HAVAALANI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 19

ICAO, Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (The European Aviation Safety Agency - EASA) gibi uluslararası kuruluşlar ile devletler ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü gibi ulusal sivil havacılık otoriteleri düzenleyici ve denetleyici kuruluşlardır.

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (International Air Transportation Association - IATA) ve Uluslararası Havaalanları Konseyi (Airport Council International - ACI) gibi otorite olmayan ancak hava taşımacılığı sisteminin işleyişinde belirleyici rol oynayan uluslararası ve ulusal kuruluşlar da ilgili kuruluşlar olarak sektörel çevrede yer alır. Doğru cevap C'dir.

Havaalanı özelleştirmesine yol açan faktörler arasında kamuoyuna gelir sağlamak yoktur. Doğru cevap E'dir.

Kamu şirketi olarak işletilen mevcut bir havaalanının tamamen ya da kısmen devredilmesi tamamen özel mülkiyet olarak ifade edilir. Yap-Sahip ol-İşlet imtiyaz süresi sonunda havaalanı mülkiyeti devlete devredilmesini gerektirir. Doğru cevap D'dir. 

Havayolu ulaştırması sektörü son 30 yılda çok hızlı büyüme yaşamıştır

havaalanlarında uygulanan
özelleştirme yöntemlerini altı başlık altında incelemek olanaklıdır. Bunları şu şekilde
sıralayabiliriz:
• Hisse senedi arzı,
• Blok satış,
• İmtiyaz devri,
• Proje finansmanı yoluyla özelleştirme ve
• Yönetim sözleşmeleri,
• Ortak girişim şirketleri

İngiltere’de 1987 yılında %100 oranında halka arz edilen BAA için, bireysel sahip olunabilecek hisse payı %15 ile sınırlandırılmıştır

Havaalanının tamamı ya da bir bölümü ticari bir ortağa ya da yatırımcılar konsorsiyumuna satılmakta olan yöntem Blok satış yöntemidir.

Havaalanlarında uygulanan özelleştirme çeşitleri:Kalıcı İmtiyaz,Yap-Mülk edin-İşlet-Devret,Yap-İşlet-Devret,Satın al-Yap-İşlet

• Etkinlik ve verimlilik artışı,
• Kamu üzerindeki finansal yükün azalması
ve finans kaynaklarına kolay erişim,
• Azalan yatırım gereksinimi ve hem kara
hem de hava tarafında modernizasyon,
• Ticari odaklanma ve ticari gelirlerin artışı

• Havacılık ücretlerinde artış
• Gereğinden az ya da fazla yatırım,
• Hizmet kalitesi problemleri,
• Farklı paydaşlar arasında çıkar çatışmaları.

ABD havaalanlarının
özelleştirilmesi için özel kesimin ilgisini çeken bir kaç unsur bulunmaktadır. Bunlar,
• Birçok havaalanının yıllık kârı 100 milyon doları aşan durumdadır.
• Dünya çapında tecrübe edinmiş ve mali yapısı iyi olan şirketler ABD pazarına ilgi
duymaktadır.
• Federal yardım miktarı gitgide düşmektedir. 1992 yılında 1,9 milyar dolar olan bu
miktar 1996 yılında 1,45 milyar dolara düşmüştür. 2007’den beri bu miktarlar daha
da azalmakta, Federal Hükümet, AIP fonlarını her yıl 100 milyon dolara yakın
azaltmaktadır.
• Havaalanı mülkiyetlerini elinde bulunduran yönetimler özelleştirme yoluyla elde
edilen gelir ile bütçe dengelerini kurmak istemektedirler.

1994 yılında Avustralya Hükümeti, elindeki havaalanlarını satma niyetini açıklamıştır.
Bu satışlar ile temel amacın maksimum gelir elde ederek borç yükünün azaltılması olduğu
açıktır. Ancak, hükümet teklifleri değerlendirirken fiyat dışında bazı kriterlerin de önemli
olacağını açıklamıştır. Bunlar:
• Finansal durum,
• Havaalanı geliştirme ve yönetim alanlarında işletme becerileri/tecrübe,
• Yerel katılım oranı,
• Havaalanı geliştirme planları,
• Havaalanı hizmetlerini geliştirme taahhütleri,
• Çevresel planlar ve
• FAC çalışanlarına uygulanacak politikalardır

DHMİ tarafından işletilen ve yalnızca iç hat seferlerine açık havalimanları listelenmiştir.
1. Adıyaman Havalimanı 2. Ağrı Havalimanı
3. Balıkesir Havalimanı 4. Diyarbakır Havalimanı
5. Kahramanmaraş Havalimanı 6. Mardin Havalimanı
7. Siirt Havalimanı 8. Sinop Havalimanı
9. Tokat Havalimanı 10. Gökçeada Havalimanı
11. Iğdır Havalimanı 12. Bingöl Havalimanı
13. Kastamonu Havalimanı 14. Şırnak Şerafettin Elçi Havalimanı

A380 gibi yeni geniş gövdeli uçakların faaliyete girmesi ile bu uçaklara hizmet verebilecek havaalanlarını tanımlamak üzere F kodu son yıllarda tabloya ilave edilmiştir. Doğru cevap E'dir.