HAVAALANI SİSTEMİ

Havaalanı terminali ve ilgili tesisler, havaalanı kara tarafı olarak adlandırılır. Kara tarafı elemanlarını şu şekilde sıralayabiliriz:
• Havaalanına erişim sistemi,
• Havaalanı yer ulaşım tesisleri,
• Terminal binası.
Havaalanı kara tarafı elemanlarını esasen yolcuya ya da kargoya hizmet verilme durumuna göre incelememizde yarar vardır. Günümüzde havaalanlarında kargo ve postanın yüklenmesi, işlenmesi ve boşaltılması terminal binasının farklı bir bölümünde ya da sıklıkla kargo terminali olarak adlandırılan ayrı bir terminalde gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle havaalanı kara tarafı elemanların kargo terminali ve  yolcu terminalini göz önüne alınmalıdır. E seçeneğinde yer alan hava trafik kulesi havaalanı hava tarafı elemanıdır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Havaalanı kara tarafı:
Havaalanına erişim sistemi, yer ulaşım sistemi ile havaalanı terminali ve ilgili tesislerden oluşan havaalanı bölümüdür. Doğru seçenek A şıkkıdır.

Check-in: Giden yolcunun bilet kontrolünün yapılıp, biniş kartı ve bagaj etiketinin hazırlanması sürecidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yolcu terminali içerisinde, yolcuyla ilgili aşağıda sıralayacağımız pek çok gerekli işlemin yerine getirilmesi için tasarlanmış alanlara gereksinim vardır:

• Biletleme ve check-in,
• Gümrük,
• Pasaport-Göçmenlik kontrolleri,
• Sağlık kontrolleri,
• Güvenlik kontrolleri ve
• Bagaj teslimidir.

E seçeneğinde yer alan "Yolcu terminal apronu" hava tarafında yer alan bir elemandır. Bu nedenle Doğru cevap E şıkkıdır.

Uçuş kapısı (boarding) salonları: Yolcuların uçağa binmek üzere beklemeleri amacıyla tasarlanmış, yolcuların güvenlik kontrolünden geçirilerek içeri alındığı ve uçağa biniş kapılarının hemen önünde yer alan salonlardır.Doğru cevap B seçeneğidir.

E seçeneği dışındaki tüm cevaplar merkezi sistemin temel avantajlarını anlatmaktadır:

• Yolcular açısından bütünleşik hizmet sunumunun getirdiği kolaylıklar ve nispeten kısa yürüme mesafeleri,
• Havaalanındaki personel ve ilgili kolaylıkları bir araya topladığı için maliyetlerin düşük olması,
• Yolcuların uçuşlar arasındaki ve havaalanı dışına doğru olan transferlerinde kargaşaya yer vermemesi,
• Yaya ve araç trafiğini kolaylaştırması olarak sayabiliriz.

Yolcu işlemlerinin dağıtıldığı konsepti benimseyen havaalanı terminallerinde ise, yolcu hizmet birimlerinin birbirleriyle bağlantısı olan ayrı binalarda ya da terminallerde konuşlandırılmaları söz konusudur. Bu tür dağıtılmış terminal konseptinin temel avantajları:
• Arazinin daha rahat planlanabilmesi ve modüler büyümeye olanak tanıması,
• Yolcuya daha çeşitli ve kaliteli hizmet sunulabilmesine olanak tanır, kalabalık ve yığılmaları en aza indirir.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Her havaalanı terminalinin kendine has tasarım özellikleri olsa da genel olarak dört temel terminal konfigürasyonundan ve bunların çeşitli biçimlerde birlikte kullanımından oluşan karma konfigürasyon biçimlerinden söz edebiliriz. Bunlar;
• Lineer/doğrusal konsept,
• Pier/parmak konsepti,
• Uydu konsepti,
• Açık apron konseptidir.

Burdan görüleceği üzere doğru cevap B seçeneğidir.

Açık Apron/Taşıma Konseptine Sahip Terminallerde, havaaraçları terminalden uzakta belirlenmiş park pozisyonlarına park etmekte ve bu park pozisyonları ile yolcu terminali arasındaki ulaşım, çeşitli araçlarla sağlanmaktadır.Doğru cevap D seçeneğidir.

