HAVAALANI YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 18

Orta: Trafiğin en yoğun olduğu ortalama saatte hareket sayısının pist başına sırasına göre 16 ile 25 arasında olduğu veya tipik olarak 20 ile 35 toplam havaalanı hareketi olduğu durumlara denir. Doğru cevap D'dir.

Büyük Bölgesel Havaalanı olarak tanımlanır. Doğru cevap C'dir.

Genel Havacılık Havaalanı: Yıllık olarak 2500’den fazla tarifeli havayolu yolcusuna hizmet veren özel havaalanları bu kapsamda ele alınır. Doğru cevap A'dır.

Hava trafik kontrol operasyonel bir faaliyettir. Diğer seçeneklerde yer hizmetleri veya ticari faaliyetler söz konusudur. Doğru cevap B'dir.

Yük kontrolü ve haberleşme Havaalanı Yer Hizmetleri Yönetmeliği’nde yer alan hizmet türüdür. Doğru cevap D'dir.

Katalizör etki: Havaalanını ekonomik aktiviteyi çekmesi ve genişletmesi sonucu yaratılan istihdam, gelir artışı ve vergi getirisi etkisidir. Doğru cevap E'dir.

havayolları ve yolcuların havaalanı hizmetlerini ve olanaklarını kullanmalarından kaynaklanan havacılık gelirleri  ve ticari faaliyetlerden elde edilen havacılık dışı gelirler olarak sınıflandırılmaktadır.

Havaalanlarında havacılık hizmetlerinin fiyatlandırılmasında dört temel yaklaşımdan bahsedebiliriz. Bunlar; geleneksel, maliyet temelli, zirve ve büyükbaba hakları fiyatlandırmalarıdır

Bir malın veya hizmetin üretimi bir birim arttırıldığında toplam maliyette meydana gelen değişiklikler marjinal maliyet olarak adlandırılmaktadır.

Batık maliyet, diğer bir deyişle batmış maliyet geçmişte katlanılmış olan ve geri alınma
olasılığı büyük ölçüde olmayan, verilecek kararları etkilemeyen maliyetlerdir.

Birincil havaalanları kamu sahipliğinde olup yıllık en az 10.000 yolcuya hizmet veren havaalanlarıdır. Birincil havaalanları kendi içinde; büyük, orta, küçük ve merkez (hub) olmayan havaalanları olarak sınıflandırılmaktadır. Birincil olmayan havaalanları çoğunlukla genel havacılık uçakları tarafından kullanılmaktadır. Bu program aracılığıyla sağlanan fonlardan dört genel amaç için faydalanılmaktadır. Bunlar;
1. Havaalanı planlama,
2. Havaalanı geliştirme,
3. Havaalanı kapasitesinin artırılması ve
4. Gürültü uyum programlarıdır.

Havaalanı planlayıcıları ve yöneticileri gelirlerini maksimize edebilmek için 8 potansiyel müşteri grubunu hedefleyebilir. Bu grupların her biri farklı bir pazar bölümünü temsil
etmektedir. Bu pazar bölümlerinin her birinin farklı ihtiyaç ve gereksinimleri olduğu unutulmamalıdır. Aşağıda bu gruplar ile ilgili daha ayrıntılı bilgiler verilmektedir: Yolcular, Havayolları, Havaalanı çalışanları,  Havayolu mürettebatı, Ziyaretçiler,  Yolcuları karşılamaya ve uğurlamaya gelenler, Yerel halk, İş çevresi

Yap-İşlet-Devret modeli kapsamında geçmişte gerçekleştirilmiş, tamamlanmış projelerle halen çeşitli aşamalarıyla sürmekte olan havaalanı ve terminal projeleri aşağıda sıralanmıştır:
• Antalya Havaalanı I. Dış Hatlar Terminalleri
• Atatürk Havaalanı Dış Hatlar Terminali
• Antalya Havaalanı II. Dış Hatlar Terminali
• Dalaman Havaalanı Dış Hatlar Terminali
• Esenboğa Havaalanı İç Hatlar ve Dış Hatlar Terminali
• Adnan Menderes Havaalanı İç Hatlar ve Dış Hatlar Terminali
• Milas-Bodrum Havaalanı Dış Hatlar Terminali
• Zafer Bölgesel Havaalanı
• Sabiha Gökçen Havaalanı Dış Hatlar Terminal Binası ve Mütemmimleri
• İstanbul Havalimanı

Avrupa Birliği’nin amaçlarından biri de sosyal ve ekonomik gelişmeyi sağlamaktır. Bu hedefe uygun olarak, üye ülke ve bölgeler arasındaki hayat standardı farklılıklarını ortadan kaldırmak da önemli bir sosyal politika olarak kabul edilmektedir. Birlik içindeki düşük refah seviyesine sahip ülkelerin altyapı ve altyapılarının modernizasyonuna yönelik çabalarının desteklenmesi için Uyum Fonu oluşturulmuştur. Uyum fonunda yararlanacak ülkeler Yunanistan, İspanya, İrlanda ve Portekiz olarak belirlenmiştir.

Eğer havayolları önceki yıl elde tuttukları kullanım haklarından yararlandılarsa, mevcut yılın yaz veya kış dönemlerinde de aynı kullanım haklarına sahip olurlar. Bu durum “büyükbaba hakları” olarak adlandırılır.

