HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 5

Hava trafik kontrolörleri, ICAO tarafından yayınlamış ekler (annex) ve dokümanlarda belirtilen kurallara göre uçaklar arasındaki ayırmaları sağlarlar. Kontrol ettikleri hava trafiğiyle ilgili olarak komşu hava trafik kontrol üniteleri ile koordinasyon sağlarlar. Emniyetli, verimli ve ekonomik bir hava trafik akışı sağlamak için pilotlara izinler ve talimatlar (iniş, kalkış, tırmanma, alçalma ve uçuş yönü gibi) verirler. Gerektiğinde uçuşla ilgili tavsiyelerde bulunur, pilotlara hava durumu ve diğer trafiklerle ilgili bilgiler verirler.

Sağlık raporları 2 yıl süreyle geçerlidir. Fakat 50 yaşını dolduran hava trafik kontrolörleri sağlık raporlarını her yıl yenilemek zorundadır. Derecelerin geçerlilik süresi ise en fazla 1 yıl olup gerektiğinde en fazla 120 gün uzatılabilir.

Emniyet, pist konumu veya hava trafik şartları farklı yönde bir seçimi gerektirmedikçe normal olarak bir uçak rüzgar içine doğru (önden rüzgar alarak) iniş ve kalkış yapar. Rüzgarın yönü ve şiddeti (hızı), kullanılacak pistin belirlenmesinde en önemli etkendir.

. Meydan trafik paterni şu bölümlerden oluşur

Rüzgâr üstü bacağı, iniş yönünde iniş pistine paralel bir uçuş yoludur. Rüzgâr yan bacağı, iniş pistinin sonuyla yani kalkış yönüyle dik açı oluşturan uçuş yoludur. Rüzgâr altı bacağı, iniş yönüne ters yönde ve iniş pistine paralel uçuş yoludur. Esas bacak; iniş pistinin yaklaşma yönündeki sonuyla dik açı oluşturan, pist merkez hattı uzantısıyla kesişen ve rüzgâr altı bacağının uzantısı olan bir uçuş yoludur. Son yaklaşma ise; pist merkez hattının iniş yönündeki uzantısı boyunca esas bacaktan piste kadar uzanan bir uçuş yoludur.

Türk Hava Sahası sadece iki FIR’dan oluşmaktadır. Bu FIR’lar, Göynük (Toker)’den geçen ve Eskişehir Meydanı batıda, Afyon ve Antalya Meydanları doğuda kalacak şekilde, kuzeyde sınır dışından başlayıp güneyde sınır dışına kadar uzanan izafi bir hatla birbirinden ayrılmıştır. Bu hattın batısı İstanbul FIR, doğusu ise Ankara FIR olarak adlandırılır (Şekil 4.9). İstanbul FIR’ında İstanbul Saha Kontrol Merkezi (ACC), Ankara FIR’ında da Ankara Saha Kontrol Merkezi (ACC) hizmet vermektedir.

II. Dünya Savaşı sona ererken, bütün dünyada sivil havacılık sektöründe bir patlama yaşandı. Bunun sonucunda daha fazla hava trafik kontrol donanımına ve personeline ihtiyaç doğdu. Bu ihtiyacın karşılanabilmesi ve havacılıkla ilgili diğer sorunların çözümlenebilmesi için ABD’nin önderliğinde Şikago’da bir araya gelen çeşitli dünya devletleri 7 Aralık 1944 tarihinde “Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması (Şikago Anlaşması-Chicago Convention)”nı imzaladılar. Şikago Anlaşması hava trafik sistemlerinin örgütlenmesi açısından da önemli bir dönüm noktası olmuştur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Türkiye 5 Haziran 1945 tarih ve 4749 sayılı kanun ile Şikago Anlaşması’nı imzalamıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Hava trafik kontrol hizmetleri 3 tip hizmetten oluşmaktadır. Bunlar:

Doğru yanıt B seçeneğidir.

Özel VFR uçuş yapılabilmesi için yer görüşü (ground visibility) en az 1500 metre olmalıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Meydan trafik paterni şu bölümlerden oluşur:

• Rüzgâr üstü bacağı (up wind leg)

• Rüzgâr yan bacağı (cross wind leg)

• Rüzgâr altı bacağı (down wind leg)

• Esas bacak (süzülüş bacağı) (base leg)

• Son yaklaşma (final approach)

İlk yaklaşma meydan trafik paterni içerisinde yer almamaktadır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Rüzgar üstü bacağı iniş yönünde iniş pistine paralel bir uçuş yoludur. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Sağlık raporları 2 yıl süreyle geçerlidir. Fakat 50 yaşını dolduran hava trafik kontrolörleri sağlık raporlarını her yıl yenilemek zorundadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Hava trafik kontrolörlerinin sahip olması gereken sağlık, eğitim ve uzmanlık şartlarının belirlenmesine, lisans, sertifika ve derecelerinin verilmesine, muhafaza edilmesine, yenilenmesine, süreli olarak askıya alınmasına veya süresiz olarak iptal edilmesine ilişkin esasların düzenlenmesi gerekir. Bu amaçla Türkiye’de Ulaştırma Bakanlığı tarafından 31 Ocak 2007 tarih ve 26420 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olan “SHY 65-01/Hava Trafik Kontrol Hizmetleri Personeli Lisans ve Derecelendirme Yönetmeliği” uygulanmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Meydan taksi paterni şu bölümlerden oluşur:
• Pist (runway)
• Apron
• Taksi yolu (taxiway)

Doğru yanıt C seçeneğidir.

İçerisinde hava trafik hizmetlerinin sağlandığı en büyük hava sahası uçuş bilgi bölgesi olmak üzere; kontrollü, kontrolsüz ve özel kullanımlı hava sahaları olmak üzere üçe ayrılır. Kontrollü sahalar kontrol zon, terminal kont- rol alanı ve hava yollarından oluşur.

Prosedür kısıtlayıcıları hava sahasının kullanımını belirleyen temel faktördür. Uçakların birbirine göre emniyetli uçuşunu sağlamak amacı ile aralarında bırakılan ayırma mesafeleri tüm hava sahası ve hava alanı sisteminin kapasitesini belirlemektedir.

Hava Yönetiminin gelişim evreleri incelendiğinde 1930'lara kadar olan dönem İlkel Dönerm olarak adlandırılır.Bu dönemin başlandıcı olarak da ilk uçağın uçuşu yani 1903 kabul edilir.

Profesyonel olarak ilk hava trafik kontrol hizmeti 1929 yılında St. Louis Lambert Municipal Hava Alanında Archie W. League tarafından verilmiştir.

1927 yılında Federal Hava Yolları Sistemi yani Federal Airways System Amerika Birleşik devletleri'nde (A.B.D.) kurulmuştur.

İlk gece uçuşunun gerçekleşmesi, Federal Hava Yolları Sistemi kuruluşu, Hava Seyrüseferi için Uluslararası Anlaşma ve KLM’nin kuruluşu 1903-1930 yılları arasına denk gelen İlkel Dönem'de gerçkeleşmiştir. Uluslararası Sivil Havacılık Anlaşması (Şikago Anlaşması) ise 7 Aralık 1944 tarihinde imzalanamıştır.