HAVAALANI YÖNETİMİ

Misyon kısaca, bir işletmenin varlık sebebini; vizyon ise gele- cekte olunması istenen yeri tarif eder.

Misyon kısaca, bir işletmenin varlık sebebini; vizyon ise gelecekte olunması istenen yeri tarif eder.

GZFT analizi, kısaca bir işletmenin Güçlü ve Zayıf yanları ile pazardaki Fırsat ve Tehditlerin değerlendirilmesinde kullanılan bir planlama ve strateji geliştirme aracıdır.

Bir işletme strateji geliştirirken, faaliyet gösterdiği endüstrideki var olan dinamikleri ve eğilimleri incelemelidir. Endüstri yapısının analizi için yaygın olarak kullanılan model Michael Porter tarafından geliştirilen “beş güç faktörü” analizidir

Maliyet liderliğindeki esas amaç, maliyetleri olabildiğince düşük tutarak rakiplerine karşı her zaman fiyat avantajına sahip olmaktır.

Büyük bir havayolunun merkez üssü olan havaalanları birincil merkez havaalanı olarak değerlendirilebilir. Bu havaalanları genellikle büyük ekonomik merkezlere ve turistik bölgelere yakındırlar.

Giden yolcular havaalanında gelen yolculara nazaran daha fazla vakit geçirmekte olup havaalanı içerisinde yer alan mağazalardan daha fazla alışveriş yapma eğilimindedirler. Bu nedenle alışveriş mağazaları çoğunlukla gidiş katında yer almaktadır.

İmtiyaz sahibi işletmeler havaalanının çeşitli yerlerinde ticari faaliyet gösteren işletmelerdir. Havaalanında satılan yiyecek ve içecekten en prestijli ürünlere kadar olan ürün yelpazesi içerisinde kıyafet, hediyelik eşya, kozmetik ve saat gibi birçok farklı ürün bulunmaktadır. Bu işletmelerin havaalanından beklentileri, havaalanı tasarımının yolcu istek ve ihtiyaçlarını giderecek şekilde yapılmış olmasıdır.

Kullanım hakkı gelirleri: Terminal binasındaki ticari iş yerlerinin kiralanması sonucu elde edilen gelirlerdir.

Toplam Yolcu Hacmi: Havaalanında vergili-vergisiz her türlü mağazanın faaliyetlerini karlı bir şekilde sürdürmesinde en önemli değişken toplam yolcu trafik hacmidir.

Ticarileşme anlayışına yönelme ile birlikte, aynı zamanda havaalanlarının yönetsel anlayışları ve organizasyon yapıları da değişmeye başlamış ve havaalanlarında pazarlama ve finansman gibi alanlarında uzmanlaşmış, bağımsız bölümler oluşturulmaya başlanmıştır. En büyük farklılık ise havaalanlarının pazarlamaya bakış açılarında meydana gelmiş ve havaalanları daha aktif pazarlama faaliyetlerinde bulunmaya başlamışlardır. Bu bakış açısı, kısa zaman içerisinde havaalanlarının havacılık dışı gelirlerinde artışa neden olmuştur. Gelir artışı da yatırımcıların dikkatini çekmiş ve ardından da özelleştirmeler başlamıştır. Doğru yanıt A.

Havaalanlarında Çevre Analizi Daha sonraki aşama işletmenin içinde bulunduğu dış ve iç çevrenin analizidir. İşletme uzak dış çevresi, teknolojik, ekonomik, hukuki, politik ve doğal dış çevre faktörlerinden oluşmaktadır. Bu çevre elemanlarından herhangi birisinde meydana gelen değişim, işletmenin içinde bulunduğu günümüz şartlarını değiştirebileceği gibi gelecekteki hareket tarzlarımızı da etkileyebilir. İşletme yakın dış çevresinde, işletmeyi daha çok etkileyen endüstri çevresi elemanları da bulunmaktadır. Bunlar müşteriler, rakipler, tedarikçiler ve düzenleyici otoriteler olarak sayılabilirler. Endüstri çevresi elemanları, bir işletmenin her türlü kararını çok yakından etkileyebilecek unsurlardan oluşmaktadır ve bu nedenle stratejik karar almada çok önemlidirler. Doğru yanıt C.

İşletmenin iç çevresi, işletmeyi oluşturan alt sistemlerden meydana gelmektedir. Bunlar, işletmenin işlevsel yapısı, yönetim ve sermayesi, pazardaki konumu, işletemeye ait her türlü entellektüel haklar ve taşınmazlar kısacası işletmeyi oluşturan her eleman işletme iç çevre unsuru olarak sayılabilir. Doğru yanıt A.

