HAVAALANI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 9

Diğer yönetim işlevlerinden daha çok yürütme işlevi liderlik, güdüleme ve iletişim öğesini kapsamaktadır.  Doğru Cevap B'dir.

Havaalanının bir kısmının  ya da tamamının  bir ya da bir grup havaalanı işletmecisine belirli bir süre işletmesi için devredilmesi imtiyaz devridir.Diğer özelleştirme çeşitlerine sayfa 51'den bakılabilir. Doğru Cevap C'dir.

Yönetim süreci, işletme amaçların saptanmasından başlayarak bunların gerçekleştirilmesine yönelik eylem kararlarını içerir. Eylem kararları da planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol gibi yönetim işlevlerini içermektedir.

Stratejik kararlar, işletmelerin geleceğini ilgilendiren ve içerisinde çoğunlukla kalıcı ve yapısal ögeler barındıran, işletmenin gerek çevresi ile olan ilişkileri ile ilgili gerekse de tümünü ilgilendiren kararlardır.

ACI ve IATA düzenleyici otorite olmaksızın ilgili kuruluşlar statüsündedir. ICAO, EASA, ulusalar arası DHMİ ise ulusal düzenleyici otoritedir.

Havaalanlarında yönetim, temelde havaalanı süreçlerinin etkin ve verimli bir biçimde yerine getirilebilmesi için verilen tüm kararlardan oluşmaktadır. Bu kararlar, yönetim piramidinin her aşamasındaki yöneticiler tarafından verilmektedir. Havaalanı amaçlarına ulaşılması yönetim işlevlerinin yerine getirilmesiyle mümkün olabilmektedir. Yönetimin dört temel işlevi bulunmaktadır. Bunlar; planlama, örgütleme, yöneltme ve denetlemedir.

Bir işletmenin gelecekteki rol ve hedefleriyle ilgili resim, vizyon kavramı ile ifade edilir. Bu ifade de vizyonu temsil etmektedir.

Vroom’un Beklenti Teorisine göre insanlar, sonucunda arzuladığı amacı elde edecekse bunun için daha çok çaba harcayacaktır. Bunun için çalışanları güdülemek isteyen yöneticiler, çalışanların en nihayetinde arzuladıkları amaçlara ulaşabilecekleri konusunda onları ikna etmelidir.

IATA’nın havaalanları üzerinde düzenleyici bir otoritesi yoktur. Ancak ilgili kuruluş olarak karar süreçlerinde etkili olabilmektedir.

İmtiyaz devri havaalanının bir kısmının ya da tamamının bir ya da bir grup havaalanı işletmecisine belirli bir süre işletmesi için devredilmesidir. Anlaşma şartlarının titizlikle hazırlanması gereken, aslında karmaşık bir özelleştirme yöntemidir. Genellikle havaalanı yönetimini devralan işletmeler başlangıçta ödenen paraya ek olarak yıllık gelirlerinden belirli bir miktar para öderler. Aynı zamanda havaalanlarının da yenilenmesi ve büyütülmesi söz konusu ise bu yatırım, yapılan anlaşmaya dâhil edilebilir.

Havaalanlarında planlar hiyerarşisinin en üst basamağında yer alan stratejik planların en önemlisi Havaalanı Master Planıdır. Havaalanı master planı havaalanlarında yapılan en uzun süreli plandır. Daha havaalanının kuruluş aşamasında yapılan master plan gelecek 30-50 yılı kapsayacak şekilde büyük bir titizlikle hazırlanmaktadır. Master plan diğer bir deyişle ana plan, havaalanlarının büyüme ve gelişmesi için olası tüm ihtiyaçlara cevap verecek nitelikte olmalıdır. Havaalanlarında yapılacak tüm planların bu master plana uyumlu olması ve bunu destekler nitelikte olması gerekmektedir.

Havaalanları çevreleri ile sürekli bir etkileşim içerisindedirler. Yönetsel açıdan bakıldığında işletme olarak havaalanlarının çevre ile etkileşimini en iyi açıklayan teorilerden biri paydaş teorisidir.

Havaalanı yönetimi açısından paydaşlar şu şekilde sıralanabilir: yolcular ve ziyaretçiler, çalışanlar, havayolları ve diğer havacılık işletmeleri, diğer havaalanları, diğer hizmet sağlayıcılar, çevre sakinleri, düzenleyici ve denetleyici kurumlar.

Havaalanı diğer hizmet sağlayıcıları: ikram (catering) işletmeleri, havaalanında kullanılan güvenli amaçlı ve hava tarafında kullanılan diğer donanım tedarikçileri ve bunların bakımlarından sorunlu işletmeler ile uçak bakım işletmeleri ve benzeri işletmelerdir.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ulusal sivil havacılık otoritesi olup düzenleyici ve denetleyici paydaş gurubu altındadır.

Yönetim, en genel tanımıyla, organizasyonların amaçlarına ulaşabilmesi için iş gücü, sermaye, bilgi, teknoloji ve ham madde gibi gerekli kaynakların etkili ve verimli bir biçimde bir araya getirilerek planlanması, örgütlenmesi, yönetilmesi ve denetlenmesi sürecidir.

Planlama, örgütleme, yöneltme ve denetleme yönetimin dört temel işlevidir.

Planlama, en genel anlamıyla, işletme amaçlarının ve bu amaçlara ulaşma yollarının belirlenmesi sürecidir.

Havaalanları hiyerarşisinde en üst basamağında bulunan ve en uzun süreli plan olan Havaalanı master (ana plan ) planıdır. Ana plan, havaalanlarının büyüme ve gelişmesi içim olası tüm ihtiyaçlara cevap vermelidir.

Örgütleme, işletme faaliyetlerinin etkin bir biçimde yürütülebilmesi ve planlanan hedeflere kararlaştırılan yollardan ulaşabilmesi için işler ve kişiler arasında ilişkilerin kurulması ve işletme yapısı ile görev ve sorumlulukların belirlenmesi sürecidir.