HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 13

Aşağıdaki durumlar haricinde yaklaşık aynı seviyede birbirlerine kesişen rotalardan yaklaşırken, soldaki uçak sağındakine yol vermelidir:
• Güç kaynağı olan havadan ağır uçaklar hava
gemileri, planörler ve balonlara yol vermelidir.
• Hava gemileri planör ve balonlara yol vermelidir.
• Planörler balonlara yol vermelidir.
• Güç kaynağı olan uçaklar, uçak ya da başka
bir nesne çeken uçaklara yol vermelidir.

Gün boyu açık olması gereken ışıklar ise aşağıda verilmiştir:
• Uçuş sırasında, çarpışma önleme ışıkları açık olmalı.
• Meydan hareket sahasında hareket hâlindeki uçaklar; diğer uçakların dikkatini çekmeye yarayan ışıkları ve motoru çalışan uçaklar da bunu belirten ışıkları açmalıdır.

Öte yandan diğer seçeneklerde verilen ışıklandırmalar ise gün batımından gün doğumuna kadar olan süre içinde meydan hareket sahası üzerindeki (yerdeki) uçakların yakması gereken ışıklardır.

Uygun hava trafik hizmetleri otoritesi tarafından aksi belirtilmediği sürece; hava trafik kontrol hizmeti ya da hava trafik tavsiye hizmetine haiz bir uçuş planı, kalkıştan en az 60 dakika önce sunulmalı ya da uçuş sırasında sunuluyorsa, uçağın aşağıda belirtilen herhangi bir noktaya varışından en az 10 dakika önce ilgili hava trafik hizmetleri birimine iletilmiş olmasını sağlamalıdır.

Bir uçuş planı, uygun hava trafik hizmetleri tarafından gerekli görülen şu maddeler ile
ilgili bilgileri barındırmalıdır:
• Uçak tanımlaması (kimliği),
• Uçuş kuralları ve uçuş tipi,
• Uçak sayısı ve tipleri ile dümen suyu türbülans kategorileri,
• Ekipman,
• Kalkış hava alanı (uçuş planı uçuş sırasında çekilmişse, kalkış hava alanı yerine, uçuş hakkında ek bilginin temin edilebileceği bir konum belirtilmelidir),
• Tahmini takoz çekme saati (EOBT) (eğer uçuş planı uçuş sırasında sunulmuşsa, tahmini takoz çekme saati yerine uçuş rotası üzerindeki ilk noktaya olan tahmini varış zamanına dair bilgi verilmelidir),
• Seyir hızları,
• Seyir seviyeleri,
• Takip edilecek rota,
• Varış hava alanı ve uçuş operasyonu boyunca geçecek tahmini toplam süre,
• Yedek hava alanları,
• Yakıtın ne kadar sürelik uçuşa yeteceği,
• Uçaktaki kişi sayısı,
• Acil durum ve kurtarma ekipmanı,
• Diğer bilgiler.

Gerçek hava hızından sapma: eğer rapor noktaları arasındaki uçuşun gerçek hava hızı ortalaması ile uçuş planındaki hız arasında (+) (-) % 5’e varan bir fark varsa ya da böyle bir fark olacağı tahmin ediliyorsa uygun hava trafik hizmetleri birimi bilgilendirilmelidir

Hava alanı hareket sahası içinde taksi hâlindeki uçakların çarpışma tehlikesi oluştuğunda;
• Uçaklar birbirlerine zıt yönlerden yaklaşıyorsa her ikisi de durmalı ya da mümkünse sağa dönmelidir.
• İki uçağın da yolları kesişiyorsa diğerini sağında gören uçak yol vermelidir,
• Diğer uçak tarafından arkadan yaklaşılan uçak yol hakkına sahiptir ve sollayan
uçak diğer uçaktan tamamen uzaklaşmalıdır.
Manevra sahasında taksi hâlindeki uçak, meydan kontrol kulesi tarafından aksi bir
talimat verilmediği sürece tüm pist bekleme pozisyonlarında durup beklemelidir.
Manevra sahasında taksi hâlinde olan uçak tüm ışıklandırılmış durma çıtalarında
(stop bar) durup beklemeli ve ışıklar sönünce yoluna devam etmelidir.

Bu bilgiler C maddesi başlığı altında C1,C2,C3,C4,C5 ve C6 maddelerinde açıklanır. Doğru cevap C'dir.