İşletme dış ve iç çevresinin analizinde en çok kullanılan yöntemlerden birisi GZFT analizidir. GZFT analizi, kısaca bir işletmenin Güçlü ve Zayıf yanları ile pazardaki Fırsat ve Tehditlerin değerlendirilmesinde kullanılan bir planlama ve strateji geliştirme aracıdır. Yöntemin, İngilizce ismi olan SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats) Analizi olarak da anıldığına şahit olabilirsiniz. Buna göre, bir işletme strateji geliştirmeden önce kendisinin güçlü ve zayıf yönlerini ve bunlarla birlikte dış çevredeki fırsatları ve tehditleri analiz ederek bugünkü durumunu ortaya koymuş olur.

İşletmeler için tehditler, uzak ve yakın çevreden kaynaklanabilecek istenmeyen durumları ifade etmektedir. Tehditleri öngörmek, işletmelerin ona göre önlem almalarını ve strateji geliştirmelerini sağlamak açısından önemlidir. Havaalanları için tehditler, hava taşımacılığı talebinde azalma, terör ve güvenlik endişeleri, ekonomik durumun olumsuz sinyaller vermesi, artan maliyet baskısı ve ilgili otoritelerce getirilen sınırlamalar olabilir. Doğru yanıt E.

Uzak ve yakın dış çevrede oluşabilecek değişimlerin sonuçlarını işletmelerin kendi avantajlarına çevirebileceği durumlar fırsat olarak görülmektedir. Fırsatların belirlenerek işletmeler için avantaj haline dönüştürülmesi doğru analizler, öngörüler ve kararlarla gerçekleşebilir. Burada yönetimin ve yöneticilerin yetenekli ve öngörü sahibi olmaları gerekmektedir. Havaalanları için fırsatlar, liberalleşme, havayolu iş birliklerinin gelişmesi, yeni teknolojik gelişmeler, çevre ekonomisindeki büyüme ve yolcu talebindeki artışlar gibi faktörler olabilir. Doğru yanıt B.

Bir işletme strateji geliştirirken, faaliyet gösterdiği endüstrideki var olan dinamikleri ve eğilimleri incelemelidir. Endüstri yapısının analizi için yaygın olarak kullanılan model Michael Porter tarafından geliştirilen “beş güç faktörü” analizidir. Buna göre, bir işletmenin endüstrideki rekabet gücünü ve endüstrinin yapısını belirleyen beş güç faktörü bulunmaktadır. Bunlar İşletmeler arası rekabetin şiddeti, alıcıların gücü, tedarikçilerin gücü, ikame ürünler ve yeni rakiplerin pazara girme potansiyelidir. Doğru yanıt A.

Birincil merkez havaalanı: Büyük bir havayolunun merkez üssü olan havaalanları birincil merkez havaalanı olarak değerlendirilebilir. Bu havaalanları genellikle büyük ekonomik merkezlere ve turistik bölgelere yakındırlar. Bu havaalanları merkez üssü konumunda olduklarından, hatırı sayılır miktarda bağlantılı yolcuları bulunmaktadır. Bağlantılı yolcuların sayısının fazla olması da havaalanı trafiğini oldukça artırmaktadır. Birincil merkez havaalanları yolculara geniş bir ağ imkânı sağlamaktadır. Bunlar bulundukları bölgenin en büyük havaalanları olarak ayrıca diğer merkez üs konumundaki havaalanları ile küresel rekabet içerisindedirler. Müşterilerine en iyi imkânları sağlamaları ve paydaşlarına da en çok faydayı sağlayacak stratejiler geliştirmeleri ve uygulamaları beklenmektedir. Doğru yanıt C.

Havayolu işletmelerinin havaalanı seçimini etkileyen faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Havaalanının kapsamaerişim alanı ve potansiyel talep,
• Slot mevcudiyeti,
• Rekabet,
• Ağ uyumluluğu,
• Havaalanı ücretleri,
• Diğer havaalanı masraarı örneğin yakıt ve yer hizmetleri,
• Pazarlama desteği,
• Ticari tesislerinin çeşitliliği ve kalitesi,
• Transfer bağlantıları kolaylığı ve
• Bakım tesisleri 

Doğru yanıt B.

Ticarileşme, havaalanı endüstrisindeki ilk ve belki de en büyük dönüşüm hamlesidir. Ticarileşme ile birlikte, havaalanı endüstrisine karşı tüm bakış açıları değişmiş ve havaalanı endüstrisi, özel yatırımcıların dikkatini çeken bir endüstri haline gelmeye başlamıştır. Doğru cevap B'dir.