HAVACILIK EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 5

Dolaylı etkiler, hava taşımacılığı faaliyetlerine atfedilebilen tesis dışı ekonomik faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Örneğin, dolaylı ekonomik etkiler, seyahat acenteleri, oteller, araba kiralama şirketleri, restoranlar ve perakende kuruluşları tarafından sağlanan hizmetleri içerir. Bu işletmelerin hava taşımacılığı endüstrisi ile güçlü bir ilişkisi vardır ve havalimanı işletmeleri gibi işgücü istihdam eder, yerel olarak üretilen mal ve hizmetleri satın alır ve sermaye projelerine yatırım yapar. Doğru cevap C şıkkıdır.

Nispi fiyat, satıcının sunduğu kalite ve hizmete göre belirlenen fiyattır.

Hava taşımacılığı bir süreliğine arz azlığı görecektir. Son on yılda, düşük kargo oranları ve kargo işinin kârsızlığı, birçok havayolunu özel kargo filolarından vazgeçmeye veya küçültmeye yöneltti. Ancak kargo, COVID-19 sırasında havacılık endüstrisi için bir can simidi oldu. Pandemiden önce kargo, genellikle sektörün toplam gelirinin yaklaşık yüzde 12’sini oluşturuyordu; bu oran geçen yıl üç katına çıktı. Dünya genelinde faaliyet performanslarını açıklayan havayollarının yalnızca 21’i (2019’da 77’ydi) geleneksel olarak sektörün en kârlı çeyreği olan 2020’nin üçüncü çeyreği için pozitif faaliyet kârı elde etti. Bu 21 havayolu arasında kargo gelirleri toplam gelirlerin ortalama yüzde 49’unu oluşturdu. Hava taşımacılığı bir süreliğine arz fazlalığı görecektir. Doğru cevap E şıkkıdır.

1944’ün sonunda, İkinci Dünya Savaşı’nın bitiminden kısa bir süre önce, Amerika Birleşik Devletleri’nde, 7 Aralık’ta imzalanan Uluslararası Sivil Havacılık Konvansiyonu (Chicago Konvansiyonu) toplandı. Beş temel hak (daha sonra 9’a genişletildi) belirlendi ve “hava özgürlüğü” olarak adlandırıldı. Denetlemek için, ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü) oluşturuldu.

1914 yılında, St.Petersburg - Tampa (Florida, ABD) rotasında kişi başına 5 ABD Doları (yalnızca
bir yolcu koltuğu) ile tarihin düzenli servisi başlamıştı. 1900’ün ilk on yılı, endüstrinin mevcut devlerinden biri olan Boeing’in temellerini atmıştır. Bugüne kadar, 1967’de kurulan Airbus ile endüstri
oligarkının en önemli iki aktöründen biri olarak kalmıştır.

Boeing, Aralık 1947’deki ilk uçuşunun ardından 2.000 B-47 üretti ve B-52 ve 707 gibi stratejik bombardıman uçaklarının ve büyük uçakların
baskın üreticisi olarak ortaya çıktı. Aralık 1947’de
ses bariyerini aşan ilk uçak X-1’dir. X-1, X-serisi deneysel uçakların ilkiydi.

Uzay aracı, saniyeler içinde ulusal sınırları aştı, böylece uluslar, dünyaya yakın uzayın bölümlerini tahsis etmek için uluslararası kuruluşlar
kurdu. COMSAT’ı (ticari uyduların operasyonlarını yöneten Amerikan konsorsiyumu) model alan uluslararası bir konsorsiyum olan INTELSAT, uzayın ticarileştirilmesini başlatmak için jeosenkron uyduların çalışmasını standartlaştırdı.

Uluslararası siyaset, havacılıkta her zaman bir
rol oynamıştır. Uçuş hâlindeki uçaklar kolayca ulusal sınırları aştı, bu nedenle hükümetler ortaklaşa
navigasyon sistemleri ve hava sahası protokolleri
geliştirdi. Uzay aracı, saniyeler içinde ulusal sınırları aştı, böylece uluslar, dünyaya yakın uzayın bölümlerini tahsis etmek için uluslararası kuruluşlar
kurdu. COMSAT’ı (ticari uyduların operasyonlarını yöneten Amerikan konsorsiyumu) model alan
uluslararası bir konsorsiyum olan INTELSAT, uzayın ticarileştirilmesini başlatmak için jeosenkron
uyduların çalışmasını standartlaştırdı.

