HAVAALANI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 6

Havaalanlarının sunduğu temel hizmet, yolcuların ve hava araçlarının hava ve kara ulaşım modları arasında emniyetli bir şekilde geçişlerinin sağlanmasıdır. Günümüzde havaalanları temel operasyonel hizmetlerin yanında, tüm müşterilerinin istek ve gereksinimlerini karşılayan daha birçok karmaşık hizmetler sunmaktadır.

Havaalanı ücretleri havayolu işletmelerinin havaalanı seçimini etkileyen faktörlerden biridir. Bilet fiyatı, uçuş sıklığı, araba park mevcudiyeti, havaalanı erişim maliyeti ise yolcuların havaalanı seçimlerini etkileyen faktörler arasında yer alır.

Havacılık dışı gelirler büyük oranda kullanım hakkı gelirleri, araç parkı, araç kiralama, yer tahsisi, sinema ve film çekimleri ve reklam gelirlerinden oluşmaktadır. Havacılık gelirleri ise doğrudan uçak operasyonu ile yolcu ve kargo işlemlerinden elde edilmektedir. İniş, yolcu, körük ve hizmet ücretleri bu kapsamda yer alır.

Havaalanında vergili-vergisiz her türlü mağazanın faaliyetlerini kârlı bir şekilde sürdürmesinde en önemli değişken toplam yolcu hacmidir. Yolcu trafiğinin hacmi dışında havaalanlarının gelirini belirleyen diğer faktörlerin başında uluslararası-iç hat yolcu oranı, yolcu milliyeti ve kültürel faktörler, trafikteki zirvelerin sayısı ve yoğunluğu ile iş amaçlı-eğlence amaçlı yolcu oranı gelmektedir.

Mağazaların sattıkları ürünlerin kalite ve fiyat açısından cazip olmaları, küresel ölçüde marka olarak bilinirliği, mağazaların tasarımı, personelin donanımlı olması gibi birçok değişken satış miktarını etkilemektedir. Bu kapsamda mağaza iç tasarımı, hizmet sunum biçimi, ürün çeşitliliği ve ürün fiyatı, havayolu mağazalarının doğrudan satış miktarını etkileyen faktörler arasında yer alır. Havaalanı ücretleri ise havayolu işletmelerinin havaalanı seçimini etkileyen faktörler arasında yer alır.

1955 tarihinde, 6623 sayılı Kanun ile uçak işletmeciliği Türk Hava Yolları’na devredilmiştir.

2003 yılı öncesi sektörde talep yetersizliği nedeniyle Bakanlar Kurulu kararı ile mevcut bazı havaalanları hizmete kapa-tılmışken; 2003 yılında gerçekleştirilen mevzuat düzenlemeleri sonucu Bölgesel Havayolu Taşımacılığı uygulaması ile kapalı olan havaalanları açılmış, uçuşlar başlamıştır. Toplam yolcu trafiği verilerinde göre de 2003 yılından sonra önemli bir artış gözlenmektedir.

Eğitim, bu başlıklardan değildir.

Türkiye, Avrupa havaalanları arasında yapılan araştırma sonuçlarına göre, toplam ekonomik katkıda istihdam sıralamasında ilk beşte yer alan ülkeler arasında lider konumdadır.

Almanya, doğrudan, dolaylı ve uyarılmış ekonomik etki alanında yaratılan toplam istihdam sıralamasında ilk beş ülkeler arasında lider konumdadır.

Bir havaalanının faaliyete geçmesi ile ortaya çıkan en önemli çevre sorunu gürültüdür.

Isınma, jeneratör, itfaiye eğitimi, uçak motor testi, yakıt tankları, boyama, buz çözme ve buz önleme faaliyetleri sonucu oluşan emisyonlar, hava kirliliği sebebi olmaktadır.

Atatürk’ün desteğiyle, 16 Şubat 1925 yılında Türk Tayyare Cemiyeti kurulmuştur. Cemiyetin açılış töreninde Atatürk: “… İstikbal göklerdedir; çünkü göklerini koruyamayan milletler yarınlarından asla emin olamazlar… Türk çocuğu her işte olduğu gibi havacılıkta da en yüksek düzeyde, gökte, seni bekleyen yerini, az zamanda dolduracaksın. Bundan gerçek dostlarımız sevinecek, Türk ulusu mutlu olacaktır.” diyerek halkı bilgilendirmiştir.

STOL havaalanı: Kısa mesafede kalkış ve iniş (Short Take-off and Landing) imkânı sağlayan, bölgesel havayolu taşımacılığının gelişiminde önemli unsur olarak kabul edilen küçük havaalanları.

Türkiye’de havaalanı işletmeciliğinde KÖİ (Kamu-Özel İşbirliği) modeli çerçevesinde Yap-İşlet-Devret ve Kiralama/İşletme Hakkı Devri (İHD) projeleri uygulanmaktadır. Bulundukları bölgede genellikle tekel konumunda ve ulaştırma ağı açısından stratejik öneme
 ahip havaalanları alt yapı yatırımlarının finansmanında özel sektör ile iş birliği yaparak, aynı zamanda ticari potansiyeli açığa çıkarıp verimlilik artışı da sağlanmaktadır.

Hava ulaştırma sektöründe yaşanan gelişmeler, tutarlı hava ulaştırma politikalarının uygulanması, turist sayısında meydana gelen artış, ticari ve kültürel anlamda düzenlenen etkinliklere bağlı olarak yaşanan trafik artışı, hava ulaşımı altyapısı ve araçlarına doğru yatırımlara ve yönetimine fırsat tanımıştır.

Toplumun her kesiminin hava ulaşımına erişimini sağlayabilmek adına ulusal havaalanı ağı sürekli geliştirilmeli, etkin planlama, nitelikli fizibilite ve kapasite analizleri çerçevesinde genişletme ve modernizasyon çalışmaları üzerinde durulması bu sektörün sürdürülebilirliği açısından önem taşımaktadır.