HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ

Hava trafik hizmetlerinin amaçları şunlardır:
1. Uçaklar arasındaki çarpışmaları önlemek,
2. Manevra sahasındaki uçakların birbirleriyle ve o sahadaki mânialarla (araç, insan vb.) çarpışmalarını önlemek,
3. Düzenli bir trafik akışını sürdürmek ve hızlandırmak,
4. Uçuşların emniyetli ve etkili bir biçimde yürütülebilmesi için faydalı tavsiye ve bilgileri sağlamak,
5. Arama ve kurtarmaya ihtiyaç duyan uçak hakkında ilgili kuruluşları uyarmak ve istendiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak. Doğru cevap C'dir.

Altimetre (altitude meter =altimeter) hava aracının irtifasını ölçmeye yarayan alettir. Doğru cevap B'dir.

Serbest balonlar, genellikle meteorolojik ölçümler için kullanılır. Meteorolojik olarak çeşitli yüksekliklerdeki nem, sıcaklık, basınç, rüzgâr hızı gibi atmosferik özellikleri ölçmek
için balonlara çeşitli meteoroloji aletleri yerleştirilir. Bilgiler radyo vericisiyle yere gönderilir veya grafik olarak kaydedilir. Hava aracının irtifasını ölçmeye yarayan alet altimetredir. Doğru cevap C'dir.

Uyarı hizmeti (Alerting Service), arama ve kurtarmaya ihtiyaç duyan uçaklar hakkında ilgili kuruluşları haberdar etmek ve gerektiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak amacıyla sağlanan bir hizmettir. Doğru cevap B'dir.

Sesli ATIS yayınları mümkünse 30 saniyeyi aşmamalıdır. Doğru cevap E'dir.

Hava trafik hizmeti; uçuş bilgi hizmeti, ikaz (uyarı) hizmeti, hava trafik tavsiye hizmeti, hava trafik kontrol hizmeti (saha kontrol hizmeti, yaklaşma kontrol hizmeti veya meydan kontrol hizmeti) anlamlarında kullanılan genel bir terimdir. Doğru cevap D'dir.

Sesli ve/veya veri hatlı ATIS yayını aşağıdaki koşullara uygun olarak yapılmalıdır:
1. Yayımlanan bilgiler tek bir meydanla ilgili olmalıdır.
2. Değişen bilgiler hemen yenilenmelidir.
3. ATIS mesajlarının hazırlanması ve yayınlanması, hava trafik hizmetlerinin sorumluluğundadır.
4. Her bir ATIS mesajı ICAO havacılık alfabesindeki bir harfle temsil edilmelidir.
ATIS mesajlarına verilen harfler alfabetik sıraya uygun olmalıdır. Her günün başlangıcında
(saat 00:00 UTC) A (alfa) harfinden başlayarak değişen her ATIS yayınına
alfabetik sıraya göre bir harf verilir.
5. Uçaklar meydan kontrol hizmeti veya yaklaşma kontrol hizmeti sağlayan ünitelerle
ilk haberleşme bağlantısı kurduklarında, ATIS yayınını aldıklarını bu ünitelere
bildirmelidirler.
6. İniş için gelen uçaklar, iniş yapacakları meydana ait son altimetre değerini (basınç
değerini) ATIS yayınından almış olsalar bile, ilgili hava trafik ünitesi tarafından
da son altimetre değeri gelen uçaklara bildirilmelidir. Altimetre değeri ilgili hava
trafik hizmetleri otoritesi tarafından belirlenen başka zamanlarda da uçaklara bildirilebilir.
7. Meteorolojik bilgiler, rutin veya özel olarak yayınlanan yerel meteorolojik raporlardan
elde edilmelidir. Doğru cevap A'dır.

Şüphe hali aşağıdaki durumlarda geçerlidir:

a. Uçakla son haberleşmenin yapılmasından sonraki 30 dakika içinde hiçbir haberleşme
bağlantısı kurulamamışsa veya 30 dakika geçmiş olmasına rağmen
haberleşme bağlantısı sağlamak için yapılan girişimler başarılı olamamışsa
(hangisi daha önce ise) veya
b. Bir uçak son bildirdiği veya hava trafik hizmet ünitelerince hesaplanan muhtemel
varış zamanına göre 30 dakika geçmiş olmasına rağmen iniş yapmamışsa
(hangisi daha sonra ise) şüphe hâli ilan edilir. Diğer seçeneklerdeki ifadeler gerçekleştiğinde tehlike ve alarm hali ilan edilir. Doğru cevap D'dir.

Havacılıkta acil durum hâllerinin İngilizce kısaltmaları da oldukça sık kullanılır. Bu açıdan kısaltmaların bilinmesinde büyük yarar vardır. Buna göre; şüphe halinin İngilizce kısaltması olarak INCERFA, alarm halinin İngilizce kısaltması olarak ALERFA ve tehlike halinin İngilizce kısaltması olarak DETRESFA kelimeleri kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Hava Trafik hizmetlerinin sağlanmasından sorumlu otorite olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi, Arama ve kurtarmaya ihtiyaç duyan uçak hakkında ilgili kuruluşları uyarmak ve istendiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmaktan sorumludur. Doğru cevap E'dir.

