HAVAALANI SİSTEMİ

Havaalanı operasyonel hizmetleri, bir uçağın havaalanına inişi için yaklaşma aşamasında başlayarak kalkışına kadar devam eden bir dizi hizmeti içermektedir. Bunlar: İniş, taksi, park ettirme, yolcu ve yükün boşaltılıp yüklenmesi, uçağın park yerini terk etmesi ile kalkış yapması işlemlerinin emniyetle, güvenle ve hızla yapılabilmesi adına verilen hizmetlerdir.

Taksi: Bir uçağın inişinden sonra ya da kalkışından önce, havaalanının hava tarafında bulunan herhangi bir tesise ulaşmak için kendi motor gücü ile yerde yaptığı harekettir.

Uçak Tipi            : Airbus A320

Toplam Uzunluğu :37,6m

Gövde Genişliği :  4,0m

Trafik Sayısı     :   600 

İlk olarak Tablo 7.1’den uçak uzunluklarına, ikinci olarak gövde genişliklerine bakarak kategori seçimi yapıyoruz. Airbus A320, uzunluk olarak 28m. ile 39m. aralığında (37,6m), yani kategori 6’dadır (CAT 6). CAT 6 için gövde genişliği aynı tablodan kontrol edildiğinde (Tablo 7.1 Sütun 3), 5m. ve daha az olması (örneğimizdeki A320 uçağının gövde genişliği 4,0 m.) gerektiği görülüyor. A320 bu aralığa da uyuyor. Sonuç olarak RFF havaalanı kategorisi CAT 6 olarak belirlenebilir. Ancak havaalanının RFF kategorisinin belirlenebilmesi için, havaalanına iniş-kalkış gerçekleştiren diğer uçak tiplerinin de değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ölçüm sonucu sürtünmenin belirlenen kritik seviyenin altına düşmesi durumunda, havaalanı Havacılık Bilgi Yönetim Ofisi (AIM: Aeronautical Information Management) tarafından bu bilgi, NOTAM veya SNOWTAM olarak yayımlanmaktadır.

SNOWTAM: Havaalanı PAT sahasındaki kar, buz, sulu kar ve su birikintisi nedeniyle oluşan tehlikelere ait bilgiler içeren özel formatta bir yayımdır.

Apron yönetim hizmetleri kapsamında pushback (uçağın itilmesi) ve towing (uçak çekilmesi) hizmetleri de verilmektedir. Kalkışa hazır hâle gelen uçağın taksiyoluna çıkartılması için, bulunduğu park pozisyonundan emniyetli bir şekilde, özel bir araç (towcar) ve donanım (towbar) ile geriye doğru itilmesi işlemine pushback denilmektedir.

Havaalanında görevli ya da havaalanında faaliyet gösteren diğer ( havayolu gibi) kurum kuruluş personelinin, PAT sahasına ya da hassas bölgelere giriş çıkışının sınırlandırılması ve kontrol altında tutulması gerekir.

Hassas Bölgeler: Herhangi bir şekilde tahrip olması hâlinde, havaalanı fonksiyonlarının ciddi şekilde aksamasına neden olabilecek hava trafik kulesi ya da enerji üniteleri gibi tesis ve alanlardır.

AIS kapsamında duyurulması gereken havaalanı ile ilgili bilgiler üç grupta toplanabilir;

• Nadiren değişiklik gösteren veriler: Havaalanı referans noktaları, pist mukavemeti, pist ebatları ve yerleşimi, yükseklik değerleri ve kalıcı mâniaları içeren kalıcı verilerdir. Bu veriler ülkenin AIP’sinde yayımlanmaktadır.

Gözetim ve Yönetim: Uçağa uçuşla ilgili verilen tüm hizmetleri gözetmek ve koordine etmek, uçak işleticisinin ihtiyaçlarına uygun olarak, özellikle yabancı havayolu işletmeleri için yerel usullere göre yönetim fonksiyonunu veya bir kısmını yerine getirmek gibi hizmetler, gözetim ve yönetim hizmetleridir.

