HAVAALANI YÖNETİMİ

Havaalanı yönetimi açısından paydaşları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yolcular ve ziyaretçiler,
• Çalışanlar, • Havayolları ve diğer havacılık işletmeleri,
• Diğer havaalanları,
• Hissedarlar,
• Diğer hizmet sağlayıcılar,
• Çevre sakinleri ve
• Düzenleyici ve denetleyici kurumlar.

Doğru yanıt B.

Havaalanlarında diğer hizmet sağlayıcıları, ikram (catering) işletmeleri, havaalanında kullanılan güvenlik amaçlı ve hava tarafında kullanılan diğer donanım tedarikçileri ve bunların bakımlarından sorumlu işletmeler ile uçak bakım işletmeleri ve benzeri işletmelerdir. Yine diğer paydaşlarla olduğu gibi bu hizmet sağlayıcılar da havaalanlarının yönetsel kararlarından ve faaliyetlerinden etkilenmektedirler. Yine bu hizmet sağlayıcılar ile koordinasyon içerisinde çalışılması, faaliyetlerin aksamaması açısından önemlidir. Doğru yanıt D.

Bu başlık altında devlet, ulusal ve uluslararası otoriteler ile ilgili kuruluşları ele alabiliriz:

Devlet: Her türlü işletmenin temel paydaşlarından biri olan devlet, havaalanları açısından da hem genel çevreye hem de sektörel çevreye etkileri açısından önemlidir. Devletin işletmelerden beklentileri, onların hukuki, ahlaki ve etik düzenlemelerle uyumlu, verimli faaliyetler gerçekleştirmesi ve kamu çıkar ve refahının yükselmesine katkıda bulunmalarıdır. Devletler ve devletlerin kararlarını etkileyen Avrupa Birliği gibi ulusüstü oluşumlar, havacılık sektörünün her alanında olduğu gibi havaalanları üzerinde de derin etkiye sahiptir. Politik kararlar, örneğin gece uçuş yasakları ya da maksimum gürültü seviyesi talepleri gibi uygulamalar havaalanı operasyon ve stratejileri üzerinde muazzam bir etkiye sahip olabilir.
Ulusal ve Uluslararası Düzenleyici Otoriteler: Bunlar havaalanlarının diğer önemli bir paydaş grubudur. Otoriteler kural koyma ve denetleme hakkına sahiptirler ki bu da havaalanlarının uyması gereken bir dizi kuralları gerektirmektedir. Bu kuralların başında emniyet ve güvenlik kuralları gelmektedir. Havaalanları, kural koyucu ve düzenleyici otoriteler tarafından bu konularda sürekli denetlenmektedir. Aynı zamanda özellikle emniyet ve güvenlik konularında konulan kurallara uymak havaalanlarının faaliyetleri gereği lüzumludur. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO-International Civil Aviation Organization) ve Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA-The European Aviation Safety Agency) gibi uluslararası kuruluşlar ile Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü gibi ulusal sivil havacılık otoriteleri düzenleyici ve denetleyici paydaş grubudur. Havaalanı yönetsel kararlarını ve faaliyetlerini belki de en çok yönlendiren paydaş grubu budur. Uyulması gereken kurallar havaalanlarını her zaman zor duruma düşüren, kârlılığını azaltan faktörler olmamaktadır. Bu kurallar ve gereklilikler çoğunlukla yol gösterici ve havaalanı faaliyetlerinin sağlıklı olabilmesi açısından önemli ve gerekli kurallardır.
İlgili Kuruluşlar: Otoritelerin yanında hava taşımacılığı sisteminin işleyişinde düzenleyici ve belirleyici rol oynayan uluslararası ve ulusal kuruluşları da burada ilgili kuruluşlar olarak ele alabiliriz. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA-International Air Transportation Association), Uluslararası Havaalanları Konseyi (ACI-Airport Council International), Uluslararası Havayolu Pilotları Birliği (IALPA-International Airline Pilot Association) gibi kuruluşlar ile havacılık sendikaları bunlara örnek olarak verilebilir.
Doğru yanıt C.

Yönetim süreci, işletme amaçların saptanmasından başlayarak bunların gerçekleştirilmesine yönelik eylem kararlarını içerir. Eylem kararları da planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol gibi yönetim işlevlerini içermektedir. Buna göre, yönetsel süreçler amaçların belirlenmesi ile başlar ve bu amaçlara uygun planların yapılmasından, bu planları gerçekleştirecek örgütlenmenin tamamlanması, planlara ve örgütlemeye uygun bir şekilde yöneltme ve koordinasyon faaliyetleri ile devam eder. Son olarak da denetim faaliyeti ile yapılan işlerin sonuçlarının planlar ile karşılaştırılarak neyin hangi ölçüde yapıldığı ortaya çıkarılır. Yönetim süreci, sürekli tekrarlayan döngüsel bir süreçtir. Her bir işlevsel süreçte verilen bir karar sonraki işlevsel süreçleri etkilemekle birlikte kendinden önceki işlevsel süreçlere de geribildirim sağlamaktadır. Denetim sürecinde elde edilen bilgiler de yönetim sürecinin tamamına geribildirim sağlamaktadır. Doğru yanıt E.