Sadece Sovyetler Birliği Amerikan havacılık endüstrisine meydan okudu. Ağır roketler ve uzay
tıbbı gibi bazı alanlarda Sovyetler Amerikalıları geride bıraktı. Ancak Sovyetler ve Amerikalılar, herhangi bir askeri veya ekonomik savaş alanında değil, yalnızca askerî güç algıları alanında savaştılar.

1978 yılında ABD’de Kabul edilen “Airline Deregulation Act, 1978” yasası Amerikan iç hatlarında yolcu taşımacılığını liberalize etmiş ve bu yasa, dünyanın geri kalanı için de daha liberal havayolu sektörü için başlangıç olmuştur.

Avrupalılar uçak imalatında açık bir şekilde erken bir liderlik aldılar. Ağustos 1914’te Büyük Savaş patlak verdiğinde,

Fransız firmaları 2.000’den fazla uçak inşa etmişti.

Alman firmaları yaklaşık 1.000 ve

Britanya biraz daha az sayıda uçak inşa etmişti.

Amerikan firmaları ise yüzden az inşa etmişti
ve bunlar zincir üretim şeklinde gerçekleşmemişti. Bunların çoğu türünün tek örneği olarak tarih sahnesinde yerlerini aldı

95 yıllık geçmişiyle KLM, hâlâ orijinal adıyla uçan en eski uluslararası havayoludur.

Hava taşımacılığının küresel dağılımına bakmanın bir yolu toplam yolcu ve de uçak hareketleri açısından değerlendirmektir.Değinilmesi gereken bir diğer sektörü de hava kargo pazarıdır. Başka bir yolu da hizmette olan uçak sayısıdır. Hava taşımacılığı endüstrisinin bileşimini analiz etmenin son yolu, trafik verilerini havalimanı
bazında analiz etmektir.

Dünyanın çeşitli yerlerindeki siyasi istikrarsızlık, artan yakıt fiyatları ve ağ ve düşük maliyetli taşıyıcılar arasındaki sürekli rekabet, havayolu endüstrisi için toparlanma yolunun yavaş olmasına yol açmıştır.

Deregülasyon sonrası havayolu kârlılık döngüsü, küresel endüstrinin ticari havacılık tarihindeki en kötü düşüşünü yaşamasıyla birlikte yirmi birinci yüzyıla kadar devam etti.

9/11 saldırıları, küresel havayolu endüstrisinin 2000’li yıllarda yaşadığı mali sorunlarının en önemli nedeni olmasına rağmen, temel neden, yolcu verimini azaltan yavaşlayan bir ekonomiydi.

Buna artan jet yakıtı maliyetleri, iç pazarlardaki kapasite fazlasından kaynaklanan artan havayolu işletme maliyetleri ve
ticari havalimanlarında artan güvenlik maliyetleri eklendi.

Deregülasyon sonrası havayolu kârlılık döngüsü, küresel endüstrinin ticari havacılık tarihindeki en kötü düşüşünü yaşamasıyla birlikte yirmi birinci yüzyıla kadar devam etti.

9/11 saldırıları, küresel havayolu endüstrisinin 2000’li yıllarda yaşadığı mali sorunlarının en önemli nedeni olmasına rağmen, temel neden, yolcu verimini azaltan yavaşlayan bir ekonomiydi.

Buna artan jet yakıtı maliyetleri, iç pazarlardaki kapasite fazlasından kaynaklanan artan havayolu işletme maliyetleri ve
ticari havalimanlarında artan güvenlik maliyetleri eklendi.

I. Dünya Savaşı’ndan sonra çok sayıda askeri uçak kullanı- ma sunulmuştur. Bu gelişmeler, özellikle Avrupa’da dünyanın ilk havayollarının birçoğunun kurulma- sı için temel oluşturdular. 1920’ler dünya çapında ticari havayollarının büyümesine sahne olmuştur. Doğru seçenek C şıkkıdır.

Hava kargo 1950’lerin başında dünya ekonomisinde, özellikle uluslararası ticarette giderek daha önemli bir rol oynamaya başlamıştır. Doğru seçenek C şıkkıdır.

Toplu taşıma endüstrilerinin alt alanları arasında, hava yolu taşımacılığı en son geliştirilen, aynı zamanda en hızlı büyüme ve evrimi yaşayan alandır. Doğru seçenek B şıkkıdır.

95 yıllık geçmişiyle KLM, hâlâ orijinal adıyla uçan en eski uluslararası havayoludur. Doğru seçenek A şıkkıdır.