HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 4

Nolan(2011)'a göre ATM sisteminin bir parçası olan haberleşme günümüzde VHF/UHF Sınırlı Mode-C, ACARS sistemlerinden oluşurken, gelecekte Uydu, Mode-C, datalink sistemlerinden oluşacaktır.

ATM'nin amaçları şu şekilde sıralanabilir:

Hava Trafik Yönetimi bileşenleri Hava Trafik Hizmetleri, Hava Sahası Yönetimi ve Hava Trafik Akış ve Kapasite Yönetimi'dir. Uçuş Bilgi Hizmetleri ve Meydan Kontrol Hizmetleri ise Hava Trafik Hizmetlerinin alt bileşenleridir.

Hava trafik akış yönetimi dört aşamada incelenmektedir. Bunlar Stratejik Akış Yönetimi, Ön-Taktik Akış Yönetimi, Taktik Akış Yönetimi ve Operasyon Sonrası Analizler şeklindedir. Bu aşamalar arasında Ön-Taktik Akış Yönetimi uçuştan 6 gün öncesinden başlayıp uçuş gününe kadar gerçekleşen planlama ve koordinasyon faaliyetlerini kapsamaktadır.

Hava trafik hizmetlerinin amaçları şunlardır:
1. Uçaklar arasındaki çarpışmaları önlemek,
2. Manevra sahasındaki uçakların birbirleriyle ve o sahadaki mânialarla (araç, insan vb.) çarpışmalarını önlemek,
3. Düzenli bir trafik akışını sürdürmek ve hızlandırmak,
4. Uçuşların emniyetli ve etkili bir biçimde yürütülebilmesi için faydalı tavsiye ve bilgileri sağlamak,
5. Arama ve kurtarmaya ihtiyaç duyan uçak hakkında ilgili kuruluşları uyarmak ve istendiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak. Doğru cevap C'dir.

Altimetre (altitude meter =altimeter) hava aracının irtifasını ölçmeye yarayan alettir. Doğru cevap B'dir.

Serbest balonlar, genellikle meteorolojik ölçümler için kullanılır. Meteorolojik olarak çeşitli yüksekliklerdeki nem, sıcaklık, basınç, rüzgâr hızı gibi atmosferik özellikleri ölçmek
için balonlara çeşitli meteoroloji aletleri yerleştirilir. Bilgiler radyo vericisiyle yere gönderilir veya grafik olarak kaydedilir. Hava aracının irtifasını ölçmeye yarayan alet altimetredir. Doğru cevap C'dir.

Uyarı hizmeti (Alerting Service), arama ve kurtarmaya ihtiyaç duyan uçaklar hakkında ilgili kuruluşları haberdar etmek ve gerektiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmak amacıyla sağlanan bir hizmettir. Doğru cevap B'dir.

Sesli ATIS yayınları mümkünse 30 saniyeyi aşmamalıdır. Doğru cevap E'dir.

Hava trafik hizmeti; uçuş bilgi hizmeti, ikaz (uyarı) hizmeti, hava trafik tavsiye hizmeti, hava trafik kontrol hizmeti (saha kontrol hizmeti, yaklaşma kontrol hizmeti veya meydan kontrol hizmeti) anlamlarında kullanılan genel bir terimdir. Doğru cevap D'dir.