Orta düzey yöneticiler daha çok stratejik kararları destekler nitelikte olan taktik kararları veren birim yöneticileridir. Taktik yönetim adı da verilen orta kademede bulunan yöneticiler, terminaller, hava tarafı ve ticari işyerleri gibi havaalanı bölümleri ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesi ve denetimine ilişkin orta vadeli kararları almaktan sorumludurlar. Doğru yanıt C.

Alt düzey yöneticiler ise havaalanı faaliyetleri ile ilgili kısa dönemli yani operasyonel kararları almaktan ve operasyonel faaliyetlerin sorunsuz bir şekilde yürütülmesinden sorumludurlar. Alt düzey yöneticiler, havaalanı faaliyetlerinin gerçekleştiği yerlerde işlerin kesintisiz yürütülmesini sağlarlar. Bunun yanında, faaliyetlerin yürütülmesiyle ilgili olarak planlanmayan günlük değişikliklerin ve olağandışı gelişmelerin de yönetilmesini temin ederler. Doğru yanıt B.

Havaalanlarında yönetim, temelde havaalanı süreçlerinin etkin ve verimli bir biçimde yerine getirilebilmesi için verilen tüm kararlardan oluşmaktadır. Bu kararlar, yönetim piramidinin her aşamasındaki yöneticiler tarafından verilmektedir. Havaalanı amaçlarına ulaşılması yönetim işlevlerinin yerine getirilmesiyle mümkün olabilmektedir. Yönetimin dört temel işlevi bulunmaktadır. Bunlar; planlama, örgütleme, yöneltme ve denetlemedir. Doğru yanıt A.

Stratejik planlar, geleceği ilgilendiren uzun süreli planlardır. Stratejik planlamanın ilk aşaması ve temeli de vizyon geliştirmektir. Vizyon, kısaca işletmelerin gelecekte olmalarını istedikleri yeri tarif etmeleridir. Doğru yanıt B.

İşletmelerin gelecekleri ile bugünleri arasında bir ilişki kuran vizyonun doğru tarif edilmesi misyon ve hedeflerini de olumlu yönde etkileyecektir. Misyon ise bir işletmenin ne yapmak ve hangi amaçları yapmak üzere kurulduğunu ve varlık nedeninin ne olduğunu ifade eder. Misyon, işletme amaçlarının en büyüğüdür. Bu nedenle, misyon cümlesi bir işletmenin istikametini göstermektedir. Doğru yanıt A.

Günlük iş akışı ile ilişkili kısa vadeli değişiklikleri içeren planlar ise operasyonel planlama faaliyetlerinin içindedir. Bunlar, pazar istek ve ihtiyaçlarına kısa sürede cevap verilmesi ve çözüm bulunması gereken konularla ilgili planlamaları içermektedir. Havaalanlarının ticari faaliyetlerinde yapılan değişiklikler operasyonel planlama gerektirmektedir. Örneğin, yeni havayolu işletmelerine ve havayolu iş birliği gruplarına verilen “business lounge” hizmeti ya da yeni bir hızlı geçiş (fast track) hattının planlanması olabilir. Yeni güvenlik prosedürüne uyumlu bir iş akışı geliştirmek de operasyonel planlamaya örnek olarak verilebilir. Doğru yanıt C.

Havaalanlarında verilen hizmetlerin, emniyetli, güvenli ve tam zamanında verilmesi gereği nedeniyle paydaşlar ile sürekli bir ilişki sağlanmalıdır. Bu, hem paydaşların beklentilerini karşılamak hem de havaalanı hizmetlerinin kalite ve kârlılığı açısından önemlidir.

Yolcular ve yolcuları uğurlamaya/karşılamaya gelenler havaalanı kullanıcılarının en önemlileridir.

Çevre sakinleri, havaalanı faaliyetlerinden etkilenen diğer bir grubu oluşturmaktadırlar. Diğer paydaşların aksine, bu paydaş grubu havaalanlarının faaliyetlerinin artmasından olumlu etkilenmelerinin yanı sıra olumsuz olarak da etkilenebilmektedirler. Bu olumsuz etkilerin başında, gürültü, hava ve su kirliliği gelmektedir.

Havaalanı yönetsel kararlarını ve faaliyetlerini belki de en çok yönlendiren paydaş grubu düzenleyici ve denetleyici kurumlardır.

Yönetim bir yandan bilimsel ve akılcı düşünce yöntemiyle mantık çerçevesinde hareket etmeyi içermekte; diğer yandan öngörülü olma, davranışsal beceriler, iletişim becerileri ve sezgilerden yararlanmayı gerektirmektedir.

Havaalanlarının büyüme ve genişleme ile ilgili kararları, yeni yatırım kararları ve kârlılığı artıracak yeni stratejiler geliştirilmesi gibi kararlardan üst yönetim sorumludur.

Planlama, en genel anlamıyla, işletme amaçlarının ve bu amaçlara ulaşma yollarının belirlenmesi sürecidir.

Yürütme süreci en temelinde üç ögeyi barındırmaktadır. Bunlar, güdüleme, liderlik ve iletişimdir.

Sanayileşme haricinde gösterilen eğilimler havaalanı sektöründe görülen yeni eğilimler olarak göze çarpmaktadır.

Hava taşımacılığı sektörünün büyümesi ile birlikte havaalanları kapasitelerinin yetersiz hale gelmesi özelleştirme çabalarının artmasına sebep olmuştur.