HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ

1924 yılında “kontrol kulesi” terimi ilk kez kullanıldı.

1930'lu yılların sonuna doğru; gece uçuşlarının yoğunlaşması, seyrüsefer yardımcılarının konum belirleme amaçlı kullanımı ile yerde herhangi bir görsel yardımcı gerektirmeden aletli uçuşların başlaması yeni ihtiyaçları doğurmuştur. Doğru cevap E'dir.

Hava trafik yönetimine ilişkin verilen bilgiler şu şekilde düzeltilmelidir; hava trafik yönetimi; kullanıcı tercihli uçuş yörüngeleri ve tarifeler ve bölgeler arasındaki farklılıkların azaltılmasını amaçlar. dOĞRU CEVAP c'DİR.

Hava trafik yönetimi bu amaçlarını üç bileşeni ile birlikte yerine getirir. Bu bileşenler; hava trafik hizmetleri, hava sahası yönetimi ve hava trafik akış ve kapasite yönetimidir. Doğru cevap D'dir.

Stratejik Akış Yönetimi: Uçuş gününden 7 gün veya daha öncesinden (aylar öncesinden) başlar. Bu aşamada araştırma, planlama ve koordinasyon faaliyetlerinin yapılır.

Ön-Taktik Akış Yönetimi: Ağ Operasyon Planı portalı vasıtasıyla yayınlanan hava trafik akış ve kapasite yönetimi Günlük Planıdır. Bu aşamada hava trafik akış ve kapasite yönetimi önlemlerinin uygulanma gereksinimi analizi yapılır. 

Doğru cevap C'dir.

Talep ve kapasite dengesini sağlamak üzere yapılan hava trafik akış ve kapasite yönetimi işlemlerinin en temel çıktısı yani çözüm yöntemi; rota değişikliği veya geciktirme seçenekleri arasından birisini uçak işleticisinin seçmesini sağlamaktır. Doğru cevap A'dır.

Hava trafik kontrol sisteminin operasyon esnasında uçaklara hizmet verme yeteneği hava trafik sisteminin kapasitesi ya da verilen bir zaman diliminde belirli bir hava sahasına giren-çıkan veya belirli bir hava alanına inen-kalkan hava aracı sayısıdır. Doğru cevap D'dir.

Bir hava trafik kontrolörü uçağın üç parametresini değiştirebilir. Bunlar; uçağın hızı, uçuş başı ve irtifasıdır.Doğru cevap C'dir.

Havadan ağır hava aracı ile ilk başarılı uçuş denemesi 1903 yılında Wright kardeşler tarafından gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle doğru cevap A seçeneğidir.

Havacılıkta yaşanan önemli gelişmelerden biri 1919 yılında tarımsal amaçlar için uçağın kullanılmasıdır. Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Hava trafik sisteminde gece uçuşlarının yoğunlaşması, seyrüsefer yardımcılarının konum belirleme amaçlı kullanımı ile yerde herhangi bir görsel yardımcı gerektirmeden aletli uçuşların başlaması yeni ihtiyaçları doğurmuştur. Bunun üzerine ilk önceleri yalnız hava alanına inişe gelen veya kalkmakta olan uçakların sıralanması şeklinde verilen meydan kontrol hizmetlerine sırasıyla yaklaşma ve saha kontrol hizmetleri eklenmiştir.

Hava trafik hizmetlerinin amaçları şunlardır:
1. Uçaklar arasındaki çarpışmaları önlemek,
2. Manevra sahasındaki uçakların o sahadaki mânialarla çarpışmasını önlemek,
3. Düzenli bir trafik akışını sürdürmek ve hızlandırmak,
4. Uçuşların emniyetli ve etkili bir şekilde yürütülebilmesi için faydalı tavsiye ve bilgileri sağlamak,
5. Arama-kurtarmaya ihtiyaç duyan uçakla ilgili olarak ilgili kuruluşları uyarmak ve
istenildiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak.

Bölgeler arasındaki farklılıkları azaltmak, hava trafik yönetiminin amaçları arasında yer alır. Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Hava trafik yönetiminin amaçları arasında;
1. Uçuşların emniyetinin sürdürülmesi,
2. Uçuşların düzenliliğinin sağlanması ve
3. Uçuş ekonomisinin sağlanması yer alır. 

Bu nedenle doğru cevap C seçeneğidir.

Hava trafik yönetiminin bileşenleri; hava trafik hizmetleri, hava sahası yönetimi ve hava trafik akış ve kapasite yönetimidir. Uyarı hizmetleri ve Uçuş bilgi hizmetleri ise hava trafik hizmetlerinin türleri arasında yer alır.

Akış yönetimi dört aşamada verilmektedir:

Hava sahası yönetimi ise hava trafik yönetiminin bileşenlerinden biridir.  Bu nedenle doğru cevap B seçeneğidir.

Hava trafik sisteminde problemler yaşanmasının nedenleri şu şekilde özetlenebilir:
1. Tatiller ve toplumun seyahat alışkanlığından dolayı belirli zamanlarda görülen trafik yığılmaları,
2. Çeşitli hava trafik yönetim sistemlerinin kapasitelerindeki farklılıklar,
3. Olası trafik talepleri ile ilgili olarak yetersiz bilgi toplanması,
4. Tıkanıklıkları çözümleyebilecek uygun teknik ve usullerin yetersizliği.

Kalkıştan önce veya inişten sonra yerde beklemeler ise sistem verimsizliğinden kaynaklanan sonuçlardır.

Hava trafik kontrol sisteminin kapasitesini belirleyen faktörler:
1. Hava sahası kısıtlayıcısı,
2. Teknik olanaklar ile ilgili kısıtlayıcılar,
3. Prosedür kısıtlayıcıları,
4. Kontrol iş yükü kısıtlayıcısı ve
5. Hava araçlarının performans karakteristikleridir. 

Bu faktörlerden Prosedür kısıtlayıcıları, hava sahasının kullanımını belirleyen temel faktördür. Bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Trafik akış yönetiminin temel görevleri şunlardır:

Normal trafik akışını bozmaksızın düzeltici işlemlerin yapılması ise Talep ve kapasitenin dengelenme görevlerindendir. Bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir.