HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 15

1930'lu yılların sonuna doğru; gece uçuşlarının yoğunlaşması, seyrüsefer yardımcılarının konum belirleme amaçlı kullanımı ile yerde herhangi bir görsel yardımcı gerektirmeden aletli uçuşların başlaması yeni ihtiyaçları doğurmuştur. Doğru cevap E'dir.

Aletli uçuş kurallarına göre uçuş yapacak uçağın, uçacağı rotaya uygun aletler ve seyrüsefer ekipmanı ile donatılmış olması gerekmektedir. Kontrollü hava sahaları içerisinde IFR uçuşun gerçekleştirilebilmesi için bazı kurallara ve talimatlara uyulması gerekmektedir. Bunlar şu şekildedir:

Hava trafik kontrol izinlerine uyulması,

Uçuş planlarına bağlı kalınması,

Gerektiği durumlarda pozisyon raporlarının verilmesi,

İlgili hava trafik kontrol birimi ile gerektiği durumlarda iki yönlü haberleşme sağlanması.

Aletli meteorolojik şartlar altında uçuşun gerçekleştiği sırada ilgili ATC ünitesi ile iki yönlü radyo haberleşmesinin kesilmesi halinde uçağın pilotunun uygulaması gereken bazı kurallar bulunmaktadır. Bu kurallara göre pilot;

- Transpondere kod 7600 bağlayacaktır.

- Kendisine ilgili ATC ünitesince tahsis edilmiş ve alındığı teyit edilmiş olan en son uçuş seviyesi veya irtifayı ve varsa verilmiş son hız tahdidini, pozisyon raporuvermesi gereken en yakın zorunlu rapor noktasını geçişinden 7 dakika sonrasınakadar muhafaza edecektir. Daha sonra doldurulmuş olan uçuş planında belirtilen seviye ve hıza göre hareket ederek alçalacak, tırmanacak ya da seviyesini muhafaza edecektir.

- İnişini gerçekleştirmek isteyen pilot, ineceği meydana yaklaşma amacıyla hizmetveren, uçuş planında da belirtilen seyrüsefer yardımcısı üzerine gelecek ve coğrafi şartlara uygun olarak bekleyecek ya da alçalacaktır.

- Şayet ATC tarafından radyo kaybından önce muhtemel yaklaşma zamanı verilmemiş ve pilot tarafından alındığı teyit edilmemişse pilotun mevcut uçuş planındaki tahmini iniş zamanında veya buna mümkün olan yakın bir sürede alet yaklaşmasına başlayacak şekilde alçalmaya başlaması gerekir.

- O seyrüsefer yardımcısı için belirlenmiş normal aletli yaklaşma usulünü tamamlayacaktır.

- Eğer mümkünse tahmini iniş zamanından 30 dakika sonrasına kadar ya da verilen muhtemel yaklaşma zamanında (hangisi geç ise) inişini tamamlayacaktır.

VMC; bir uçağa görerekkontrol ve seyrüsefer olanağı sağlayan uçuş görüşü, bulutlardan mesafe ve tavan olarak ifade edilen asgari değerlere uygun veya bunun üzerindeki meteorolojik şartların tümüdür. Tüm hava sahaları içerisinde 10000 feet ya da üzerindeki VFR uçuşlar için minimum uçuş görüşü 8km., 10000 feet altında ise 5 km. olmak zorundadır.

Türkiye’deki kontrollü sahalar içerisinde VFR uçuş yapabilmek için bulutlara yatayda minimum 1500 m., dikeyde ise 1000 feet uzaklıkta olmak gerekmektedir.

İlgili hava trafik hizmet ünitesinin izni olmadıkça aşağıdaki durumlarda VFR uçuşlaryapılamaz;

• Gece saatlerinde,
• FL 200’ın üzerinde ve
• Transonik veya süpersonik hızlarda.

1960 yılında, barometrik altimetreden kaynaklanan hataların azaltılması amacıyla FL 290 üzerindeki uçuşlarda 1000 feet olarak belirlenen dikey ayırma 2000 feete yükseltilmiştir.

QFE, bir hava alanı seviyesinde ya da belirli bir başka referans seviyede (pist başı rakımı vb.) ölçülen yerel basınç değeridir.