Hava Trafik Hizmetlerinin diğer 4 amacı Hava Trafik Hizmeti ve Uyarı(İkaz) hizmeti ile ilgili olmakla beraber soruda belirtilen amaç Uçuş bilgi Hizmeti ile alakalıdır. Doğru cevap A'dır.

FIR: Flight Information Region (Uçuş Bilgi Bölgesi). Doğru cevap C'dir.

Uçuş bilgi hizmeti yayınları başlıca üç tiptedir. Bunlar:
1. Yüksek Frekans (HF: High Frequency)
2. Çok Yüksek Frekans (VHF: Very Hight Frequency)
3. Otomatik, Terminal Bilgi Hizmeti (ATIS: Automatic Terminal Information Service)

Sesli ATIS yayınları, VHF hava-yer haberleşme kanallarındaki yoğunluğun azaltılmasına ihtiyaç duyulan meydanlarda sağlanır.

ATIS yayınları şunlardan oluşur:
a. İnen uçaklara hizmet veren bir yayın veya
b. Kalkan uçaklara hizmet veren bir yayın veya
c. İnen ve kalkan uçaklara hizmet veren bir yayın veya
d. Yayın süresi uzun olması gereken meydanlarda inen ve kalkan uçaklar için ayrı yayın. Doğru cevap B'dir.

Havacılık alfabesinde B harfi Bravo olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Uçuş bilgi hizmeti (FIS: Flight Information Service), uçuşların emniyetli ve verimli bir şekilde yapılabilmesi için yararlı tavsiye ve bilgileri vermek amacıyla sağlanan bir hizmettir. Uçuş bilgi hizmeti, uçuş bilgi bölgesi (FIR: Flight Information Region) içerisinde verilir. Uçuş bilgi bölgesi, içerisinde uçuş bilgi hizmeti ve ikaz (uyarı) hizmeti verilen sınırları belirlenmiş bir hava sahasıdır. Uçuş bilgi merkezi (FIC: Flight Information Centre) ise; uçuş bilgi hizmeti ve ikaz hizmeti sağlamak için oluşturulmuş bir ünitedir.

Uçuş planı (flight plan), bir hava aracının tasarlanan uçuşunun tamamına veya uçuşun bir kısmına ait belirli bilgileri içeren form şeklinde bir plandır. Uçuş planında; uçuş tipi, uçak tipi, kalkış meydanı, kalkış zamanı, uçuş hızı, uçuş seviyesi, takip edilecek uçuş yolu, iniş meydanı,
uçuş süresi, yakıt miktarı süresi, uçaktaki toplam kişi sayısı vb. bilgiler bulunur.

SIGMET (Significant Meteorological Information), FIR içerisinde meydana gelen veya meydana gelmesi beklenen ve uçuş emniyetini etkileyebilecek önemli meteorolojik olayların raporlanmasıdır.

AIRMET (Airmen’s Meteorological Information), FIR içerisinde meydana gelen veya meydana gelmesi beklenen ve alçak seviyedeki uçuşların emniyetini etkileyebilecek önemli meteorolojik olayların raporlanmasıdır.

Uçuş bilgi hizmeti aşağıda sayılan bilgileri kapsar:
1. SIGMET ve AIRMET bilgileri,
2. Patlamadan önceki volkanik aktiviteler, volkanik patlamalar ve volkanik kül bulutları ile ilgili bilgiler,
3. Atmosfere bırakılmış olan radyoaktif maddeler ve zehirli kimyasallarla ilgili bilgiler,
4. Seyrüsefer yardımcılarının çalışma durumlarındaki değişikliklerle ilgili bilgiler,
5. Kar, buz veya fazla miktarda suyun etkilediği meydan manevra sahalarının durumları ile ilgili bilgiler dâhil olmak üzere meydan ve meydandaki kolaylıkların durumlarındaki değişiklikler ile ilgili bilgiler,
6. İçinde insan olmayan serbest balonlarla ilgili bilgiler,
7. Emniyeti etkileyebilecek diğer bilgiler,
8. Kalkış meydanı, varış meydanı ve yedek meydanlarda mevcut (o andaki) ve ilerisi için tahmin edilen hava durumları ile ilgili bilgiler,
9. C,D,E,F ve G sınıfı hava sahalarında uçan uçakların çarpışma tehlikelerine ait bilgiler,
10. Deniz üzerindeki uçuşlarda, pilot tarafından talep edildiğinde ve mümkün olduğunda, bu sahada bulunan teknelerin (gemilerin) çağrı adları, pozisyonları, hakiki rotaları, hızları ile ilgili bilgiler,
11. VFR uçuşlarda, uçuş yolu boyunca VFR uçuşu imkânsız hale getirebilecek trafik ve hava durumuyla ilgili bilgiler.