Havacılık Sektörü ile Ekonomik Büyüme İlişkisi

Havayolları dört geniş türe ayrılabilir:

a. Tam hizmet veren havayolları, tüm yolcuların yüzde 66’sını taşır. Kargo onlar için önemlidir, gelirin yüzde 10’unu oluşturur.

b. Düşük maliyetli taşıyıcılar (LCC’ler), tam hizmet veren havayollarından yolcu almış ancak aynı zamanda yeni talep yaratmış ve
tüm yolcuların yüzde 22’sini taşımaktadır. Pazarın yüzde 41’ine sahip oldukları Avrupa en güçlü oldukları bölgedir. Asya’da birçok eski havayolu şirketi kendi LCC’lerini oluşturmuştur.

c. Bölgesel havayolları (yolcuların yüzde 9’u) kısa mesafeli, düşük yoğunluklu rotalar işletir ve trafiği merkezlere doğru besler.

d. Charter havayolları (yolcuların yüzde 2’si) turistleri çok yüksek yük faktörleriyle uçurur; ancak LCC’lerin baskısı altındadır.

Sivil havacılığın birkaç farklı özelliği vardır. Birincisi, bu gerçekten ulus ötesi bir endüstridir. Ancak yine de ülkelere sıkı sıkıya bağlıdır. Devletler genellikle ulusal taşıyıcılarıyla gurur duyar. İkincisi, uluslararası ve ulusal düzeyde yüksek düzeyde düzenlenmiştir. Kısmen güvenlik ve güvenliği sağlamak için aynı zamanda ekonomik ve politik nedenlerle bu düzenlemeler, standartları oluşturmuştur. Üçüncüsü, 1970’lerin sonundan beri endüstrinin serbestleştirilmesi, çeşitli havayolları kategorileri arasında farklılaşmaya yol açmıştır. Dördüncüsü, sivil havacılıkta iş piyasası, geniş iş profilleri farklılığı ile çeşitli bölümlere ayrılmıştır. Meslek grupları arasındaki bu ayrımlar, endüstri genelindeki endüstriyel ilişkilere de yansımaktadır.

Doğrudan etkiler, hava taşımacılığı endüstrisindeki istihdam ve faaliyetlerden doğan ekonomik sonuçlardır.

Dolaylı etkiler, havacılık yakıtı tedarikçileri, havalimanı tesisleri inşa eden inşaat şirketleri, uçaklarda kullanılan alt bileşenlerin tedarikçileri, havalimanı perakende satış noktalarında satılan mal üreticileri ve çok çeşitli ticari hizmetler gibi hava taşımacılığı endüstrisine yönelik tedarikçilerin istihdamı ve faaliyetlerinden doğan ekonomik sonuçları ifade eder.

Uyarılmış etkiler, hava taşımacılığı sektöründe doğrudan veya dolaylı olarak istihdam edilenlerin harcamaları, perakende satış mağazaları, tüketim malları üreten şirketler ve bir dizi hizmet endüstrisi gibi sektörlerdeki işleri destekleyerek ortaya çıkan etkilerdir.

Ticaret: Şirketlere daha geniş coğrafi pazarlara erişim sağlayarak sürdürülebilir büyüme için yeni yollar sunar.

Turizm: Özellikle gelişmekte olan dünyada önemli bir iş kaynağı olan doğal kaynak kullanımından uzak sürdürülebilir çeşitlendirmeyi mümkün kılmaya destek olur.

Yatırım: Hava taşımacılığına erişim, şirketlerin bir ülkeye veya bölgeye yatırım yapma kararlarında hayati bir faktördür.

Verimlilik: Hava taşımacılığı, rekabeti teşvik ederek, daha geniş bir emek havuzuna erişim sağlayarak, bilgi ve teknolojilerin
transferini sağlayarak, daha verimli ticari operasyonları teşvik eder

Havacılık, işçi başına GSYH açısından ölçüldüğünde, oldukça üretken bir endüstridir. Yılda çalışan başına ortalama 69.000 ABD doları ile bu, bir bütün olarak dünya ekonomisindeki ortalamanın yaklaşık üç buçuk katıdır ve ekonominin diğer sektörlerinin çoğunu aşmaktadır. Hava taşımacılığı çalışanları yüksek vasıflı, eğitimli ve deneyimli olarak kabul edilir.

