HAVAALANI SİSTEMİ - Deneme Sınavı - 16

ETAF, IATA'ya bağlı Çevre Projesinden Sorumlu Grup'tur. Doğru cevap B'dir.

Havaalanı inşaatı süresince, çevresinde yaşayan insanların ilk rahatsız olacakları hususlardan biri inşaat ekipmanlarından kaynaklanan gürültü kirliliği olacaktır. Yeni bir havaalanı yapımı ya da mevcut havaalanı tesislerinin genişletilmesinde temizleme ve kazı çalışmaları, atıkların yakılması, eski binaların yıkılması atmosfere toz, duman, is gibi kirleticilerin yayılmasına neden olmaktadır. Bu da hava kirliliği anlamına gelmektedir. Yeni bir havaalanı yapımı ya da havaalanı genişletilmesi ve yenilenmesiyle ilgili altyapı çalışmaları, çevredeki su kaynaklarının ve toprağın kirlenmesine yol açmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Bu tip havaalanlarında görsel yardımcılar açısından minimum işletme gereklilikleri ve sağlanması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir:

• Havaalanı yeri

• Havaalanı tanıtımı

• İniş kılavuzu (rüzgâr yönü ve hızı, pist tanıtımı, pistin kullanılabilirlik durumu)

• Turlama kılavuzu

• Son yaklaşma kılavuzu (pist kenarı ve eşik tanımlama, yaklaşma eğimi kılavuzu, hedef nokta kılavuzu, pist merkez hattı tanımlama)

• Pisti terketme kılavuzu (pist merkez hattı tanımlama, pist kenarı tanımlama, çıkış taksiyolunun konumu, çıkış taksiyolu kenarı ve merkez hattı tanımlama, pist sonunun gösterilmesi)

• Taksi yapma kılavuzu (taksiyolu ve/veya merkez hattı tanımlama, park etme ve servis alanları bilgilendirme levhaları, zorunlu talimat levhaları)

• Kalkış kılavuzu (pist merkez hattı tanımlama, pist kenarı tanımlama, pist sonunun gösterilmesi).

Pist eşiği ışıkları pist kenar ışıkları ile donatılmış bir pist için sağlanmalıdır. Eşik, pistin ucunda bulunması hâlinde ışıklar pistin ucunun mümkün olduğunca yakınına ve en fazla 3m dışına pist eksenine dik açılarla bir sıra halinde yerleştirilmelidir. Pist eşiği ışıkları piste yaklaşma yönünde yeşil görünen sabit, tek yönlü ışıklardır.

Apron Işıkları

Yeni nesil uçak motorları hem daha az CO2 emisyonuna sahip hem de daha sessiz çalışan motorlardır. Bu da hem hava hem de gürültü kirliliğine karşı alınan önlemlerden biridir. Aynı zamanda daha ekonomik bir çözümdür. Alternatif yakıtlar, hava kirliliğine karşı alınan bir önlemdir. Arazi kullanımı, gece uçuşu kısıtlamaları ve uygun pist kullanımı ise gürültü azaltma önlemleri arasındadır. Doğru cevap C'dir.

Durma Uzantısı Işıkları Bu ışıklar durma uzantısının uzunluğunun tamamı boyunca yerleştirilmelidir. Pist merkez hattından eşit mesafede olan ve pist kenar ışıklarının sıraları ile çakışan iki paralel sıra halinde ve durma uzantısının sonundan en fazla 3m dışarıya kadar olmalıdır. Durma uzantısı ışıkları, pist yönünde kırmızı renkte tek yönlü sabit ışıklardır.

Hassas Yaklaşma Kategori I Işıklandırma Sistemi

Bir hassas yaklaşma Kategori I ışıklandırma sistemi, mümkün olduğunca, pist eşiğinden 300m mesafede 30m uzunlukta bir krosbar oluşturan bir sıra ışıkla pist eşiğinden 900m’lik bir mesafe boyunca uzanan pistin uzatılmış merkez hattı üzerinde bir sıra ışıktan oluşur. Hassas yaklaşma Kategori I ışıklandırma sisteminin krosbar ve merkez hattı ışıkları, değişken beyaz renkte sabit ışıklar olmalıdır. Her bir merkez hattı ışığı pozisyonu ya mesafe bilgileri sağlamak üzere merkez hattın en içteki 300m’de tek bir ışık kaynağı, merkez hattın ortadaki 300m’de iki ışık kaynağı ve merkez hattın dıştaki 300m’de üç ışık kaynağından oluşmalıdır

Buzlanma önleyici ve giderici işlemler, içerdikleri kimyasallar nedeniyle toprak ve su kirliliği etkisi oluşturmaktadır. Hava kirliliğine bir etkisi bulunmamaktadır. Uçaklara yakıt ikmali sırasında yakıt buharı çıkmaktadır. Bu buharın büyük çoğunluğu hidrokarbonlardan oluşarak hava kirliliğine neden olmaktadır. Yer hizmeti ekipmanları olan kara taşıtları, faaliyetleri sonucu zehirli gaz salınımı yapmaktadır. Havaalanı inşaatı sırasında temizleme, kazı çalışmaları, atıkların yakılması, eski binaların yıkılması gibi işlemler atmosferi kirletmektedir. Havaalanı tesislerindeki ısıtma ve soğutma sistemleri, kullanılan yakıtın türüne göre değişmekle birlikte zehirli gaz salınımı yapmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Standart görerek yaklaşma eğim gösterge sistemleri T-VASIS, AT-VASIS, PAPI ve APAPI olmak üzere dört çeşittir. AT-VASIS, iki eşit parçaya bölen altı ışıklı boyuna sıralarla, dört ışık ünitesinden oluşan tek bir kanat barı şeklinde pistin bir tarafında düzenlenmiş on ışık ünitesinden oluşur. T-VASIS ve AT-VASIS sistemlerinde bir uçağın pilotu, yaklaşma sırasında yaklaşma eğiminin üzerindeyken kanat barlarını beyaz ve bir, iki veya üç alçalma ışığını görecektir

