HAVAALANI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 7

ICAO’nun hava trafik hizmetleri ve arama kurtarma faaliyetleri için üç aşama belirlenmiştir. İkinci aşama Alarm safhasıdır. Bir uçağın iniş izni almasından sonra 5 dakika içinde iletişim kurulamaması alarm safhasında yer alır.

Emniyet ve güvenlik konuları teknik açıdan tam olarak birbirlerinin yerine geçebilecek konular değildir. Emniyet genel olarak bir kaza tehdidine karşı alınan önlemlere işaret eder. Güvenlik ise düşmanlık ya da kötü niyet motivasyonundan kaynaklanan tehditlere karşı korunmaya işaret eder. Ekonomik açıdan ise hem emniyet hem de güvenlik çok önemlidir. İkisi de riskin kontrol edilmesiyle ilgilidir. Emniyet profesyonelleri için ise emniyet kelimesi sistemde devamlı olarak risk ölçme, değerlendirme ve geribildirim anlamına gelir.

Prosedürler emniyet politikası bileşeni altındayken, düzeltme faaliyetleri emniyet güvence altına alma kapsamındadır. Diğer unsurlar ise emniyet risk yönetimine ait bileşenlerdir.

ICAO küresel boyutta emniyet politikası belirleyici konumundadur.

Emniyet risk yönetiminde öncelikle sistemin amaç ve kapsamının belirlenmesi, etkin olan paydaşların ortaya konması ile faaliyetlerdeki ölçütlerin belirlenmesi ve sistemi, sistemdeki değişimin tanımlanması amaçlanır. Ardından tehlikelerin belirlenmesi için yapılandırılmış bir süreç kullanılmalıdır. Kapsamlı bir şekilde tüm faaliyetler ele alınmalı; var olan verilerden yola çıkarak deneyimlerden elde edilebilecek kazanımlar belirlenmelidir. Daha sonra belirlenen her bir tehlike için var olan önlemler kontrol edilmelidir. Tehlikenin olasılığı ve şiddeti nitel ve nicel olarak belirlenmelidir. Yapılan bu değerlendirme ile riskler olasılık ve şiddetlerine göre sıralanır. Hangi tehlikelere öncelik verileceği bu tanımlamadan sonra kararlaştırılır. Son olarak, belirlenen riskler ele alınarak olası çözümler ele alınır, planlar geliştirilir, uygulanır ve iyileştirilerek geribildirim sağlanır ve bu süreçler diğer riskler içinde tekrarlanır.

Sık sık-Küçük, Ara sıra-Büyük, Nadiren-Tehlikeli ve Nadiren-Küçük “gözden geçirme” seviyesindedir.

Acil Eylem Planları bir olay ya da kaza anında ve sonrasında neler yapılacağı ve kimlerin hangi sorumlulukları yerine getirirken, nasıl bir koordinasyon sağlanacağını gösteren planlardır. AE’lerin amacı, olayları sırasıyla ve etkin bir şekilde ele almaktır. Yaşanacak sıra dışı durumların üstesinden gelerek en az kayıpla normal operasyonlara dönmek için planlar yapılır.

Emniyet yönetim sisteminin dört bileşeni vardır. Emniyet prosedürü bunlardan değildir.

11 Eylül 2001’de ABD’deki ikiz kulelere düzenlenen saldırı havaalanı güvenliği de dahil olmak üzere tüm havacılık güvenliği açısından bir dönüm noktası olmuştur.

Silahlı korsanlık, kimyasal unsurların yayılımı, patlayıcı cihaz ve nükleer materyal gibi tehditler doğrudan havaalanı kullanıcılarının hayatını tehditeden saldırılar niteliğindedir. Uyuşturucu ticareti trafiği ise güvenlik ihlali olmakla birlikte diğer tehditler gibi doğrudan havaalanı kullanıcıları için hayati tehlike arz etmemektedir.

Gelişen güvenlik teknolojileri ve prosedürleri, teröristleri, yöntemlerini ve taktiklerini değiştirmeye zorlamaktadır. Bu durum “tehdit değişimi” olarak adlandırılır.

Günümüzde devletler, yüksek yatırım ve işletim maliyetlerini üstlenmek yerine, havaalanlarını kendi kendilerine yetebilen birer işletmeye dönüştürmeye başlamışlardır. Bundan sonra havaalanları ticari bakış açısıyla yönetilmeye başlanmıştır. Ticarileşme, havaalanı endüstrisindeki ilk ve belki de en büyük dönüşüm hamlesidir. Ticarileşme ile birlikte, havaalanı endüstrisine karşı tüm bakış açıları değişmiş ve havaalanı endüstrisi, özel yatırımcıların dikkatini çeken bir endüstri haline gelmeye başlamıştır.

Örgütlerde genel olarak strateji geliştirmenin temel basamakları vardır. İlk olarak, örgütlerin misyon ve vizyonunun belirlemesi gerekmektedir. Sonra, çevre analizi ile birlikte diğer örgütsel amaç ve hedefler ortaya konulur. Bugünkü durumun da belirlenmesiyle birlikte amaç ve hedefler ile bugün aradaki fark, strateji belirleyicilerinin gerçekleştirmek istediklerini belirtir.

Bir işletmede strateji geliştirme süreci, eğer tanımlanmamışsa işletme misyon ve vizyonunu ortaya koymasıyla başlar. Misyon ve vizyon, işletmeye bir yön çizerek o doğrultuda gitmesine olanak sağlar. Misyon kısaca, bir işletmenin varlık sebebini; vizyon ise gelecekte olunması istenen yeri tarif eder. Misyon ve vizyon cümleleri strateji geliştiricilerin stratejilerine yön vermesi, o örgütün yaşam felsefesini ve hareket noktasını göstermesi açısından önemlidir.

SWOT analizi, kısaca bir işletmenin Güçlü ve Zayıf yanları ile pazardaki Fırsat ve Tehditlerin değerlendirilmesinde kullanılan bir planlama ve strateji geliştirme aracıdır. Türkçe karşılığı GZFT analizi olan bu analiz yöntemine göre, bir işletme strateji geliştirmeden önce kendisinin güçlü ve zayıf yönlerini ve bunlarla birlikte dış çevredeki fırsatları ve tehditleri analiz ederek bugünkü durumunu ortaya koymuş olur.

Bir işletmenin sağladığı ürün ve hizmetlerin alternatiflerinin bulunması ve müşterilerin tercihini ikame ürünler tarafında kullanmaları işletmeler için risk oluşturmaktadır. Hava taşımacılığı uzak mesafeler için alternatifi olmayan bir taşımacılık modudur. Ancak kısa içerisinde ve bölgesel coğrafya içerisinde kısa mesafeli yolculuk yapacaklar için hızlı trenler ve karayolu ulaşımı önemli bir alternatif olarak karşımıza çıkmaktadır.