• Havaalanı operatörleri: 648.000 (havaalanı operatörü için çalışır)

• Diğer havalimanı bazlı işler: 5,5 milyon (perakende, araç kiralama, gümrük ve göçmenlik, nakliyekomisyoncuları ve catering)

• Havayolları: 3,6 milyon (uçuş ve kabin ekipleri, yöneticiler, yer hizmetleri, checkin, eğitim, bakım personeli)

• Sivil havacılık: İmalat sektöründe, sivil uçakların ve motorlar, elektronik sistemler ve bileşenler gibi ilgili parçaların yapımında
çalışan insanların istihdamı ile 1,3 milyon kişiye daha iş sağlanmaktadır.

• Hava seyrüsefer hizmet sağlayıcıları: 237.000 (hava trafik kontrolörleri, yöneticiler)

Havacılığa en çok dayanan sektörlerden biri turizmdir. Hava taşımacılığı, turizmi kolaylaştırarak ekonomik büyümenin sağlanmasına ve yoksulluğun azaltılmasına yardımcı olur. Hava taşımacılığının getirdiği bağlanabilirlik, turizm değer zincirinde yer
alan herkes için önemli ekonomik faydalar sağlayarak turizm gelişiminin merkezinde yer almaktadır.

Turizm, hava taşımacılığı ile güçlü bir destekle iyi yönetilirse, yerel halkın turizm işletmelerinde istihdam edilmesi; turistlere sağlanan mal ve hizmetler veya küçük ve toplum temelli oluşumların işletilmesi vb. yoluyla yoksulluk azaltılabilir. İş turizmi, özellikle toplantılar, teşvikler, konferanslar ve sergi gibi etkinliklerin yürütülmesi, önemli ölçüde hava yolculuğunun mevcudiyetine
dayanır. Genellikle iş seyahatinde olanlar, eğlence amaçlı ziyaretçilerden daha fazla harcama yaptıklarından daha büyük bir ekonomik etki yarattıkları söylenebilir. Otel, restoran ve perakende sektörlerinde beklenen faydaların yanı sıra tarım, ticari
hizmetler, inşaat ve gayrimenkul gibi çeşitli sektörlerde de büyümeyi teşvik etmektedir.

Artan uluslararası ticaret, geçtiğimiz yüzyılda dünya genelinde önemli bir büyüme kaynağı olmuştur. Ticaret büyümeye
yol açar ve bu da ortalama yaşam standartlarının yükselmesini beraberinde getirir. Böylece yeni ve daha ucuz arz kaynaklarından gelen rekabet nedeniyle başlangıçta kaybedenler bile ticaretle daha iyi durumda olacaklardır.
Havacılık, ticaretin büyüme ve yaşam standartlarını yükseltme süreçlerinde önemli bir rol oynamaktadır. Kargo bu rolün en belirgin yönüdür. Havacılığın rekabet, öğrenme, yeni tekniklerin benimsenmesi ve etkileşim üzerindeki katkısı, havacılık hizmetlerini genişletmenin ekonomik büyüme oranlarını neden artırdığını açıklar.

Havacılığın hızı ve güvenilirliği, “aynı gün” ve “ertesi gün” teslimat hizmetleri ve acil veya zamana duyarlı malların taşınması pazarına katkısı, onu diğer taşımacılık modlarına göre avantajlı kılmaktadır. Yüksek değerli elektrik-elektronik bileşenleri
ve gıda ve çiçek gibi bozulabilir ürünler, kargo entegratörlerinin çabalarıyla tüm dünyaya taşınmakta ve bu ticaretten yararlanan bölgelere istikrarlı istihdam ve ekonomik büyüme sağlanmaktadır. Diğer taşıma türleriyle karşılaştırıldığında, hava
taşımacılığı uzun mesafelerde hızlı ve güvenilirdir. Ancak, bu faydalar diğer ulaşım modlarından daha yüksek maliyetlidir.

