HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ

PROCEED (You may proceed) Devam edebilirsiniz freyzi, önleyen uçağın kullandığı feyzlerden biridir.

Uçuş başı ve rotası, C2 Maddesinde yer alan "Raporu sunan pilotun kendi uçağına ait bilgiler" arasındadır.

Hava trafik olayları ile ilgili soruşturmalar için bilgi sağlanabilmesi amacıyla yazılı kayıtlar 90 gün, sesli ve görüntülü kayıtlar ise 30 gün süreyle saklanır.

Önleme (interception); bir hava sahasına izinsiz giren uçağın başka bir uçak tarafından bu sahadan çıkarılmaya zorlanmasıdır.

Önleme, bombardıman ve yüksek manevra yeteneğine sahip savaş uçaklarıyla yapılır.

Önleme savaş uçaklarının hava sahasına izinsiz giren uçaklara eskortluk yapmasıyla başlar. 

Önleme, Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması’nın 9 No.lu hükmüne dayanılarak uygulanır.

Önleme, bir ülkenin hava sahasının korunması ve havadan gelebilecek her türlü tehdidin engellenmesi bakımından önemlidir.

Önleme, bir uçak başka yöntemlerle teşhis edilemediği (tanımlanamadığı) veya talimatlar uçağa iletilemediği durumlarda uygulanır.

Önleme yapma kararını ve emrini vermeye askeri hava savunma otoritesi yetkilidir.

Transponder, transmitter (gönderici/verici) ve responder (yanıtlayıcı/alıcı) kelimelerinin birleşiminden türetilmiş bir kelimedir. Transponder uçak üzerinde bulunan ve uçakla ilgili bilgileri hava trafik kontrol radarına gönderen kodsal
cihazdır. Radar anteninden gelen sorgulama darbesini alır ve buna yanıt verir. Böylece radar kontrolörü, üzerinde transponder cihazı bulunan tüm uçakları kimlik, yön, mesafe ve irtifa bilgileriyle birlikte radar ekranı üzerinde görür ve buna göre uçakları kontrol ederek yönlendirir.

Freyz (phrase), hava trafik kontrolörleri ve pilotlar arasındaki haberleşmede standart sağlamak amacıyla kullanılan özel kelime kalıplarıdır. Standart kelime
kalıplarından oluşan bu özel havacılık haberleşme lisanına freyzyoloji (phraseologie) denir. Freyzyoloji, İngilizce temeline dayanmakla birlikte,
standart İngilizceden oldukça farklıdır. Örneğin bu lisanda İngilizce dil bilgisi kuralları tam olarak kullanılmadığı gibi bazı özel anlamlı kelimeler vardır. Çoğu
zaman bir kelime anlam olarak bir cümleye eşdeğerdir.

Geceleri kuş göçlerinin ortalama yüksekliği yaklaşık 1000-1500 metre, gündüzleri ise yaklaşık 300-1000 metredir.

5 veya daha fazla bir yoğunluk rapor edildiğinde, hava araçlarının gündüzleri yerden en az 1000 metre, geceleri ise en az 1500 metre yükseklikte uçmaları gerekir.

Önleme yapan uçak önlenen uçakla radyo (telsiz) teması kuramıyorsa bazı manevralar ve hareketler yaparak ilgili talimatları önlenen uçağa aktarır. Buna “görsel tanımlama (kimlik tespiti)” adı verilir

II. Aşama (Tanımlama Aşaması): Lider uçak veya tek olarak önleme yapan uçak istenen bilgileri elde etmek için, mesafesini tamamen kapamayacak şekilde önlenmiş uçağa aynı seviyede yavaşça yaklaşmalıdır. Önleme yapan uçak önleme yapılan uçağın mürettebatını veya yolcularını korkutacak hareketlerden kaçınmaya dikkat etmelidir. Sivil uçağın yolcu ve mürettebatı tehlikeli bir durumda olabileceğinden, önleyen uçak normal manevralara yönelebileceğini sürekli aklında bulundurmalıdır. Lider olmayan diğer uçak, önlenen uçağı kontrol eder bir şekilde beklemelidir. Önlenen uçağın tanımlaması (kimlik tespiti) yapıldıktan sonra, önleme yapan uçak III. aşamada belirtilen şekilde önlenen uçağın çevresinden çekilmelidir.

