykusuzluk fizyolojik tepkilerden biridir. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Stres, organizma üzerinde olumlu etkiler de yaratmaktadır. Belirsizlik hissi olumlu bir ifade değildir. Bu durumda doğru yanıt A seçeneğidir.

Uykusuz kalabilme stresle baş etme yöntemlerinden biri değildir. Uykusuzluk stresin fizyolojik etkilerinden biridir. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.

Işık sirkadyen ritimlerini etkileyen önemli bir dışsal faktördür. Suni parlak ışığa maruz kalan organizma bu süre içerisinde gece olsa bile uykuyu erteler. Bu durumda doğru cevap E seçeneğidir.

Başın öne düşmesi, esneme, ağırlaşan göz kapakları ve baş ağrısı yorgunluğun fiziksel belirtilerine örnektir. Hazır bulunuşluğun azalması ise yorgunluğun havacılık çalışanları üzerindeki etkilerinden biridir. Bu durumda doğru yanıt C seçeneğidir.

Alkol, sakinleştirici ve uyku ilaçları ile benzer etkiler göstermektedir bu nedenle alkol kullanımından sonra en az 8 saat boyunca çalışılmaması gerekmektedir. Bu durumda doğru yanıt B seçeneğidir.

Durumsal farkındalığın 3. Düzeyi sistemdeki gelecek durumları öngörme becerisini ifade etmektedir. Doğru cevap E'Dir.  

Örgüt kültürünün çalışan davranışlarına etkisi, örgüt kültürünün şekillendirdiği normlarda hayat bulur ve üç unsuru bulunmaktadır. Etkinin  gücü; kültürün              örgüt üyeleri üzerindeki yaptırım düzeyidir. Doğru cevap B’dir.