HAVAALANI SİSTEMİ

Havacılıktaki ilk anlaşmalardan olan 1919 Paris Anlaşması ile havaalanı görsel yardımcılarının oluşumunun temelleri atılmıştır. Bu anlaşmanın bir maddesi “Uluslararası hava kurallarına göre inişlerde çarpışmayı önleyecek işaret ve ışıkların bulunması şarttır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Bu tip havaalanlarında görsel yardımcılar açısından minimum işletme gereklilikleri ve sağlanması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir:
• Havaalanı yeri
• Havaalanı tanıtımı
• İniş kılavuzu
• Turlama kılavuzu
• Son yaklaşma kılavuzu
• Pisti terketme kılavuzu
• Taksi yapma kılavuzu
• Kalkış kılavuzu

PAT sahası: Hareket sahası da denilen PAT (Pist-Apron-Taksiyolu) sahası bir havaalanında uçakların kalkış, iniş ve taksi yapmak için kullandığı manevra ve park sahalarıdır.

Pist yönlendirme ışık sistemi, belirli bir yaklaşma yolu boyunca tehlikeli bir bölgeden kaçınmak veya gürültüyü azaltmak amacıyla görsel rehberliğin gerekli olduğu durumlarda sağlanmalıdır.

Kanat bar ışıkları, eşik yerinin değiştirildiği ve pist eşiği ışıklarının gerekli olduğu fakat sağlanmadığı durumlarda, aletsiz veya hassas olmayan yaklaşma pisti üzerinde sağlanmalıdır.

Pist Merkez Hattı Işıkları hassas yaklaşma pisti kategori II veya III’te sağlanması gereken ışık sistemidir. Pist merkez hattı ışıkları, pistin merkez hattı boyunca eşikten sona kadar yaklaşık 15m aralıklarla yerleştirilmelidir.

Uçak Park Yerine Manevra Kılavuz Işıkları Bu ışıklar, bir uçağın zayıf görüş şartlarında bir apron üzerinde uçağın park yerine konumlandırılmasını kolaylaştırmak üzere sağlanmalıdır. Uçak park yeri işaretlemeleri ile aynı yere yerleştirilirler. Uçak park yerine manevra kılavuz ışıkları, durma yerini gösterenler haricinde sabit sarı ışıklardır. Durma yerini gösteren ışıklar ise kırmızı renkte sabit tek yönlü ışıklardır.

Hassas Yaklaşma Kategori II ve III Işıklandırma Sisteminde yaklaşma ışıklandırma sistemi, pistin merkez hattı üzerinde, pist eşiğinden 900m mesafe boyunca uzanan bir sıra ışıktan oluşur.

İniş Yönü Göstergesi
Havaalanında açıkça görülebilen bir yerde konumlandırılmalıdır. Tavsiye olarak iniş yönü göstergesi bir “T” şeklinde olmalıdır. Bir iniş “T”sinin biçimi ve minimum ebatları Şekil
6.9’da gösterildiği gibi olmalıdır. İniş “T”sinin rengi beyaz veya turuncu olmakla birlikte,
renk seçimi göstergenin görüleceği arka alana en iyi zıtlık oluşturacak şekilde yapılmalıdır. Gece kullanımı için gerekli olduğu durumlarda, iniş “T”si ya ışıklandırılmalı ya da
beyaz ışıklarla çevrelenmelidir.

Cisimlerin üzerine veya kenarına konulan işaretleyiciler göze çarpan konumlarda, cismin genel tanımını unutturmayacak şekilde ve bir uçak cisme yaklaşırken tüm yönlerden yerden 300m ve havadan en az 1.000m’den açık havada fark edilecek şekilde yerleştirilmelidir

PAT sahası:Hareket sahası da denilen PAT (Pisti-Apron-Taksiyolu) sahası bir havaalanında uçakların kalkış, iniş ve taksi yapmak için kullandığı manevra ve park sahalarıdır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Hassas yaklaşma pisti kategori II veya III’te sağlanması gereken ışık sistemidir. Pist merkez hattı ışıkları, pistin merkez hattı boyunca esikten sona kadar yaklaşık 15m aralıklarla yerleştirilmelidir. Bu ışıklar, esikten itibaren pist sonuna 900m kalıncaya kadar beyaz; pist sonuna 900m’den itibaren 300m kalıncaya kadar atlamalı olarak kırmızı ve beyaz, pist sonuna 300m mesafeden pist sonuna kadar ise kırmızı renkte sabit ışıklar olmalıdır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Pist görüş mesafesi­: Uçağın pist merkez hattı üzerindeyken pilotun pist merkez hattını gösteren ışıkları veya yüzey işaretlerini görebildiği en uzak mesafedir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Taksi yolu kenar ışıklandırmaları mavi renge sahiptir. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Pist koruma ışıklarının amacı, pilotları ve taksi yolu üzerinde çalışma yapan araçların sürücülerini, aktif bir piste girmek üzere oldukları konusunda ikaz etmektir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Görerek yaklaşma eğimi gösterge sistemleri, arzu edilen yaklaşma eğimine ilişkin görsel işaretler vermek üzere tasarlanmıştır. Bu sistemler yaklaşmakta olan uçakların pilotlarına yaklaşma eğimine ilişkin görsel işaretler sağlamaktadır. Standart görerek yaklaşma eğim gösterge sistemleri T-VASIS, AT-VASIS, PAPI ve APAPI olmak üzere dört çeşittir. Sistemler, hem gündüz hem de gece operasyonları için kullanılabilir. Bu nedenle doğru yanıt E seçeneğidir.

Yaklaşma gerçekleştiren bir pilot PAPI’nin kanat barını yaklaşma eğiminin üstündeyken veya yakınındayken, piste yakın olan iki üniteyi kırmızı olarak ve pistten uzak olan iki üniteyi beyaz olarak görecektir. Pilot yaklaşma eğiminin üzerindeyken, piste yakın olan bir üniteyi kırmızı olarak ve pistten uzak olan üç üniteyi beyaz olarak, eğer yaklaşma eğiminin çok üzerindeyse tüm üniteleri beyaz olarak görecektir. Pilot yaklaşma eğiminin altındayken, piste yakın olan üç üniteyi kırmızı olarak ve pistten uzak olan üniteyi beyaz olarak eğer yaklaşma eğiminin çok altında ise tüm üniteleri kırmızı olarak görecektir. Yaklaşma gerçekleştiren bir pilot, Doğru yanıt A seçeneğidir.

Zorunlu talimat levhaları, pist tanıtma levhalarını, Kategori I, II veya III bekleme pozisyonu levhalarını, pist-bekleme pozisyonu levhalarını, yol-bekleme pozisyonu levhalarını ve NO ENTRY (GIRILMEZ) levhalarını içermektedir. Bu nedenle doğru yanıt A seçeneğidir.

Bilgilendirme levhaları, yön levhalarını, konum levhalarını, varış yeri levhalarını, pist çıkış levhalarını, pist boşaltma levhalarını ve kavsak kalkış levhalarını içermektedir. Bu nedenle doğru yanıt D seçeneğidir.

Bir havaalanında hava trafiği, uçuş güvenliği ve haberleşmeyi engelleyecek, hava seyrüseferi ve havaalanı güvenliğini tehlikeye düşürebilecek nitelikte ve yükseklikte binalar, yapılar, inşaat çalışmaları, ağaçlar, direkler gibi insan ya da doğa yapısı engellere mania denilmektedir. Doğru yanıt A seçeneğidir.