Sesli ve/veya veri hatlı ATIS yayını aşağıdaki koşullara uygun olarak yapılmalıdır:
1. Yayımlanan bilgiler tek bir meydanla ilgili olmalıdır.
2. Değişen bilgiler hemen yenilenmelidir.
3. ATIS mesajlarının hazırlanması ve yayınlanması, hava trafik hizmetlerinin sorumluluğundadır.
4. Her bir ATIS mesajı ICAO havacılık alfabesindeki bir harfle temsil edilmelidir.
ATIS mesajlarına verilen harfler alfabetik sıraya uygun olmalıdır. Her günün başlangıcında
(saat 00:00 UTC) A (alfa) harfinden başlayarak değişen her ATIS yayınına
alfabetik sıraya göre bir harf verilir.
5. Uçaklar meydan kontrol hizmeti veya yaklaşma kontrol hizmeti sağlayan ünitelerle
ilk haberleşme bağlantısı kurduklarında, ATIS yayınını aldıklarını bu ünitelere
bildirmelidirler.
6. İniş için gelen uçaklar, iniş yapacakları meydana ait son altimetre değerini (basınç
değerini) ATIS yayınından almış olsalar bile, ilgili hava trafik ünitesi tarafından
da son altimetre değeri gelen uçaklara bildirilmelidir. Altimetre değeri ilgili hava
trafik hizmetleri otoritesi tarafından belirlenen başka zamanlarda da uçaklara bildirilebilir.
7. Meteorolojik bilgiler, rutin veya özel olarak yayınlanan yerel meteorolojik raporlardan
elde edilmelidir. Doğru cevap A'dır.

Şüphe hali aşağıdaki durumlarda geçerlidir:

a. Uçakla son haberleşmenin yapılmasından sonraki 30 dakika içinde hiçbir haberleşme
bağlantısı kurulamamışsa veya 30 dakika geçmiş olmasına rağmen
haberleşme bağlantısı sağlamak için yapılan girişimler başarılı olamamışsa
(hangisi daha önce ise) veya
b. Bir uçak son bildirdiği veya hava trafik hizmet ünitelerince hesaplanan muhtemel
varış zamanına göre 30 dakika geçmiş olmasına rağmen iniş yapmamışsa
(hangisi daha sonra ise) şüphe hâli ilan edilir. Diğer seçeneklerdeki ifadeler gerçekleştiğinde tehlike ve alarm hali ilan edilir. Doğru cevap D'dir.

Havacılıkta acil durum hâllerinin İngilizce kısaltmaları da oldukça sık kullanılır. Bu açıdan kısaltmaların bilinmesinde büyük yarar vardır. Buna göre; şüphe halinin İngilizce kısaltması olarak INCERFA, alarm halinin İngilizce kısaltması olarak ALERFA ve tehlike halinin İngilizce kısaltması olarak DETRESFA kelimeleri kullanılır. Doğru cevap D'dir.

İşba sıcaklığı (çiy noktası), havanın içerdiği nem miktarını belirtmek için kullanılır. Doğru cevap B'dir.

Hava Trafik hizmetlerinin sağlanmasından sorumlu otorite olan Devlet Hava Meydanları İşletmesi, Arama ve kurtarmaya ihtiyaç duyan uçak hakkında ilgili kuruluşları uyarmak ve istendiğinde bu kuruluşlara yardımcı olmaktan sorumludur. Doğru cevap E'dir.

Hava Trafik Hizmetlerinin diğer 4 amacı Hava Trafik Hizmeti ve Uyarı(İkaz) hizmeti ile ilgili olmakla beraber soruda belirtilen amaç Uçuş bilgi Hizmeti ile alakalıdır. Doğru cevap A'dır.

FIR: Flight Information Region (Uçuş Bilgi Bölgesi). Doğru cevap C'dir.

Uçuş bilgi hizmeti yayınları başlıca üç tiptedir. Bunlar:
1. Yüksek Frekans (HF: High Frequency)
2. Çok Yüksek Frekans (VHF: Very Hight Frequency)
3. Otomatik, Terminal Bilgi Hizmeti (ATIS: Automatic Terminal Information Service)

Sesli ATIS yayınları, VHF hava-yer haberleşme kanallarındaki yoğunluğun azaltılmasına ihtiyaç duyulan meydanlarda sağlanır.

ATIS yayınları şunlardan oluşur:
a. İnen uçaklara hizmet veren bir yayın veya
b. Kalkan uçaklara hizmet veren bir yayın veya
c. İnen ve kalkan uçaklara hizmet veren bir yayın veya
d. Yayın süresi uzun olması gereken meydanlarda inen ve kalkan uçaklar için ayrı yayın. Doğru cevap B'dir.

Havacılık alfabesinde B harfi Bravo olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.