HAVA TRAFİK KONTROL HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 15

Wilbur Wright ve Orville Wright olarak bilinen Wright kardeşler, 1903 yılında havadan ağır hava aracı ile ilk başarılı uçuş denemesini gerçekleştirmişlerdir.

Hava trafik yönetiminin amaçları;
1. Uçuşların emniyetinin sürdürülmesi,
2. Uçuşların düzenliliğinin sağlanması ve
3. Uçuş ekonomisinin sağlanması şeklinde özetlenmektedir.

Hava trafik hizmetleri, hava sahası yönetimi ve hava trafik akış ve kapasite yönetimi kavramları, hava trafik yönetimi sisteminin bileşenleridir.

Stratejik Akış Yönetimi, uçuş gününden 7 gün veya daha öncesinden (aylar öncesinden) başlayan ve araştırma, planlama ve koordinasyon faaliyetlerinin yapıldığı aşamadır.Ön-Taktik Akış Yönetiminde ise; uçuştan 6 gün öncesinden başlayıp uçuş gününe kadar süren bu aşamada, planlama ve koordinasyon faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Bu iki yönetimin arasındaki belirgin fark zaman kavramıdır.

Hava trafik kontrol sisteminin kapasitesini belirleyen faktörler:
1. Hava sahası kısıtlayıcısı,
2. Teknik olanaklar ile ilgili kısıtlayıcılar,
3. Prosedür kısıtlayıcıları,
4. Kontrol iş yükü kısıtlayıcısı ve
5. Hava araçlarının performans karakteristikleridir.

Bu terim NATO’nun Havacılık Araştırmalar ve Tavsiyeler Grubunun (AGARD-Advisory Group for Aerospace Research & Development) 1972’de Edinburg’daki toplantısında kullanılmıştır. Doğru cevap D'dir.

İzleme için kullanılan radarın yavaş yavaş yerini (ADS-Automatic Dependent Surveillance)’a bırakması planlanmaktadır.

Ön-Taktik Akış Yönetimi, uçuştan 6 gün öncesinden başlayıp uçuş gününe kadar süren bu aşamada, planlama ve koordinasyon faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Bu aşamada, mevcut kapasite kaynaklarının yönetilmesi için, en iyi yöntemin ve uygun olan çeşitli hava trafik akış ve kapasite yönetimi önlemlerinin uygulanma gereksinimi analizi yapılır ve uygulanma kararı verilir.

Slot tahsisinin yapılması motor çalıştırma zamanından 2 saat öncesine kadar tamamlanır. Doğru cevap B'dir.

Cihazlar teknik donanımla ilgili olduğu için doğru cevap D'dir.

Havacılık güvenliği "Sivil Havacılık Otoritesi"nin alt bölümlerinden biri değildir. Doğru cevap E'dir.

"Mürettebat kontrol" hava trafik kontrol birimleri arasındaki koordinasyonun bileşenlerinden biri değildir. Doğru cevap A'dır.

Sistemin planlanması dediğimiz, hava sahası yapısı ve hava trafik kontrol (ATC-Air Traffic Control) usullerinin yeniden yapılandırılması gibi işlemler (en az 5 yıl vadeli, uzun vadeli) olup, bunu sistemin durumuna göre yapılacak uçuş tarifelerinin planlanması işlemi izler. Doğru cevap D'dir.

Avrupa’da stratejik planlama 6 ay öncesinden başlayıp uçuşun 2 gün öncesine kadar devam eder. Doğru cevap E'dir.

Özellikle büyük hava alanlarında yaşanan tıkanıklara bir çözüm olarak sunulan slot kavramı, hava alanı tesislerinin belirli bir zaman dilimi için havayolu şirketine önceden tahsis edilmesidir. Başka bir deyişle, o zaman dilimi için hava alanı yer tesislerinin kendilerine ayrılmasıdır. Slot, koordine edilen bir hava alanında belirli bir gün ve saatte iniş veya kalkış amacıyla hava alanı alt yapısının tamamını kullanmak üzere koordinatörlük tarafından verilen izni ifade eder. Doğru cevap C'dir.

En iyi hava sahası; içerisinde düzenlenen operasyonlarda beklemelerin en az olduğu, uçuşların en az yakıt sarf ederek ekonomik şekilde tamamlanabildiği, yüksek emniyet düzeyinde ve mevcut yapısı ile gelecekteki trafik talebini karşılayabilecek yapıda olan, tüm bunlara ek olarak hava trafik kontrolörleri ve pilotların iş yükünün az olduğu hava sahalarıdır. Doğru cevap B'dir.

Hava alanlarındaki trafik hacmindeki artış ise ülkemizin iki hava limanı için dikkat çekicidir: Atatürk ve Sabiha Gökçen Hava Limanları. Raporda her iki hava limanımızdaki trafik hacmindeki sürekli artışın, geçtiğimiz yıl ortalama günde 100 ek hava trafiği ile sonuçlandığı vurgulanmaktadır. Sabiha Gökçen Hava Limanı yılda %23,9’luk trafik artışı ile en hızlı büyüyen hava alanı olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Şekilde hava trafik sistemi planlamasına ilişkin verilen boşluklara yukarıdan aşağıya sırasıyla Sistemin Planlanması-Uçuş Tarifelerinin Planlanması-Stratejik Kontrol kavramları gelmelidir.

Trafik akışının verimli olabilmesi, hava trafik hizmet birimleri arasındaki sürekli koordinasyona bağlıdır. Koordinasyon olmadan planlama fonksiyonunun da bir anlamı yoktur. Doğru cevap C'dir.

Havadan ağır hava aracı ile ilk başarılı uçuş denemesi 1903 yılında Wright kardeşler tarafından gerçekleştirilmiştir.