Havaalanlarının çevresindeki insanların gürültüden en çok etkilendikleri unsur uçak sesidir. Uçaklardaki bu gürültünün kaynağı ise uçak motorlarıdır. Gürültüyü kaynağında azaltma önleminden kasıt, uçak üreticilerinin aerodinamik yapının gelişimine paralel olarak daha sessiz uçak motoru tasarlamasıdır. Günümüz uçak ve motor teknolojisi, geçmişe kıyasla çok daha düşük ses seviyesine erişmiştir. Doğru cevap D'dir.

Bilgilendirme levhaları pilotlara ve araç sürücülerine hareket alanındaki pozisyonlarını sürekli izleme olanağı vermektedir. Bu levhalar, tüm uçakların ve araçların emniyetli ve verimli seyrüseferi için bir yardımcı olarak öngörülmüştür. Bilgilendirme levhaları, yön levhalarını, konum levhalarını, varış yeri levhalarını, pist çıkış levhalarını, pist boşaltma levhalarını ve kavşak kalkış levhalarını içermektedir.

Sinyalizasyon Lambası Sinyalizasyon lambası kontrollü bir havaalanında havaalanı kontrol kulesinde bulunmalıdır. Sinyalizasyon lambası, kırmızı, yeşil ve beyaz sinyaller üretebilmeli, gereken herhangi bir hedefe elle yöneltilebilmeli, renklerden herhangi birinde bir sinyal ve bunu takiben diğer iki renkten herhangi birinde bir sinyal verebilmeli ve dakikada en az dört kelimelik bir süratle Mors Koduyla üç renkten birinde bir mesaj gönderebilmelidir.

Konma Bölgesi İşaretlemesi

Kod numarasının 2, 3 veya 4 olduğu durumlarda kaplamalı bir hassas yaklaşma pistinin konma bölgesinde yapılmalıdır. Bu işaretleme, pist merkez hattı etrafında simetrik olarak düzenlenmiş dikdörtgen işaretleme çiftlerinden oluşur.

C tipi düşük yoğunlukta mania ışıkları, uçaklar haricindeki kara araçlarına ve diğer hareketli cisimlere yerleştirilmelidir. D tipi düşük yoğunlukta mania ışıkları ise, follow-me araçlarının üzerine yerleştirilmelidir. A, B veya C tipi orta yoğunlukta mania ışıkları, cismin daha çok alan kapladığı (ağaç grubu, binalar gibi) durumlarda veya zemin seviyesinden yüksekliği 45 metreden fazla olduğunda kullanılmalıdır.

Arazi kullanım planlamaları, havaalanı çevresindeki gürültü kirliliğinin kontrol edilmesi açısından önem taşır. Uçak gürültüsü yaşam kalitesini düşürerek, psikolojik ve fiziksel açıdan sağlığı olumsuz etkilediği için iniş kalkış güzergahı üzerinde yaşam alanı, eğitim ve sağlık tesisleri gibi unsurlar bulunmamalıdır. Ancak yerleşim yerinden uzakta ve boş bir araziye havaalanı yapmak bir çözüm olarak görülmemelidir. Ekonomik, sosyal ve ticari yapılanmanın olumlu etkileri ile değişim gösteren, kent havaalanları kavramından "havaalanı kent"lerine dönüşen yeni arazi kullanım planları oluşturulmalıdır. Doğru cevap A'dır.

20. yüzyıl ortalarında etkisini hızla artıran sanayileşme, olumsuz çevre etkilerini artırmıştır. Sanayi sonrası toplum, giderek çevreye karşı daha duyarlı bir hale bürünmüştür. Artan küresel rekabet ortamında başarılı olmak isteyen işletmeler, uzun vadede çevre dostu işletmelerinin maliyetlerinin azaldığının, finansal yönden kazançlarının arttığının farkına varmışlardır. Doğru cevap D'dir.

Çevre politikası aşamasında üst yönetim işletme ve çevre ile ilgili politikaları belirleyerek çalışanlara ve paydaşlara duyurur. Planlama aşamasında çevre boyutları, yasal şartlar, amaçlar, hedefler ve program belirlenir. Uygulama ve operasyon aşamasında görev, yetki ve sorumluluklar, eğitim, dokümantasyon, acil durum planı gibi faaliyetler yer alır. Kontrol etme aşamasında izleme ve ölçme, uygunluğun değerlendirilmesi, önleyici faaliyetler, kayıt kontrol ve iç denetim yer alır. Yönetimin gözden geçirmesi aşamasında ise yönetim, ÇYS iyileştirme fırsatlarını da ele alarak tüm içeriği planlanmış aralıklarla gözden geçirir. Doğru cevap C'dir.

Gece uçuşlarının yasaklanması ve havaalanı genişletme çalışmalarına öncelik verilmesi Yeşil Havalimanı Projesi kapsamında yer almamaktadır. Doğru cevap B'dir.

Chicago Sözleşmesinin önemli bir sonucu, Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO, International Civil Aviation Organization)’nın kurulması kararıdır. 4 Nisan 1947 tarihinde Birleşmiş Milletler’e bağlı bir uzmanlık teşkilatı olarak kurulan ICAO, sivil havacılık alanında tavsiye niteliğinde uluslararası standartlar ve kurallar belirleyip uygulanmasını sağlayan bir organizasyondur.