HAVA TAŞIMACILIĞI - Deneme Sınavı - 13

Ek-18 Tehlikeli Maddeler: Hava yoluyla tehlikeli maddelerin emniyetli bir şekilde
taşınabilmesi için gereklilikleri düzenler. Hava yoluyla yapılan kargo taşımacılığının yarıdan fazlasını patlayıcı, korozif, yanıcı, zehirli ve hatta radyoaktif olarak sınıflandırılabilecek ürünler oluşturmaktadır. Bu ürünler endüstriyel, ticari, tıbbi veya araştırma amaçlı olarak kullanılmak üzere taşınmaktadır. Bu ürünlerin sınıflandırılması, paketlenmesi, depolanması gibi konularda uyulması gereken kural ve prosedürler bu dokûmanda yer almaktadır.

Avrupa Birliği üyesi olan 28 ülke (Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Güney Kıbrıs, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Litvanya, Latviya, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç ve Birleşik Krallık) doğal olarak EASA üyesidir. Avrupa Birliği üyesi olmayan ancak özel anlaşmalı ülke statüsüne sahip dört ülkede İzlanda, Norveç, İsviçre ve Lichtenstein’dır.

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün en temel görevi; Türk sivil havacılık sisteminde hava taşımacılığına ilişkin tüm faaliyetlerin emniyetli, güvenli, etkin ve verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak, hava taşımacılığına ilişkin hizmetlerin adil ve sürdürülebilir bir rekabet ortamında gerçekleşmesi amacıyla politikalar üretmek, stratejiler belirlemek, düzenlemeler tasarlamak, düzenlemeleri uygulamaya aktarmak, mevzuata uyumluluğu denetlemek ve uyum konusunda gerektiğinde yaptırım uygulamaktır.

Türkiye’de sivil havacılık sektörü 14 Ekim 1983 tarihinde kabul edilen 2920 sayılı Sivil Havacılık Kanunu’nun yürürlüğe girmesiyle, özellikle 80’lerin ikinci yarısından itibaren önemli bir gelişim içerisine girmiştir. 1983 yılına kadar monopol yapıya sahip olan Türk sivil havacılığı, uluslararası ekonomik düzenlemelere paralel olarak bu tarihten sonra liberalleşmeye başlamış ve özel sektörün de faaliyet göstermesine olanak sağlanmıştır. Bu doğrultuda 2920 sayılı kanun ile ülkede özel hava yolu şirketlerinin kurulmasına ve iç hat hariç faaliyet göstermesine izin verilmiştir. Ulaştırma Bakanlığı tarafından özel hava yolu
işletmelerine iç hat uçuş izni 20 Ekim 2003 tarihinde gerçekleşmiştir

Madde 25 (Değişik: 19/4/2001 - 4647/1 md.): Ruhsat sahibi; ücret tarifeleri ile birlikte uygulama tarihini ticari, mali ve ekonomik koşullara uygun olarak belirler ve yürürlüğe koymadan üç gün önce üçüncü kişilere duyurur. Uçuş tarifeleri, ruhsat sahibi tarafından belirlenir ve Ulaştırma Bakanlığınca onaylandıktan yedi gün sonra yürürlüğe girer.

Kalite, Uluslararası Standartlar Kuruluşu (ISO - the International Organization for Standardization) tarafından en genel ifade ile “bir ürünün ya da hizmetin belirtilen ihtiyaçları karşılayabilmek için sahip olduğu niteliklerin toplamıdır” şeklinde tanımlanmaktadır.

Kalitenin diğer tanımlarını da şu şekilde sıralayabiliriz:

Fakat bir toplumda yer alan tüm bireylerin ihtiyaçlarını aynı anda karşılayabilmesi durumu kalitenin özellikleri arasında yer almaz. Doğru cevap C’dir.

Ülkemizde de uluslararası düzenlemelere paralel olarak hava yolu işletmelerinin kurulması ile ilgili olan SHY 6A Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Yönetmeliği; hava araçlarının uçuşa elverişliliği ile ilgili olan SHY M Sürekli Uçuşa Elverişlilik ve Bakım Sorumluluğu Yönetmeliği; hava araçlarının bakımları ile ilgili olan SHY 145 Onaylı Bakım Kuruluşları Yönetmeliği; ve bu konuda yayımlanan SHT 121.23 Sivil Havacılıkta Kalite Yönetim Sistemi ve Standardizasyonu Talimatı; SHT OPS 1 Uçakla Ticari Hava Taşıma İşletmeciliği Operasyon Usul ve Esasları Talimatı gibi yönetmelik ve talimatlar çıkartılmış olup, ihtiyaçlar doğrultusunda güncellenmektedir. Doğru cevap A’dır.

Ticari hava taşıma işletmelerinde kalite yönetim sisteminin amacı, uçuş ve yer emniyetine yönelik tüm operasyonel faaliyetlerde gerekliliklerin sağlanmasında işletmenin izlenebilmesine olanak sağlamaktır. Aynı zamanda kalite yönetim sistemi, havacılık kuruluşları da dâhil olmak üzere örgütlerin ürünlerine ve hizmetlerine odaklanmakta ve müşteri memnuniyetini hedeflemektedir. Bir işletmenin uçuş ve yer operasyonu, uçuş eğitim ve bakım faaliyetleri kuralları, standartları ve operasyonel prosedürlerinin yeterliliği ve uyumu kalite yönetim sistemi tarafından sağlanır. Emniyet Yönetim Sistemi (SMS - Safety Management System) ise, emniyet kapsamında havacılık kuruluşunun insani ve örgütle ilgili etkenlerine odaklanmakta ve emniyet memnuniyetine ulaşmayı hedeflemektedir. Doğru cevap E’dir.

