aofsorular.com
HİŞ401U

Yönetsel Sistem Olarak Havaalanı

2. Ünite 20 Soru
S

Yönetici ne anlama gelir? Kısaca açıklayınız.

Yönetici, belirli hedefleri gerçekleştirmek üzere kendisinin emrine beşeri ve maddi kaynakların verildiği kişidir.

S

Paydaş Teorisi nedir? Kısaca bilgi veriniz.

Yönetsel açıdan çevre ile olan bu etkileşimi en iyi açıklayan teorilerden birisi de Paydaş Teorisidir. Bu teoriye göre paydaşlar, bir işletmenin kararlarından etkilenen ve kararlarını etkileyebilen tüm taraflar olarak kabul edilmektedir. Paydaş teorisinin amacı, işletmenin paydaşları ile olan ilişkilerini iyi tutarak amaçlarına rakiplerinden daha kolay ulaşabilmektir.

S

Havaalanı yönetimi açısından paydaşları sıralayınız.

Havaalanı yönetimi açısından paydaşları şu şekilde sıralayabiliriz:

Yolcular ve ziyaretçiler,

Çalışanlar,

Havayolları ve diğer havacılık işletmeleri,

Diğer havaalanları,

Hissedarlar,

Diğer hizmet sağlayıcılar,

Çevre sakinleri ve

Düzenleyici ve denetleyici kurumlar.

S

Havaalanı yönetiminin paydaşlarından olan hissedarların yönetimden beklentileri nelerdir? Kısaca açıklayınız.

Hissedarların havaalanı yönetiminden beklentisi, diğer tüm işletmelerde olduğu gibi havaalanı hizmetlerinin kârlı bir şekilde sürmesinin yanında, kanun ve kurallara da uyulmasıdır. Ayrıca tüm havaalanı faaliyetlerinin uygun olarak denetlenmesi, hissedarların yapılan faaliyetlerden haberdar olmaları açısından önemlidir. Hissedarlar doğru bilgilere ihtiyaç duymaktadır ve yatırımlarının güvence altında olduğundan emin olmak istemektedirler. Ardından da bu bilgiler ışığında yatırımlarını sürdürme kararlarını gözden geçirmektedirler. Havaalanlarının yönetim kararları ve operasyonlarındaki etkinlik, hissedarlar ile olan ilişkileri ve hatta diğer tüm paydaşlarla olan ilişkileri etkilemektedir.

S

Geleneksel havaalanı yönetim modelinde esas amaç nedir?

Geleneksel havaalanı yönetim modelinde esas amaç trafiğin daha düzgün bir şekilde akışının sağlanmasıdır. Gelir artışı ise, trafiğin artırılması ile mümkün olmaktadır.

S

Yönetim ne anlama gelir? Kısaca açıklayınız.

Yönetim, en genel tanımıyla, organizasyonların amaçlarına ulaşabilmesi için iş gücü, sermaye, bilgi, teknoloji ve ham madde gibi gerekli kaynakların etkili ve verimli bir biçimde bir araya getirilerek planlanması, örgütlenmesi, yöneltilmesi ve denetlenmesidir.

S

Geribildirim ne anlama gelmektedir? Kısaca açıklayınız.

Yönetsel açıdan geribildirim,yönetim sürecinde geriye doğru, sistemin faaliyetlerini değerlendirme ve gerekirse ayarlama amacına hizmet eden bilgi akışıdır.

S

Havaalanlarında yönetim süreci hakkında kısaca bilgi veriniz.

İşletme organizasyonlarının en temel amaçları, kâr beklentisinin yanı sıra varlığını sürdürmek ve bulundukları çevreye ve topluma fayda sağlamaktır. Havaalanlarından da bahsedilen paydaşlarına en çok faydayı sağlayacak şekilde yönetim kararları almaları beklenmektedir. Aynı zamanda, hedeflenen kârlılığı da sağlayarak varlığını sürdürülebilir hale getirmesi de beklenmektedir. Havaalanlarında yönetim, temel olarak diğer işletmelerdeki temel yönetim kavramından ayrılmamakla birlikte havaalanlarının ve havacılığın dinamik yapısından ve beraberinde teknik, ekonomik ve yasal birçok değişkeni de barındırıyor olmasından dolayı karmaşık bir süreçtir.

S

Havaalanlarında yönetim piramidinde yer alan "Üst Düzey Yöneticiler" hakkında kısaca bilgi veriniz.