Sonuç olarak, hava taşımacılığı daha çok hafif, kompakt, çabuk bozulan ve birim değeri yüksek malların taşınmasında kullanılmaktadır. Malların değerine baktığınızda, tüm uluslararası ticaretin üçte birinden fazlası hava yoluyla gönderilir

Havacılık endüstrisinin kendisi, araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) ve inovasyona önemli bir katkıda bulunmaktadır. 2006’da 39 havacılık ve savunma şirketi, dünya genelinde en çok Ar-Ge harcaması yapan 1.250 şirket arasında yer almıştır. Bu şirketler,
2006 yılında toplamın %4’ünden fazlası olan 19,9 milyar dolarlık Ar-Ge harcaması gerçekleştirmiştir.

Hava taşımacılığının, ayrıca ekonominin başka yerlerinde, örneğin üniversiteler ve işletmeler arasında ve tüm ekonomik sektörlerdeki firmalar arasında Ar-Ge yayılma etkilerini teşvik etmesi muhtemeldir.

COVID-19’un küresel ekonomi üzerindeki etkisi şiddetli olmuş ve olmaya da bir süre daha devam edecektir. Küresel GSYH 2020’de %5,0 daralma göstermiştir. Bu pandemi süreci ABD-Çin ticaret savaşından zarar gören uluslararası ticaret üzerinde ayrıca bir olumsuz etki daha yaratacaktır. 2020, havayolları için tarihin en kötü yılı olmuş ve kayıplar daha az da olsa
2021’de devam edecektir. 2020 yılını küresel havayolları sektörü toplamda 126,4 milyar dolar net zarar ile kapatmıştır. Buna ilave olarak, tüm bölgelerdeki havayollarının 2020’de negatif işletme geliri kaydetmesi beklenmektedir. Havayollarının seyahati canlandırmak için bilet fiyatlarını önemli ölçüde düşürmesi nedeniyle gelirlerin talepten daha fazla düşmesi bir başka sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Gelirdeki keskin düşüş, sabit ve yarı sabit maliyetler nedeniyle yüksek nakit erimesine neden olmuştur. Havayolları işletme maliyetlerini düşürme baskısı ile karşı karşıya kalmış ve bir süre daha kalacaktır

Hava taşımacılığı sektörünün (doğrudan ve dolaylı olarak) desteklediği toplam istihdamın 2020 yılında 38,4 milyona gerilemesi beklenmektedir. Bu da 2019 yılında havacılık tarafından desteklenen tahmini 70,4 milyon işe göre %45 azalma anlamına gelmektedir.

Havacılık, dünyanın insanlarını ve kültürlerini başka hiçbir ulaşım aracının gerçekleştiremeyeceği şekilde bir araya getirir. Daha fazla değere sahip hızlı, güvenilir ve güvenli hizmetler, daha fazla insanın dünyayı deneyimlemesine olanak tanır. Hava taşımacılığı, insanların yeni ülkelerde maceralar yaşamasına, tropik sahillerde dinlenmesine, iş ilişkileri kurmasına ve arkadaşlarını ve ailesini ziyaret etmesine uygun ortam hazırlar. Küresel ekonomimiz birbirine daha da bağlı olarak büyürken, havacılık insanları bir araya getiren faktördür.

Hava taşımacılığı sektöründeki birçok rol, yüksek nitelikli iş gücü ve önemli miktarda eğitim gerektirir. Hava taşımacılığı sektöründeki çalışanlar (havalimanlarındaki hava tarafı dışı faaliyetler hariç, doğrudan çalışanlar) ortalamada, çalışan başına ekonominin tamamından 4,4 kat daha fazla değer üretmektedir ve bu da daha üretken bir iş gücüne işaret etmektedir. Bu özellikle Asya-Pasifik, Afrika ve Latin Amerika’nın geniş nüfusları için de geçerlidir.