Bir Kalite Yönetim Sisteminin faaliyet alanı şu şekilde özetlenebilir:

Doğru cevap B’dir.

İşletmenin kalite el kitabında yer alması gereken bölümler şu şekilde sıralanabilir:

a. Kalite Politikası
b. Terminoloji
c. Açıkça Belirtilen Operasyonel Standartlar
d. Organizasyonun Tanımı
e. Görevlerin ve Sorumlulukların Dağılımı
f. Düzenleyici Uyumun Sağlanması İçin Operasyonel Prosedürler
g. Kazaların Önlenmesi ve Uçuş Emniyeti Programı
h. Kalite Güvence Programı

• Takvimlendirilmiş Yıllık Denetleme Planı
• Denetim Prosedürleri
• Raporlama Prosedürleri
• Takip ve Düzeltici Faaliyet Prosedürleri
• Kayıt Sistemi

i. Eğitim Programı
j. Doküman Kontrolü

Doğru cevap D’dir.

Kalite yöneticisi, kalite yönetim sistemi dâhilinde işletmenin tüm faaliyetlerinin ulusal ve uluslararası sivil havacılık mevzuatı çerçevesinde yürütülmesinden, uçuş ve yer işletme, uçuş eğitim ve bakım prosedürlerinin Kalite El Kitabında belirtildiği şekilde uygulanmasından sorumludur. Aynı zamanda tüm bu hususların denetimi, ilgili birimlerden düzeltici faaliyetlerin istenmesi ve gözetim işlemleri ile üçer aylık faaliyet raporlarının düzenlenmesinden de sorumludur. Doğru cevap C’dir.

Kalite Güvence Programı’nın uçuş ve yer operasyonları, uçuş eğitimleri ve bakımın standartlara ve gerekli prosedürlere göre yürütülmesini sağlayacak tüm planlı ve sistematik faaliyetleri kapsaması gerekmektedir. Bir kalite güvence programı oluşturulurken kalite incelemesi ve denetim işlemleri, kalite denetçileri, kalite deneticilerinin bağımsızlığı, denetim faaliyet alanları, denetim planlaması, gözetim ve düzeltici faaliyetler, kalite yönetim değerlendirmesi konu başlıklarının dikkate alınması gerekmektedir. Doğru cevap E’dir.

Etkili bir kalite denetiminin gerçekleştirilebilmesi için uygulanabilecek teknikler şu şekilde özetlenebilir;

Doğru cevap B’dir.

Kalite Yönetim değerlendirmesi, hem işletme hem de Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır. İşletmenin kalite yönetim değerlendirmesi, uçuş operasyon usulleri, prosedürleri ile kalite yönetim sistemi tarafından uygulanan tüm hususların kapsamlı, sistematik ve detaylı bir şekilde gerçekleştirildiğinin gözden geçirilmesini kapsamaktadır. Diğer taraftan Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından içerisinde Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü yetkilileri ile hava yolu işletmelerinin Kalite Yöneticisi seviyesinde birer yetkili temsilcilerinin yer aldığı bir Kalite Yönetim Değerlendirme Komitesi oluşturulur. Bu komitenin görevi uluslararası sivil havacılık kurallarının uygulanmasını sağlamak, hava yolu işletmelerinin kalite yönetim sistemlerindeki gelişmeleri takip etmek, bu gelişmelere bağlı olarak gerekli önlemleri almak ve işletmelerin uluslararası alanda rekabet gücünü artırmaktır. Doğru cevap C’dir.

Sivil Havacılıkta Kalite Yönetim Sistemi ve Standardizasyonu Talimatında belirtilen esas ve usullerin yerine getirilmesinden havacılık işletmesinin yönetiminden sorumlu Genel Müdür/Sorumlu Yönetici ve Kalite Yöneticisi Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’ne ve T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’na karşı sorumludur. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından yapılan denetlemelerde hazırlanan raporlara göre kalite yönetim sisteminin iki yıl üst üste beklenen faydayı sağlayamadığı tespit edilirse, işletmelerden sorumlu yöneticilerini değiştirmeleri istenebilir. Doğru cevap B'dir.

ICAO’nun stratejik hedefleri: Emniyet, Hava Seyrüsefer Kapasitesi ve Verimliliği, Güvenlik ve Kolaylıklar, Hava Taşımacılığının Ekonomik Gelişimi ve Çevre Koruma'dır.

Genel Kurul toplantılarında teknik, ekonomik, hukuki ve teknik iş birliği alanlarındaki tüm çalışmalar ayrıntılı olarak gözden geçirilerek, bütçe ve yapılacak işler detaylarıyla belirlenir.

Türkiye, 1947 yılındaki ilk ICAO Genel Kurulu’nda Konseye üç yıllık süre için üye seçilmiştir. 1977, 1980 ve 1983 yıllarındaki adaylıkları ise oyların bölünmesi nedeniyle sonuçlanamamıştır. 2016 yılı için Konsey üyesi adayıdır.

1958 yılında kurulan Federal Havacılık Otoritesi (FAA-Federal Aviation Administration), Amerika Birleşik Devletleri’nin sivil havacılık otoritesidir.

Avrupa hava ulaşımındaki gelişmelerin izlenmesi amacıyla daha iyi bir koordinasyon ve iş birliği  sağlamak, Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC)'ın kuruluş amaçlarındandır.