İşletmelerde verilen kararları değişik kriterlere göre gruplandırmak mümkündür. İşletmelerde üst düzey yöneticiler yönetim piramidinin en tepesinde yer alırlar. Üst düzey yöneticilerden işletmeler ile ilgili stratejik kararlar almaları beklenmektedir. Stratejik kararlar, işletmelerin geleceğini ilgilendiren ve içerisinde çoğunlukla kalıcı ve yapısal ögeler barındıran, işletmenin gerek çevresi ile olan ilişkileri ile ilgili gerekse de tümünü ilgilendiren kararlardır. Genel olarak havaalanı üst yöneticisi, havaalanının uzun vadeli stratejilerinin belirlenmesinden, kısa ve uzun dönem kârlılığından, havaalanı birimlerinin genişletilmesi, geliştirilmesi ya da yeni birimlerin satın alınmasından sorumludur. Kısaca, havaalanlarının büyüme ve genişleme ile ilgili kararları, yeni yatırım kararları ve kârlılığı artıracak yeni stratejiler geliştirilmesi gibi kararlardan üst yönetim sorumludur.

S

Havaalanlarında yönetim piramidinde yer alan "Orta Düzey Yöneticiler" hakkında kısaca bilgi veriniz.

Orta düzey yöneticiler daha çok stratejik kararları destekler nitelikte olan taktik kararları veren birim yöneticileridir. Taktik yönetim adı da verilen orta kademede bulunan yöneticiler, terminaller, hava tarafı ve ticari işyerleri gibi havaalanı bölümleri ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesi ve denetimine ilişkin orta vadeli kararları almaktan sorumludurlar.

S

Havaalanlarında yönetim piramidinde yer alan "Alt Düzey Yöneticiler" hakkında kısaca bilgi veriniz.

Alt düzey yöneticiler ise havaalanı faaliyetleri ile ilgili kısa dönemli yani operasyonel kararları almaktan ve operasyonel faaliyetlerin sorunsuz bir şekilde yürütülmesinden sorumludurlar. Alt düzey yöneticiler, havaalanı faaliyetlerinin gerçekleştiği yerlerde işlerin kesintisiz yürütülmesini sağlarlar. Bunun yanında, faaliyetlerin yürütülmesiyle ilgili olarak planlanmayan günlük değişikliklerin ve olağandışı gelişmelerin de yönetilmesini temin ederler.

S

Havaalanı yönetiminin en başında kim bulunur?

Havaalanı yönetiminin en başında Yönetim Kurulu ve bu kurul tarafından görevlendirilen Genel Müdür bulunmaktadır.

S

Yönetimin kaç temel işlevi bulunmaktadır?

Havaalanlarında yönetim, temelde havaalanı süreçlerinin etkin ve verimli bir biçimde yerine getirilebilmesi için verilen tüm kararlardan oluşmaktadır. Bu kararlar, yönetim piramidinin her aşamasındaki yöneticiler tarafından verilmektedir. Havaalanı amaçlarına ulaşılması yönetim işlevlerinin yerine getirilmesiyle mümkün olabilmektedir. Yönetimin dört temel işlevi bulunmaktadır. Bunlar; planlama, örgütleme, yöneltme ve denetlemedir.Her düzeydeki yönetici bu dört temel işlevi kendi sorumluluk alanları dâhilinde kullanmaktadır. Yönetim piramidindeki yönetim kademeleri, yöneticilerin bu dört temel işlevleri kullanma düzeyleriyle ilişkili değildir. Her kademedeki yöneticinin sorumluluklarına dayalı olarak bu dört temel işlevi farklı bir biçimde kullanmaları söz konusudur.

S

Yönetimlerin temel işlevlerinden olan planlama hakkında kısaca bilgi veriniz

Planlama, en genel anlamıyla, işletme amaçlarının ve bu amaçlara ulaşma yollarının belirlenmesi sürecidir. Planlama doğası gereği geleceğe yöneliktir. Planlamada kısaca, gelecekte istenen duruma ulaşmak için amaçlar belirlenir ve bu amaçlara ulaşmak için de izlenecek yollar ortaya konulur. Diğer yönetim işlevlerinin başarısı da planlama işlevinin başarılı bir şekilde yerine getirilmesine bağlıdır. Bu açıdan planlama işlevi önemlidir. Planlama sürecinde geliştirilen planlar, yönetimin diğer işlevleri ile uygulamaya geçirilir ve en nihayetinde denetim işlevi ile de sonuçlar değerlendirilir. Böylece koordineli bir şekilde diğer işlevler de planlanan faaliyetlerin yerine getirilmesine katkı sağlarlar.