Tamamlayıcı Hizmetler: Bu tür hizmetler banka, döviz bürosu, posta ofisi, seyahat acenteleri, araba kiralama ofisleri, oteller ve otellerin rezervasyon bankolarından oluşmaktadır. Bunların yanı sıra duş ve kısa süreli yatak hizmetleri, kuaför, güzellik salonu, sağlık hizmetleri, terzi ve konferans hizmetleri gibi kolaylıklar da havaalanı yolcusunun istek ve ihtiyaçlarına göre sunulabilmektedir.

Eğlence Hizmetleri: Ülkemizde fazlaca örneği olmamakla birlikte, yolcudan ziyade havaalanındaki diğer kullanıcılara yönelik hizmetlerdir. Havaalanlarında sinema salonları, disko, gece kulübü, bilardo salonları, jimnastik salonları ve hatta yüzme havuzları gibi hizmetleri sunan işletmeler de bulunabilmektedir.

Ramp Ramp hizmetleri doğrudan uçağa verilen hizmetlerdir. Uçağın park ettirilmesi, ramp hizmeti sağlayıcısı ile pilot arasında haberleşme olanaklarının sağlanması, yolcunun uçağa bindirilmesi/indirilmesi, yükün uçağa yüklenmesi/indirilmesi ile ilgili verilen hizmetler, ramp hizmetleri kapsamındadır.

Havaalanı hizmetlerinin niteliğinden yola çıkılarak yapılan sınıflandırmalar arasında; 

Doğru cevap E’dir

Operasyonel hizmetlerin birçoğu yolcular tarafından bilinmemekle birlikte emniyet ve güvenliği sağlamaya ve yolcu konforunun sağlanmasına yöneliktir. Bu hizmetler arasında;

Doğru cevap C’dir.

Havaalanlarında farklı düzeylerde kurtarma ve yangınla mücadele hizmeti sunulması, hem gerekliliklerin sağlanması hem de maliyetlerin düşürülmesi amacı ile en uygun yaklaşımdır. Doğru cevap B’dir.

CAT 7 için ICAO tarafından en az 2 adet RFF aracının faal durumda bulundurulması gerektiği belirtilmektedir.

Ana söndürücü malzeme olarak su ile köpük konsantresinin karıştırılması ile elde edilen köpük kullanılmaktadır. Doğru cevap B’dir.

Kurtarma ve yangınla mücadele hizmetlerinin sunumun­da olaya en kısa sürede müdahale edilmesi gerekmektedir. PAT sahasının herhangi bir yerine ekiplerin, 3–4 dakikada ulaştırılması gerekmektedir. Doğru cevap A’dır.

Hava araçları ile yüzey kaplamasına zarar verebilecek ve yaralanmalara neden olabilecek cisimler FOD (FOD-Foreign Object Damage: Yabancı Madde Hasarı) olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Sürtünme seviyesinin ölçümü yapıldığında sürtünme belirlenen kritik seviyenin altına düşmüşse , havaalanı Havacılık Bilgi Yönetim Ofisi (AIM: Aeronautical Information Management) bu bilgiyi, NOTAM veya SNOWTAM olarak yayımlamaktadır. Doğru cevap E’dir.

Bir hava aracının uçuşu sırasında, yolcuların ve yükün uçağa binmeleri ile uçak­tan inmeleri arasında geçen süre içerisinde, uçağın arızalanması ya da kaybolup ulaşılamaz hâle gelmesi durumu kaza olarak ifade edilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Dış hatlara açık havaalanlarında yolcuların ülkeye giriş ve çıkış yapmadan önce gümrük mevzuatı açısından beyan ve kontrol işlemine tabi tutuldukları izole edilmiş alanlar Gümrüklü alanlardır. Doğru cevap A’dır.

Her havaalanında RFF kategorisine göre belirlenmiş, minimum sayıdaki RFF aracının faal durumda bulundurulması gerekmektedir. En az olmak şartıyla, araç sayısı ICAO tarafından CAT 1,2,3,4,5 için 1 adet; CAT 6,7 için 2 adet; CAT 8,9,10 için 3 adet olarak belirlenmiştir.