Hava araçlarının birbirine yakın geçmesi havacılıkta AIRPROX (air/craft proximity) kelimesiyle kodlanır. Airprox; pilot ya da hava trafik hizmet personelinin görüşüne göre, hava aracının içinde bulunduğu duruma bakılarak uçaklar arasındaki mesafe, pozisyon ve
hızında, hava aracının emniyetini tehlikeye atan benzeri konumlardır.

İlkbahar göçü nisan ayında doruk noktasına ulaşır. Yoğun kuş göçünü teşvik eden en önemli faktörler; sıcaklığın yükselmesi ve güneye doğru esen rüzgârlardır. İlkbaharda kuş göçleri çoğunlukla gece saatlerinde gerçekleşmektedir. Göçler genellikle güneyden veya
güneydoğudan kuzeye veya kuzeydoğuya doğru olmakta ve özellikle sulak bölgeleri kapsamaktadır. Gündüz saatlerinde daha çok sahil boyunca göç yoğunlaşmaktadır. Geceleri kuş göçlerinin ortalama yüksekliği yaklaşık 1000-1500 metre, gündüzleri ise yaklaşık 300-
1000 metredir.

Muhtemel yaklaşma zamanı (EAT: Expected Approach Time), gelen bir uçağın, bir beklemeyi takiben, iniş için yaklaşmasını tamamlamak üzere bekleme noktasından ayrılacağı ATC tarafından tahmin edilen zamandır. Ancak, uçağın bekleme noktasından ayrılacağı gerçek
zaman yaklaşma iznine bağlıdır.

1. Görerek Meteorolojik Şartlar (VMC)
VMC şartlarda iken haberleşme kaybı yaşayan kontrollü bir uçak sırasıyla şunları
yapmalıdır:
a. Transponderine kod 7600 bağlamalı,
b. VMC şartlarda uçmaya devam etmeli,

c. En yakındaki uygun bir meydana iniş yapmalı,
d. İnişini uygun ATS ünitesine en kısa sürede bildirmelidir.

E şıkkında ki cevap IMC şartlarda iken haberleşme kaybı yaşayan kontrollü bir uçak için geçerlidir.

Off set uçuş, hava yolunun dışında, yola paralel şekilde yapılan uçuştur.

Eskortların talimatlarına uymayıp hava sahasını terk etmeyen uçaklar son çare olarak düşürülebilirler. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Özellikle sivil uçakların önlenmesinden mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Eğer yapılırsa da önlenen uçağın yolcularını rahatsız etmeden gerçekleştirilmelidir. Sivil bir uçağa tatbikat amaçlı önleme girişiminde bulunulamaz. Buna göre doğru Cevap E’dir.

Önleme yapan uçakla veya ilgili önleme kontrol üniteleriyle acil durum frekansı olan 121.5 MHz. ve/veya 243.0 MHz. üzerinden haberleşme bağlantısı kurmaya çalışmalıdır. Uçakta SSR transponderi varsa mod A kod 7700’ü bağlamalıdır. Buna göre doğru Cevap A’dır.

Hava trafik olayları ile ilgili soruşturmalar için bilgi sağlanabilmesi amacıyla yazılı kayıtlar 90 gün, sesli ve görüntülü kayıtlar ise 30 gün süreyle saklanır. Buna göre doğru Cevap A'dir.

Geceleri kuş göçlerinin ortalama yüksekliği yaklaşık 1000- 1500 metre, gündüzleri ise yaklaşık 300-1000 metredir. Buna göre doğru Cevap A’dır.