HAVAALANI YÖNETİMİ

ICAO küresel boyutta emniyet politikası belirleyici konumundadır.

Emniyet risk yönetiminde öncelikle sistemin amaç ve kapsamının belirlenmesi, etkin olan paydaşların ortaya konması ile faaliyetlerdeki ölçütlerin belirlenmesi ve sistemi, sistemdeki değişimin tanımlanması amaçlanır. Ardından tehlikelerin belirlenmesi için yapılandırılmış bir süreç kullanılmalıdır. Kapsamlı bir şekilde tüm faaliyetler ele alınmalı; var olan verilerden yola çıkarak deneyimlerden elde edilebilecek kazanımlar belirlenmelidir. Daha sonra belirlenen her bir tehlike için var olan önlemler kontrol edilmelidir. Tehlikenin olasılığı ve şiddeti nitel ve nicel olarak belirlenmelidir. Yapılan bu değerlendirme ile riskler olasılık ve şiddetlerine göre sıralanır. Hangi tehlikelere öncelik verileceği bu tanımlamadan sonra kararlaştırılır. Son olarak, belirlenen riskler ele alınarak olası çözümler ele alınır, planlar geliştirilir, uygulanır ve iyileştirilerek geri bildirim sağlanır ve bu süreçler diğer riskler içinde tekrarlanır.

Sık sık-Küçük, Ara sıra-Büyük, Nadiren-Tehlikeli ve Nadiren-Küçük “gözden geçirme” seviyesindedir.

Acil Eylem Planları bir olay ya da kaza anında ve sonrasında neler yapılacağı ve kimlerin hangi sorumlulukları yerine getirirken, nasıl bir koordinasyon sağlanacağını gösteren planlardır. AE’lerin amacı, olayları sırasıyla ve etkin bir şekilde ele almaktır. Yaşanacak sıra dışı durumların üstesinden gelerek en az kayıpla normal operasyonlara dönmek için planlar yapılır.

Emniyet yönetim sisteminin dört bileşeni vardır. Emniyet prosedürü bunlardan değildir.

11 Eylül 2001’de ABD’deki ikiz kulelere düzenlenen saldırı havaalanı güvenliği de dahil olmak üzere tüm havacılık güvenliği açısından bir dönüm noktası olmuştur.

Silahlı korsanlık, kimyasal unsurların yayılımı, patlayıcı cihaz ve nükleer materyal gibi tehditler doğrudan havaalanı kullanıcılarının hayatını tehdit eden saldırılar niteliğindedir. Uyuşturucu ticareti trafiği ise güvenlik ihlali olmakla birlikte diğer tehditler gibi doğrudan havaalanı kullanıcıları için hayati tehlike arz etmemektedir.

Gelişen güvenlik teknolojileri ve prosedürleri, teröristleri, yöntemlerini ve taktiklerini değiştirmeye zorlamaktadır. Bu durum “tehdit değişimi” olarak adlandırılır.

1977 Mart ayında İspanya’nın Tenerife adasındaki Los Rodeos havalimanında iki Boeing 747 uçağı pistte çarpışmış ve 583 kişi hayatını kaybetmiştir.

Emniyet, kaza tehdidine karşı alınan önlemlere yöneliktir.

15 knot büyüklüğünde piste dik açıyla esen yan rüzgarlar paralel pistlerde iniş-kalkış yapan uçaklar için bir risktir.

Annex 19 (Doc 9859), havacılıkta Emniyet Yönetim Sistemi için temel tavsiye ve yeterlilikleri ortaya koyan ana dokümandır.

ICAO’nun görevlerinden biri de uluslararası sivil havacılık faaliyetlerinin güvenli ve düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamaktır.

Emniyet Yönetim sistemi sahip olduğu standartlar ile işletmeler tarafından uygulanması ile birlikte kazaların direkt ve endirekt maliyetlerini azaltmaktadır.

Emniyet Bildirim Sistemi, Emniyet Yönetim sisteminin bileşenleri arasında yer almamaktadır.

Emniyet Risk yönetimi sırasıyla sistemi tanımlama, tehlikeleri belirleme, riski analiz etme, riski değerlendirme ve riski ele alma adımlarından oluşmaktadır.

Tesadüfi personel taraması, uçuşla ilgili önlemlere dair unsurlardan değildir.

Havalimanları için acil durum eylem planları (AEP) ile ilgili kural ve prosedürler ICAO Doc 9137 Part 7’de yer almaktadır.

Emniyet yönetimi sisteminin faydaları içerisinde operasyonel kesinti ve olay inceleme maliyetlerden kaçınma yer almaktadır.

Emniyet Yönetim Sisteminin en önemli bileşeni, emniyet risk yönetimidir.