S

Hazırlanma düzeyi ve kullanım düzeyi açısından planlar nasıl sınıflandırılır?

Hazırlanma düzeyi ve kullanım düzeyi açısından planlar ise stratejik planlar, taktik planlar ve operasyonel planlar olarak sınıflandırılabilir.

S

"Vizyon" ve "Misyon" kavramları ne anlama gelmektedir?

Bir işletmenin gelecekteki rol ve hedefleriyle ilgili resim, vizyon kavramı ile ifade edilir.

Bir işletmenin hangi amaçları gerçekleştirmek üzere kurulduğu ve işletmenin varlık nedeni misyon kavramı ile ifade edilir.

S

Bölümlere ayırma ne anlama gelir? Hangi temel ilkeler gözetilerek yapılmalıdır? Kısaca açıklayınız.

İşletmelerde etkin koordinasyon ve yönetim için işletmelerin değişik birimlere ayrılmasına bölümlere ayırma denir. Bölümlere ayırma, bazı temel ilkeler gözetilerek yapılmalıdır. Çünkü bölümlere ayırma sonucu kurulacak örgüt yapısı işletmeyi amaçlarına götürmeli ve yönetimde etkililik ve etkinlik sağlamalıdır. Gözetilmesi gereken ilkeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

Benzer işlerin dikkate alınması: İşlevsel benzerlik olarak da adlandırılan bu ilkeye göre örgüt yapısı belirlenirken benzer faaliyetler gruplandırılırlar.

Uzmanlaşmadan yararlanma ilkesi: Çalışanların uzman oldukları konuda verimliliklerinin artması beklenmektedir. Böylece tecrübe ve çalışanların niteliklerinden daha fazla yararlanılmış olur.

Denetimi kolaylaştırma ilkesi: Örgüt yapısı belirlenirken yönetimin diğer işlevlerinin yanında kontrol işlevinin de dikkate alınması gerekmektedir. Göz önüne alınan diğer faktörlerle birlikte her zaman kontrol işlevinin de etkinliği ve etkililiği gözetilmeli ve örgüt yapısının bu doğrultuda oluşturulması gerekmektedir.

Koordinasyonu kolaylaştırma ilkesi: Birbiri ile ilişkili faaliyetlerin uyum içerisinde çalışabilmeleri örgüt yapısı oluşturulurken dikkate alınması gereken diğer bir husustur.

Giderleri azaltma ilkesi: Oluşturulacak örgüt yapısının işletme giderlerini de gözetmesi gerekmektedir. Maliyet etkinliğinin de dikkate alındığı bir organizasyon yapısı oluşturulmalıdır. Bu ilkeyi zora sokacak bir organizasyon yapısından kaçınmak gerekmektedir.

S

Yürütme ne ifade eder? Yürütme sürecinde en temel ögeler nelerdir?

Yürütme, çalışanları etkileyerek işletme amaçlarını gerçekleştirmek üzere harekete geçirme sürecidir. Yürütme süreci en temelinde üç ögeyi barındırmaktadır. Bunlar, güdüleme, liderlik ve iletişimdir. 

S

Havaalanları hangi konularda iş birliği beklentisi içerisindedirler?

Havaalanı iş birlikleri pazarlara erişim ya da ağlarını genişletme amaçları taşıyan havayollarının iş birliklerinden farklı olarak daha çok bilgi, tecrübe ve finansal kaynak paylaşımı temellidir. Havaalanları, daha çok şu konularda iş birliği beklentisi içerisindedirler:

Ortak uluslararası yatırım projeleri,

Ekipman alımı ve diğer tedarik,

Yer hizmetleri ve kargo operasyonları,

Bilgi teknolojileri,

Havaalanlarında perakende işleri,

Pazarlama faaliyetleri,

Eğitim faaliyetleri ve

Sosyal sorumluluk projeleri

S

Havaalanı kenti (aerotropolis) ne anlama gelmektedir?

Havaalanlarının bulundukları bölgenin ekonomisine olan katkıları son yıllarda giderek önemli olmaktadır. Havaalanları bir anlamda etrafındaki iş yaşamını şekillendiren önemli faktörlerden birisi olmuştur. Bu etkilerin de ötesinde havaalanları, artık kendileri ve yakın çevreleri ile birlikte bir ekonomik cazibe merkezine dönüşmektedir. Bu oluşum, günümüzde bir kavram haline gelmekte ve havaalanı kenti (aerotropolis) olarak adlandırılmaktadır.