İlkbahar göçü Nisan ayında, Sonbahar göçü de Ekim ayında doruk noktasına ulaştığı için doğru cevap B'dir.

Eğer kuş yoğunluğu 5 derece veya üzerinde ise, ilgili havacılık bilgi hizmet birimi bir duyuru yayınlar. Doğru cevap E'dir.

5 veya daha fazla bir yoğunluk rapor edildiğinde, hava araçlarının gündüzleri yerden en az 1000 metre, geceleri ise en az 1500 metre yükseklikte uçmaları gerekir. Doğru cevap D'dir.

Eğer kuş yoğunluğu 5 derece veya üzerinde ise, ilgili havacılık bilgi hizmet birimi bir duyuru yayınlar. Aynı duyuru brifing (bilgilendirme) ofislerinde de olmalı ve şunlardan oluşmalıdır: a. Kuş risk ikazları b. Yayınlayan istasyon c. Tarih-zaman gurubu d. Koordinatlar ve yoğunluğu e. Yükseklik bandı f. Geçerlilik süresi g. Kuş cinsleri. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Cari uçuş planındaki gidiş meydanına hizmet veren seyrüsefer yardımcısına yönelmek Aletli Meteorolojik Şartlar (IMC) ile uçarken yaşanan bir haberleşme kaybı durumunda yapılmalıdır. Doğru cevap A'dır.

PROCEED (You may proceed) Devam edebilirsiniz freyzi, önleyen uçağın kullandığı feyzlerden biridir.

Uçuş başı ve rotası, C2 Maddesinde yer alan "Raporu sunan pilotun kendi uçağına ait bilgiler" arasındadır.

Hava trafik olayları ile ilgili soruşturmalar için bilgi sağlanabilmesi amacıyla yazılı kayıtlar 90 gün, sesli ve görüntülü kayıtlar ise 30 gün süreyle saklanır.

Önleme (interception); bir hava sahasına izinsiz giren uçağın başka bir uçak tarafından bu sahadan çıkarılmaya zorlanmasıdır.

Önleme, bombardıman ve yüksek manevra yeteneğine sahip savaş uçaklarıyla yapılır.

Önleme savaş uçaklarının hava sahasına izinsiz giren uçaklara eskortluk yapmasıyla başlar. 

Önleme, Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması’nın 9 No.lu hükmüne dayanılarak uygulanır.

Önleme, bir ülkenin hava sahasının korunması ve havadan gelebilecek her türlü tehdidin engellenmesi bakımından önemlidir.

Önleme, bir uçak başka yöntemlerle teşhis edilemediği (tanımlanamadığı) veya talimatlar uçağa iletilemediği durumlarda uygulanır.

Önleme yapma kararını ve emrini vermeye askeri hava savunma otoritesi yetkilidir.

Transponder, transmitter (gönderici/verici) ve responder (yanıtlayıcı/alıcı) kelimelerinin birleşiminden türetilmiş bir kelimedir. Transponder uçak üzerinde bulunan ve uçakla ilgili bilgileri hava trafik kontrol radarına gönderen kodsal
cihazdır. Radar anteninden gelen sorgulama darbesini alır ve buna yanıt verir. Böylece radar kontrolörü, üzerinde transponder cihazı bulunan tüm uçakları kimlik, yön, mesafe ve irtifa bilgileriyle birlikte radar ekranı üzerinde görür ve buna göre uçakları kontrol ederek yönlendirir.

Freyz (phrase), hava trafik kontrolörleri ve pilotlar arasındaki haberleşmede standart sağlamak amacıyla kullanılan özel kelime kalıplarıdır. Standart kelime
kalıplarından oluşan bu özel havacılık haberleşme lisanına freyzyoloji (phraseologie) denir. Freyzyoloji, İngilizce temeline dayanmakla birlikte,
standart İngilizceden oldukça farklıdır. Örneğin bu lisanda İngilizce dil bilgisi kuralları tam olarak kullanılmadığı gibi bazı özel anlamlı kelimeler vardır. Çoğu
zaman bir kelime anlam olarak bir cümleye eşdeğerdir.

Geceleri kuş göçlerinin ortalama yüksekliği yaklaşık 1000-1500 metre, gündüzleri ise yaklaşık 300-1000 metredir.

5 veya daha fazla bir yoğunluk rapor edildiğinde, hava araçlarının gündüzleri yerden en az 1000 metre, geceleri ise en az 1500 metre yükseklikte uçmaları gerekir.