Hava hizmetleri, afet, kıtlık ve savaş zamanlarında insanlara yardım etmede önemli bir rol oynamaktadır. Doğal afetler, devam eden çatışmalar veya kötü yol altyapısı nedeniyle diğer erişim yollarının engellendiği durumlarda özellikle önemlidir.
Hava taşımacılığı, gıda, tıbbi malzeme ve arama ve kurtarma hizmetlerinin sağlanmasında hayati öneme sahiptir. Bu çabaların bir kısmı askerî veya uzman hava servisleri tarafından üstlenilirken, ticari hava taşımacılığı sistemi önemli destek sağlar. Havaalanları, kurtarıcılar ve yardım malzemeleri, kargo teslimatları ve mülteci transferleri için merkez olarak hizmet verebilmektedir. Havayolları, felaketler veya çatışmalar nedeniyle mahsur kalanların tahliyesine yardımcı olur.

Hava taşımacılığı 2019’de 915 milyon ton karbondioksit üretmiştir. Bu, kulağa çok gelebilir, ancak her yıl insan faaliyetleri tarafından üretilen 42 milyar ton karbondioksitin yalnızca %2’si kadardır. Her yıl ortalama %5 artan yolcu sayısına rağmen,
havacılık, emisyon artışını bunun yaklaşık yarısı ile sınırlandırmayı başarmıştır. Havacılık artan talebi özellikle hızla büyüyen
gelişmekte olan pazarlarda karşılamak için büyüdükçe ve ekonominin diğer sektörleri emisyonları azalttıkça, havacılığın toplam emisyonlardaki payının artması muhtemeldir. Büyüyen bir karbon ayak izi hiçbir endüstri için kabul edilemez. Bu nedenle
üreticilerden havaalanlarına, havayollarına ve hava trafik yönetimine kadar havacılık, sera gazı emisyonlarını sınırlamak için çok çalışmak zorundadır.

Türk Hava Yolları, hükümetin turizmi ve ulusal ihracatı geliştirme hedeflerini karşılamak ve Türkiye’deki uluslararası yatırımların sürdürülebilirliğini sağlamak için geliştirdiği stratejilerin merkezinde yer almaktadır

2018 yılında Türk havalimanlarına gelen yolcu sayısı sembolik 200 milyon eşiğini aşarken; Türk Hava Yolları o yıl rekor sayıda 75 milyon yolcu taşımıştır. Bu nedenle şirket, 15 yılı aşkın süredir Türkiye’yi karakterize eden hava trafiğinin dinamik büyümesinde önemli bir oyuncudur.

Uluslararası alanda THY, farklı sıralamalarda üst sıralara çıkarak, örneğin 2016’da uçulan yolcu-kilometre bazında 14. sıraya yerleşerek Singapur Havayolları’nı geride bırakmıştır

Türk Hava Yolları, dünyanın en genç ve en modern filolarından birine sahiptir. THY uçaklarının ortalama yaşı 8,2’dir. 2018 yıl sonunda filosunda toplamı 332 uçak yer almaktaydı. Türk Hava Yolları, filo büyüklüğü açısından dünyanın ilk 10’u arasında yer alır.

2020 yılında Covid-19 pandemisi nedeniyle yolcu trafiği büyük ölçüde azaldı. Bunun sonucunda THY’nin yolcu gelirleri bir önceki yıla göre %66 azalarak 3,8 milyar ABD doları oldu. Türk Hava Yolları, ihracat ve kargoya odaklanarak yolcu gelirindeki kaybın bir kısmını telafi etmiştir. 2020’de kargo gelirleri %61 artışla 2,7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır. Toplam gelir bir önceki yıla göre %49,1 azalarak 6,7 milyar ABD doları olmuştur. 2020’de yolcu gelirleri toplam gelirin %56’sını oluştururken, kargo gelirlerinin payı tüm zamanların en yüksek seviyesi olan %40’a yükselmiştir. Türk Hava Yolları, öz kaynaklarını başarılı bir şekilde yöneterek 2020 yılında giderlerini bir önceki yıla göre %43 oranında azaltmış ve 1,1 milyar ABD doları maliyet tasarrufu sağlamıştır.