Açık apron ya da taşıma konseptinin avantajlarını şu şekilde sayabiliriz:
• Bu tip tasarımda terminalin büyüme olanakları geniştir. Havaalanı faaliyetlerini kara tarafında da hava tarafında da aksatmadan terminali genişletme amacıyla aşamalı inşaat çalışmaları yapılabilir.
• Uçaklar piste yakın park ettiklerinden taksi ve pist başına erişim süreleri çok daha kısadır. Böylece terminale yakın park edildiğinde daha çok sıra beklemesi gereken havaaraçlarının hava tarafındaki gecikmeleri azaltılır, terminal önündeki sıkışıklık en aza indirilir. Alan genişlediğinden uçakların manevra kabiliyeti de artırılarak emniyet açısından da risk azaltılmış olur.
• Yukarıda sıraladığımız bu faktörler nedeniyle aynı zamanda terminalin yapım ve işletim maliyeti daha az olmaktadır.

C seçeneği dışındaki tüm seçenekler açık apron konsetine sahip terminallerin dezavantajlarındandır.Doğru cevap C seçeneğidir.

Dönüştürmede, kargolar paletlere veya konteynerlere sığacak şekle dönüştürülmektedir. Böylece yükleme ve diğer operasyonel işlemlerde kolaylık sağlanmaktadır.

Ayrıştırma işlevinde kargo kabul departmanı tarafından alınan kargoların gidecekleri
yerlere göre ayrıştırılması yapılmaktadır.

Depolama, gelen kargo ile bunun gönderilmesi arasında geçen süre içerisinde dönüş- türme ve ayrıştırma işlevlerinin de gerçekleştirilebilmesi için kargoların bekletilmesidir.

Yükleme-boşaltma ve dokümantasyon, yükün fiziksel olarak uçağa götürülmesi ve
gümrük gibi resmi işlemlerin tamamlanmasıdır.

Doğru cevap C seçeneğidir.

Taşıma şekilleri değiştirilirken yük üzerinde herhangi bir işlem yapmadan birden fazla noktaya yükün birden fazla taşıma modeliyle taşınmasına intermodal sistem adı verilmektedir.

Havaalanı erişim yollarının ve araç park sahalarının performansının belirlenmesinde kullanılan simülasyonlar, aşağıdaki amaçlara ulaşmak için kullanılabilir:

Giden yolcunun bilet kontrolünün yapılıp, biniş kartı ve bagaj etiketinin hazırlanması sürecine Check-İn ismi verilmektedir

Terminal, yolcular için check-in olarak adlandırdığımız bilet kontrol ve uçuşa kayıt, güvenlik, pasaport ve gümrük kontrolleri ile bagaj süreçlerinin gerçekleştirildiği alan işlevi görürken diğer yandan uçuşlar arasında bekleme ve transfer olanaklarını, alışveriş, restoranlar, mağazalar ve araba kiralama hizmetleri gibi olanakları da sağlar. Uçuş eğitimleri terminal dışındaki eğitim tesislerinde gerçekleşmektedir.

Bagaj Teslim faaliyeti dışındaki diğer seçeneklerde verilen tüm faaliyetler Giden yolcu akış süreci içerisinde yer almaktadır

Terminal sahası içerisinde yolcu terminaline gelen ve giden yolcu akışı erişim kolaylıkları ile sağlanmalıdır. Bu kolaylıkları aynı zamanda havaalanı terminalinin de birer parçası olduklarından terminal akışı içerisinde gerekli alanlar:

 Bagaj yükleme ise,  Hava alanlarında Yolcu ve bagaj akış sürecinde yer almaktadır.

Yolcuların uçağa binmek üzere beklemeleri amacıyla tasarlanmış, yolcuların güvenlik kontrolünden geçirilerek içeri alındığı ve uçağa biniş kapılarının hemen önünde yer alan salonlara boarding (Uçuş kapısı) salonları denilmektedir.

Simülasyon, özellikle aşağıdaki terminal alanlarının tasarım performansını değerlendirmede önemli bir araçtır:

Otoparklar terminal konseptinin seçilmesinde değil, hava limanı planlamasında öngörülen alanlardır.

Yolcuların tek bir terminal içerisinde işlemlerini gerçekleştirip yürüyerek aprondan uçağa bindikleri basit terminaller Lineer/ Doğrusal terminal konseptidir. Merkezi olmayan ve yıllık olarak 100.000’den az yolcuya hizmet veren birçok terminal binası bu konsepte göre tasarlanmıştır. Bu terminallerin uçak park pozisyonu ve kapı sayısı çok fazla değildir ve genellikle tek katlıdırlar.

Açık mekanize: Orta düzeyde teknolojinin kullanıldığı bu tasarımda kargo terminalinde konteynerler mobil kaldırma ve forklift gibi transfer araçlarıyla taşınırlar. Günümüzde orta ve yüksek hacimli kargo terminallerinin kolaylıkları bu tasarıma sahiptir.