HAVACILIĞA GİRİŞ

Havaalanı yer hizmetleri; “bir uçağın havaalanına inişinden kalkışına kadar geçen süre içerisinde uluslararası havacılık kuruluşları ve sivil havacılık yönetmeliğine göre belirlenmiş standartlar çerçevesinde uçağa, yolculara, bagaja ve kargoya
sağlanan hizmetler” olarak tanımlanmaktadır.

Check-in işleminde kontrol edilerek bagaj ve yolcu birbirlerinden ayrılır.

Giden kargo için süreç kargo kabulü ile başlar. Kargo kara taşıtlarından indirilerek doküman ve güvenlik kontrol işlemleri tamamlanır. Bir sonraki adımda tekrar paketleme (paletleme) işlemi gerçekleştirilir ve kargo uçak başına taşınarak uçağa yüklenir.

Gelen uçak havaalanı pistine teker koyduktan sonra taksi yolunu kullanarak park pozisyonuna geçer. Uçağa GPU (Ground Power Unit, Harici Takat Ünitesi) bağlanır ve takozlar konulur. Çakar ışıklar kapatılır. Bu süreçten sonra uçağa köprü bağlanarak kapılar açılır, yük ve yolcunun tahliyesi gerçekleştirilir. Gelen uçağı gidecek olan mürettebat karşılar.

ICAO, havacılık işletmeleri için yasal gereklilikleri belirlerken; IATA, ticari havacılık işletmelerinin oluşturduğu bir birliktir.

IATA, ticari havacılık işletmelerinin oluşturduğu bir birliktir.

AHM (Airport Handling Manuel, Havaalanı Yer Hizmeti Referans Kitabı): Havaalanı yer hizmeti işletmesinin uygulaması tavsiye edilen tüm standartlar AHM dokümanlarında tanımlanmıştır. Bu standartlar tavsiye niteliğinde olmakla beraber ulusal havacılık otoritesi tarafından yer hizmeti işletmelerinin denetimlerinde referans alınabilmektedir.

C grubu çalışma ruhsatı: Yer hizmet türlerinden; temsil, gözetim ve yönetim, uçak özel güvenlik hizmet ve denetimi, ikram servisi, uçuş operasyon hizmetini
yapmak üzere yetkilendirilmiş işletmelerdir.

Havaalanı yer hizmeti işletmeleri pazara giriş şartları devlet denetimindedir. Ulusal havacılık otoritesi Türkiye’de T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğüdür (SHGM)

Doğru şık D dir. Çünkü A grubu lisans sahibi havaalanı yer hizmetleri işletmeleri istasyonlarında genellikle 4 temel bölüm vardır. Bunlar ramp, harekât, yolcu hizmetleri ve kargo müdürlükleri ile temsil edilir. (Bkz.sf 134)

SGHA (Standart Ground Handling Agreement, Standart Yer Hizmetleri Anlaşması): Havaalanı yer hizmet işletmeleri ile havayolu işletmeleri arasındaki anlaşmalar SGHA’ya göre yapılmaktadır.

Hava tarafında uçak, yolcu ve kargoya verilen hizmetler genel olarak ramp hizmetleri olarak adlandırılmaktadır.

Havaalanı yer hizmeti faaliyetlerinin alt hizmet dallarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
• Temsil, yönetim ve gözetim hizmetleri
• Yolcu hizmetleri
• Ramp hizmetleri
• Yük kontrol, haberleşme ve uçuş operasyon faaliyetleri
• Kargo ve posta hizmetleri
• Güvenlik hizmetleri
• Destek ve ekipman bakım hizmetleri
• Akaryakıt sağlama hizmetleri
• İkram hizmetleri

Yaşanacak hukuki anlaşmazlıklarda havayolu işletmesini yerel makamlara karşı temsil etme faaliyeti temsil hizmeti
olarak adlandırılır. Bunun yanında havayolu işletmelerine yurt dışı operasyonlarını takip etmesi ve denetlemesi için kurumlara yetki vermektedir.

B grubu çalışma ruhsatı: Yönetmeliklerle belirlenmiş yer hizmet türlerinin tamamı veya bir bölümünü kendi adına yapmak için yetki almış havayolu işletmeleridir.

Havaalanında uçakla ilgili sunulan hizmetlerden en önemlileri yük kontrol, haberleşme ve uçuş operasyondur. Yük kontrolü; yükleme formaları (loadsheet), W&B(Weight and Balance Chart, Ağırlık ve Denge Formları), kaptan yük bilgisi, manifesto gibi belgelerin hazırlanması ve ilgili birimlere dağıtılması faaliyetlerini içermektedir.

A grubu lisans sahibi havaalanı yer hizmetleri işletmeleri istasyonlarında genellikle 4 temel bölüm vardır. Bunlar ramp, harekât, yolcu hizmetleri ve kargo müdürlükleri ile temsil edilir.

Havayolu adına yapılan konteynır depolama hizmetleri, akaryakıt sağlayıcıları ile irtibat kurup yakıt ikmali/yakıtın boşaltılması faaliyetleri, ikram hizmetleri sağlayıcıları ile koordinasyon sağlama faaliyetleri gibi faaliyetler destek hizmetleri kapsamında ele alınmaktadır.

Havaalanı yer hizmetleri; “bir uçağın havaalanına inişinden kalkışına kadar geçen süre içerisinde uluslararası havacılık kuruluşları ve sivil havacılık yönetmeliğine göre belirlenmiş standartlar çerçevesinde uçağa, yolculara, bagaja ve kargoya sağlanan hizmetler” olarak tanımlanmaktadır.

Farklı hizmet türlerinin karışıklığa neden olmaması için terminal binalarında geliş (arrival), gidiş (departure) ve bağlantı/aktarma (transit/transfer) bölümleri olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır.