HAVAALANI YÖNETİMİ

1918 yılında, ilk tarifeli hava posta servisi başlatılmış olup yolcu terminallerinin yapımı 1920’li yıllara; sıkıştırılmış dolgu malzeme ile iniş pisti yapımı 1930’lu yıllara rastlamaktadır.

Kamu özel işbirliği (KOİ); Bir sözleşmeye dayalı olarak, yatırımların ve hizmetlerin, projeye yönelik maliyet, risk ve getirilerin kamu ve özel sektör arasında paylaşılması yoluyla gerçekleştirilmesidir.

Hava ulaştırma sektörünün doğrudan ekonomik etkileri: Doğrudan hava ulaştırma sektörü faaliyetlerinde yer alan istihdam ve bu sektörde çalışanların geliri, bu ekonomik etkileri oluşturmaktadır. Havayolu, havaalanı, yer hizmetleri, havaaracı bakım, hava trafik kontrol hizmetleri ile havayolu işletmelerine havaaracı ve yedek parça satan üretici firmaların faaliyetleri sonucu yaratılan istihdam ve gelir seviyesi bu kapsamda ele alınmaktadır.

Hava ulaştırma sektörünün uyarılmış (çarpan) ekonomik etkileri: Hava ulaştırma sektöründe doğrudan ve dolaylı olarak istihdam edilen iş gücünün ihtiyaçları doğrultusunda sağlık, eğitim, eğlence gibi alanlarda gerçekleştirilen satın almalar sonucu yaratılan ekonomik etkilerdir.

Havaalanlarının dolaylı ekonomik etkisi: Havaalanı mevcudiyetini ve faaliyetlerini desteklemek amacıyla mal ve hizmet üreten diğer sektörlerin oluşturduğu tedarik zincirlerinde yaratılan istihdam ve gelir etkileridir. Yakıt ikmal, ikram işletmelerine yiyecek satan toptancılar, havaalanı yapımındaki inşaat işletmeleri, uçak yedek parça tedarikçileri, havaalanındaki perakende mağazalarında satışı yapılan malların üreticileri, çağrı merkezleri, bilgi teknolojileri ve havayolu işletmelerine muhasebe ve hukuk hizmeti sunan işletmeler, seyahat acenteleri gibi çeşitli meslek dalları.

Dünya genelinde havaalanlarına dair raporlar hazırlayan uluslararası kurum ve kuruluşlar havaalanlarının katalitik ekonomik etkilerini dört ana başlık altında toplamaktadırlar: Ticaret, yatırım, turizm ve verimlilik.

Avrupa havaalanları arasında yapılan araştırma sonuçlarına göre, toplam ekonomik katkıda istihdam sıralamasında ilk beşte yer alan ülkeler aşağıda verilmektedir:
1. Türkiye 1.456.900
2. İspanya 1.334.700
3. Almanya 1.267.400
4. Birleşik Krallık 1.171.100 ve
5. Fransa 1.141.900

Sürdürülebilir kalkınmaya katkı; Turizm odaklı koruma altına alınmış bölgeler ile kültürel zenginliklerin ve doğal çevrenin daha iyi korunmasına, turizmden elde edilen gelirlerden doğanın ve kültürel kaynakların korunması için ödenek ayrılmasına ve çevre bilincinin yaygınlaşmasına katkı sağlamaktadır.

Sivil havacılık faaliyetlerinin çevre üzerinde yarattıkları olumsuz etkiler aşağıdaki gibi özetlenebilir:
• Havaalanı yakınlarında hava kirliliği
Uçak motorundan çıkan gazlar
Havaalanı yer faaliyetlerinde kullanılan motorlu araçlardan çıkan gazlar
Havaalanı ile şehir arasındaki ulaşımı sağlayan araçlardan çıkan gazlar
• Küresel ısınma
Asit yağmurlarına da yol açabilecek uzun süreli hava kirliliği
Sera etkisi
Ozon tabakasının zarar görmesi
• Uçak gürültüsü
Uçak hareketlerinden doğan gürültü
Havaalanında uçak motor testi sonucu olan gürültü
Sesten hızlı uçakların yarattığı gürültü patlaması
• Uçak kazaları
Uçak kazaları sonucu ölümler, yaralanmalar, mal ve mülke verilen zararlar
Acil durumlarda uçakların yakıtlarını boşaltması
• Sıkışıklık ve gecikmeler
Havaalanı içinde ve havaalanına ulaşımdaki karayolunda trafik tıkanıklığı
• Havaalanı inşası
Arazinin işgali
Toprak erozyonu
Su kaynaklarının kirlenmesi
Flora ve fauna üzerindeki etkisi

1986 yılında, İngiltere’de verimliliği artırmak ve özel teşebbüsü yatırımlara yönlendirmek amacıyla Havaalanları Kanunu çıkarılmıştır. Kamuya ait havaalanlarının halka arz yoluyla özelleştirme havaalanı özelleştirilmesinde ilk ve başarılı bir örnek olarak kabul edilmektedir.

1955 tarihinde, 6623 sayılı Kanun ile uçak işletmeciliği Türk Hava Yolları’na devredilmiştir.

2003 yılı öncesi sektörde talep yetersizliği nedeniyle Bakanlar Kurulu kararı ile mevcut bazı havaalanları hizmete kapa-tılmışken; 2003 yılında gerçekleştirilen mevzuat düzenlemeleri sonucu Bölgesel Havayolu Taşımacılığı uygulaması ile kapalı olan havaalanları açılmış, uçuşlar başlamıştır. Toplam yolcu trafiği verilerinde göre de 2003 yılından sonra önemli bir artış gözlenmektedir.

Eğitim, bu başlıklardan değildir.

Türkiye, Avrupa havaalanları arasında yapılan araştırma sonuçlarına göre, toplam ekonomik katkıda istihdam sıralamasında ilk beşte yer alan ülkeler arasında lider konumdadır.

Almanya, doğrudan, dolaylı ve uyarılmış ekonomik etki alanında yaratılan toplam istihdam sıralamasında ilk beş ülkeler arasında lider konumdadır.

Bir havaalanının faaliyete geçmesi ile ortaya çıkan en önemli çevre sorunu gürültüdür.

Isınma, jeneratör, itfaiye eğitimi, uçak motor testi, yakıt tankları, boyama, buz çözme ve buz önleme faaliyetleri sonucu oluşan emisyonlar, hava kirliliği sebebi olmaktadır.