HAVA TAŞIMACILIĞI

Bu bağlamda hava taşımacılığı kavramının ilk olarak ortaya çıkışı 15 Mayıs 1918’de ABD’de New York ile Washington D.C. şehirleri arasında 218 mil uzunluğundaki rotada hava postası taşınmasıdır

Uçak üreticileri için jet motorlu uçakların üretimi ulaşılmak istenilen yeni nokta olmuş, 1957 yılında Boeing firması de Havilland’ın ardından B-707 tipi uçağını üretmiştir. 

Bunun üzerine hava taşımacılığı sistemi içerisinde yer alan kuruluşlar kaygılarını aşağıdaki maddeler ile dile getirerek serbestleşmeye zemin hazırlamışlardır: 

• Endüstrinin emniyet kayıtlarının kötüye gitmesi, 

• Trafiğin yoğun olduğu rotalar dışındaki küçük yerleşim yerlerinde hizmetin yeterli düzey ve kalitede olmaması, 

• Hava taşımacılığı sistemindeki yer hizmeti, biletleme gibi konularda entegrasyonun sağlanamaması, 

• Artan fiyat düzenlemeleri ve uygunsuz rekabet koşullarıyla birlikte gelirin azalması, 

• Yeni donanımlara ve diğer teknolojilere yatırım olanaklarının azalması, 

• Hava yolu çalışanları üzerinde olumsuz etkilerin oluşması 

THY A.O. 

231 

ONUR AIR TAŞIMACILIK A.Ş. 

21 

ATLASJET HAVACILIK A.Ş. 

18 

PEGASUS HAVA TAŞIMACILIĞI A.Ş. 

46 

GÜNEŞ EKSPRES HAVACILIK A.Ş. 

53 

MNG HAVA YOLLARI VE TAŞ. A.Ş. 

7 

ULS HAVA YOLLARI KARGO TAŞ. A.Ş. 

3 

HÜRKUŞ HAVA YOLU TAŞ. TİC. A.Ş. 

8 

TURİSTİK HAVA TAŞIMACILIK A.Ş. 

10 

IHY İZMİR HAVA YOLLARI A.Ş. 

6 

ACT HAVA YOLLARI A.Ş. 

4 

TAILWIND HAVA YOLLARI A.Ş. 

7 

BORAJET HAV. TAŞ. UÇAK. BAK. 

8 

TOPLAM 

422 

Serbestleşme hareketinin dünyadaki hava taşımacılığı gelişimine katkılarını aşağıdaki maddeler hâlinde sıralayabiliriz: 

• Pazara giriş ve erişim konusundaki kısıtlamaların kaldırılarak hava taşımacılığı sektöründe rekabetin artırılmasını sağlamıştır. 

• Bilet fiyatlarının düşmesini ve hava taşımacılığını kullanan yolcu sayısının artmasını sağlamıştır. 

• Topla-dağıt (hub and spoke) uçuş ağı yapısının oluşumunu tetikleyerek hava yolu doluluk oranlarının artmasını sağlamıştır. Dolayısıyla hava taşıyıcıları ölçek ekonomisinden yararlanabilir hâle gelmiş ve bu durum fiyatlandırma stratejilerine de yansımıştır. 

• Uçuş ağının küreselleşmesini sağlamıştır. 

• Sunulan hizmetin kalitesinin artmasını sağlamıştır. 

• Hava yolu işletmelerindeki verimliliğin artmasını sağlamıştır 

Ekonomik açıdan hava taşımacılığını etkileyen küresel çaplı olaylara aşağıdaki örnekleri verebiliriz: 

• 1973 Petrol Krizi: OPEC ülkelerinin ABD’ye karşı ilan ettiği petrol ambargosu 

• 1979 Petrol Krizi: İran Devrimi sonrasında yaşanan petrol krizi 

• 1997 Doğu Asya Mali Krizi 

• 2008 Global Finansal Kriz 

1927 yılında Juan Trippe adında eski bir donanma pilotunun Pan American World Hava yollarını kurmasıyla birlikte yolcu taşımaya yönelik faaliyetler başlamıştır. 

Dünyada hava taşımacılığının tarihsel gelişimi söz konusu olduğunda 1958-1978 yılları arasına tekabül eden dönem olgunluk dönemidir.

Hava taşımacılığının gelişiminde ABD’de yaşanan gelişmeler çoğu zaman öncü olmuştur. Bu alanda birçok yenilik ilk defa bu kıtada hayata geçirilmiştir 

Türkiye’de hava taşımacılığının temelleri 1910’lu yılların başında atılmaya başlanmıştır. İlk olarak gerekli altyapının hazırlanması doğrultusunda çalışmalara öncelik verilmiştir. Bu amaçla 1912 yılında İstanbul-Sefaköy’de meydan ve hangar inşası yapılmıştır.