Havaalanı yönetimi açısından paydaşları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Yolcular ve ziyaretçiler,
• Çalışanlar, • Havayolları ve diğer havacılık işletmeleri,
• Diğer havaalanları,
• Hissedarlar,
• Diğer hizmet sağlayıcılar,
• Çevre sakinleri ve
• Düzenleyici ve denetleyici kurumlar.

Doğru yanıt B.

Havaalanlarında diğer hizmet sağlayıcıları, ikram (catering) işletmeleri, havaalanında kullanılan güvenlik amaçlı ve hava tarafında kullanılan diğer donanım tedarikçileri ve bunların bakımlarından sorumlu işletmeler ile uçak bakım işletmeleri ve benzeri işletmelerdir. Yine diğer paydaşlarla olduğu gibi bu hizmet sağlayıcılar da havaalanlarının yönetsel kararlarından ve faaliyetlerinden etkilenmektedirler. Yine bu hizmet sağlayıcılar ile koordinasyon içerisinde çalışılması, faaliyetlerin aksamaması açısından önemlidir. Doğru yanıt D.

Bu başlık altında devlet, ulusal ve uluslararası otoriteler ile ilgili kuruluşları ele alabiliriz:

Devlet: Her türlü işletmenin temel paydaşlarından biri olan devlet, havaalanları açısından da hem genel çevreye hem de sektörel çevreye etkileri açısından önemlidir. Devletin işletmelerden beklentileri, onların hukuki, ahlaki ve etik düzenlemelerle uyumlu, verimli faaliyetler gerçekleştirmesi ve kamu çıkar ve refahının yükselmesine katkıda bulunmalarıdır. Devletler ve devletlerin kararlarını etkileyen Avrupa Birliği gibi ulusüstü oluşumlar, havacılık sektörünün her alanında olduğu gibi havaalanları üzerinde de derin etkiye sahiptir. Politik kararlar, örneğin gece uçuş yasakları ya da maksimum gürültü seviyesi talepleri gibi uygulamalar havaalanı operasyon ve stratejileri üzerinde muazzam bir etkiye sahip olabilir.
Ulusal ve Uluslararası Düzenleyici Otoriteler: Bunlar havaalanlarının diğer önemli bir paydaş grubudur. Otoriteler kural koyma ve denetleme hakkına sahiptirler ki bu da havaalanlarının uyması gereken bir dizi kuralları gerektirmektedir. Bu kuralların başında emniyet ve güvenlik kuralları gelmektedir. Havaalanları, kural koyucu ve düzenleyici otoriteler tarafından bu konularda sürekli denetlenmektedir. Aynı zamanda özellikle emniyet ve güvenlik konularında konulan kurallara uymak havaalanlarının faaliyetleri gereği lüzumludur. Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO-International Civil Aviation Organization) ve Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA-The European Aviation Safety Agency) gibi uluslararası kuruluşlar ile Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) ve Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü gibi ulusal sivil havacılık otoriteleri düzenleyici ve denetleyici paydaş grubudur. Havaalanı yönetsel kararlarını ve faaliyetlerini belki de en çok yönlendiren paydaş grubu budur. Uyulması gereken kurallar havaalanlarını her zaman zor duruma düşüren, kârlılığını azaltan faktörler olmamaktadır. Bu kurallar ve gereklilikler çoğunlukla yol gösterici ve havaalanı faaliyetlerinin sağlıklı olabilmesi açısından önemli ve gerekli kurallardır.
İlgili Kuruluşlar: Otoritelerin yanında hava taşımacılığı sisteminin işleyişinde düzenleyici ve belirleyici rol oynayan uluslararası ve ulusal kuruluşları da burada ilgili kuruluşlar olarak ele alabiliriz. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA-International Air Transportation Association), Uluslararası Havaalanları Konseyi (ACI-Airport Council International), Uluslararası Havayolu Pilotları Birliği (IALPA-International Airline Pilot Association) gibi kuruluşlar ile havacılık sendikaları bunlara örnek olarak verilebilir.
Doğru yanıt C.

Yönetim süreci, işletme amaçların saptanmasından başlayarak bunların gerçekleştirilmesine yönelik eylem kararlarını içerir. Eylem kararları da planlama, örgütleme, yöneltme ve kontrol gibi yönetim işlevlerini içermektedir. Buna göre, yönetsel süreçler amaçların belirlenmesi ile başlar ve bu amaçlara uygun planların yapılmasından, bu planları gerçekleştirecek örgütlenmenin tamamlanması, planlara ve örgütlemeye uygun bir şekilde yöneltme ve koordinasyon faaliyetleri ile devam eder. Son olarak da denetim faaliyeti ile yapılan işlerin sonuçlarının planlar ile karşılaştırılarak neyin hangi ölçüde yapıldığı ortaya çıkarılır. Yönetim süreci, sürekli tekrarlayan döngüsel bir süreçtir. Her bir işlevsel süreçte verilen bir karar sonraki işlevsel süreçleri etkilemekle birlikte kendinden önceki işlevsel süreçlere de geribildirim sağlamaktadır. Denetim sürecinde elde edilen bilgiler de yönetim sürecinin tamamına geribildirim sağlamaktadır. Doğru yanıt E.

Orta düzey yöneticiler daha çok stratejik kararları destekler nitelikte olan taktik kararları veren birim yöneticileridir. Taktik yönetim adı da verilen orta kademede bulunan yöneticiler, terminaller, hava tarafı ve ticari işyerleri gibi havaalanı bölümleri ile ilgili faaliyetlerin yürütülmesi ve denetimine ilişkin orta vadeli kararları almaktan sorumludurlar. Doğru yanıt C.