QNE, QFE değerinin ICAO standart atmosferindeki basınç irtifasıdır. QNE için uçak altimetresine 1013,25 hPa (29.92 inHg) değeri bağlanır. Bu QNE değeri sabit bir değerdir.

Gerçek QNH değeri 28.92 inHg iken 3000 feetirtifada uçmakta olan uçağın pilotu altimetresine yanlışlıkla 30.92 inHg değeri bağlarsa göstergelerinde 5000 feet irtifada uçtuğunu görür.

IFR uçaklara uçuş yönüne göre tek bin veya çift bin olarak uçuş seviyeleri veya irtifalar tahsis edilirken, VFR uçuşlarda biraz daha farklı bir kural uygulanır. VFR uçuşlarda da doğu yönlülere “tek bin”, batı yönlülere de “çift bin” uçuş seviyeleri ya da irtifalarının yanı sıra ilave 500 feet bir ayırma uygulanır. Başka bir ifadeyle; doğu yönlülere tek bin+500 feet(örneğin 7500 feet) batı yönlülere de çift bin+500 feet (örneğin 8500 feet) kuralı uygulanır.

hava trafik kontrol hizmeti üç tip hizmetten oluşur. Bu hizmetler;
1. Meydan Kontrol Hizmeti 
2. Yaklaşma Kontrol Hizmeti
3. Saha Kontrol Hizmeti'dir. 

Doğru cevap A'dır.

Uçuş kuralları, Uluslararası Sivil Hava- cılık Kuruluşu (ICAO-International Civil Aviation Organisation) tarafından standart hâle getirilmiştir.

Kontrollü hava sahaları içerisinde IFR uçuşun gerçekleştirilebilmesi için bazı kurallara ve talimatlara uyulması gerekmekte- dir. Bunlar şu şekildedir:

Hava trafik kontrol izinlerine uyulması,

Uçuş planlarına bağlı kalınması,

Gerektiği durumlarda pozisyon raporlarının verilmesi,

İlgili hava trafik kontrol birimi ile gerektiği durumlarda iki yönlü haberleşme

sağlanması.

Aletli yaklaşma usulü, uçağın inişinin gerçekleştirilebilmesi amacıyla bazı cihaz ve aletler kullanılarak yapılan daha önceden belirlenmiş manevralar serisidir.

Yüksek arazi ya da dağlık bölgeler üzerinde, uçağın tahmini pozisyonu merkezolmak üzere 8 km’lik saha içindeki en yüksek mâniadan en az 600 m (2000 feet) yüksekte

Tüm havasahaları içerisinde 10000 feet ya da üzerindeki VFR uçuşlar için minimum uçuş görüşü 8km., 10000 feet altında ise 5 km. olmak zorundadır. Deniz seviyesine göre 3000 feet irti- fanın üzerindeki irtifalarda tüm hava sahaları içerisinde bulutlara yatayda 1500m., dikey-de ise minimum 1000 feet uzaklıkta VFR olarak uçulması gerekmektedir. Deniz seviyesi üzerinde 3000 feet irtifa altında ise F ve G hava sahaları dışındaki tüm hava sahaları için ayrı minimalar geçerlidir. Fakat F ve G hava sahalarında bulutlardan uzaklaşarak ve yerigörerek uçulması yeterlidir.

QNH, hava alanındaki hava basınç değerinin (başka bir deyişle QFE değerinin) ICAOstandart atmosferine göre ortalama deniz seviyesine indirilmesi sonucu bulunan değerdir.

Bir uçuş planı aşağıda verilen bilgileri içerir;

Uçak çağrı adı,
Uçuş kuralları ve uçuş tipi,
Uçağın tipi ve kuyruk türbülansı kategorisi, Ekipman,
Kalkış meydanı,
Tahmini kalkış zamanı,
Seyir hızı,
Seyir seviyesi,
Takip edilecek rota,
İniş meydanı ve toplam tahmini uçuş süresi, Yedek iniş meydanı,
Yakıt miktarı süresi,
Uçaktaki toplam kişi sayısı,
Acil durum ve kurtarma ekipmanları,
Diğer bilgiler.

İlgili hava trafik hizmet ünitesinin izni olmadıkça aşağıdaki durumlarda VFR uçuşlaryapılamaz;

• Gece saatlerinde,
• FL 200’ın üzerinde ve
• Transonik veya süpersonik hızlarda.