HAVA KARGO VE TEHLİKELİ MADDELER

Tehlikeli Madde: Taşınması esnasında sağlığa, emniyete, diğer varlıklara ve çevreye zarar verme riski taşıyan madde veya nesneler olarak ifade edilmektedir.

Hava yoluyla taşınması esnasında risk oluşturabilmektedir. Çakmaklar, kibritler, saç spreyleri, deodorantlar,lityum-iyon bataryalar gibi maddeler bu duruma verilebilecek örneklerdendir.

Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (International Civil Aviation Organisation, ICAO)

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (International Air Transportation Association, IATA)

Gönderici beyan formunu tam ve doğru bir şekilde hazırlamalıdır. Gönderici beyan formu ve varsa diğer gerekli dokümanlar gönderici tarafından en az 3 ay süreyle saklanmalıdır

Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde yer alanların eğitim konularına göre gruplandırılması şu şekildedir:
• Göndericiler ve paketleyiciler
• Aracı taşımacılık işletmeleri (Freight forwarders)
• Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmeleri
• Güvenlik görevlileri

Radyoaktif maddeler istisnai miktarlarda olsalar dahi hiçbir koşul altında yolcu ve ekip beraberinde taşınamaz.

Sınıf 1 Patlayıcılar

Tehlikeli maddelerin paketlenmesinde 3 farklı yol izlenmektedir:
• Tehlikeli maddenin tek başına bir dış kap kullanılarak paketlenmesi
• Tehlikeli maddenin iç ve dış kap kullanılarak birleşik paketlenmesi
• Tehlikeli maddelerin paketlerinin taşınmasını kolaylaştırmak amacıyla paketlerin
bir araya getirilmesi (overpack)

U: Paketin özel olduğunu, bulaşıcı maddenin paket içerisinde test edilmeye gerek
kalmadan taşınabileceğini gösterir.

Tehlikeli maddelerin hava yoluyla taşınmasına yönelik düzenlemelerin oluşturulmasında Birleşmiş Milletler Tehlikeli Maddelerin Taşınması Konusunda Uzman Alt Komitesi (UN Subcommittee of Experts on the Transport of Dangerous Goods, SCoETDG) ile Uluslararası Atom Enerji Ajansı (International Atomic Energy Agency, IAEA) kurumları belirleyici konumundadırlar. SCoETDG’nin hazırladığı düzenlemeler radyoaktif maddeleri kapsamamaktadır. Radyoaktif maddeler ile ilgili tarafta IAEA düzenlemeleri yer almaktadır.

Gönderici beyan formunu tam ve doğru bir şekilde hazırlamalıdır. Gönderici beyan formu ve varsa diğer gerekli dokümanlar gönderici tarafından en az 3 ay süreyle saklanmalıdır.

Tehlikeli maddelerin taşınması sürecinde yer alanların eğitim konularına göre gruplandırılması şu şekildedir: • Göndericiler ve paketleyiciler • Aracı taşımacılık işletmeleri (Freight forwarders) • Taşıyıcılar ve yer hizmetleri işletmeleri      • Güvenlik görevlileri. Bu gruplar ve altgrupların ortak almaları gereken eğitim konuları şunlardır: Genel felsefe, Etiketleme ve işaretleme, Beyan edilmemiş tehlikeli maddelerin tanımlanması ve Acil durum usulleri.

Sınırlandırılmış miktardaki tehlikeli maddelerin paketlerinde “Y” harfi ile gösterilen işaretleme yapılmalıdır. Taşımaya hazır hâldeki bir tehlikeli maddenin sınırlandırılmış miktarı hiçbir koşulda 30 kg üzerinde olamaz.

  İşareti Sınıf 1 Patlayıcılar, Bölüm 1.5 – Kütle halinde patlama özelliğine sahip duyarsız maddeler için kullanılmaktadır.

 İşareti Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı Maddeler, Bölüm 6.2 – Bulaşıcı maddeler için kullanılmaktadır.

C Sütunu Tehlikeli maddenin tehlike derecesine göre belirlenen sınıf ve bölüm numarası bu sütunda gösterilmektedir. Eğer tehlikeli madde birden fazla sınıfa giriyorsa, asıl riskin yanında taşıdığı yan riske ait sınıf ve bölüm numarası parantez içerisinde gösterilir.

L Sütunu Sadece kargo uçağında UN tipi paketlerde taşınacak tehlikeli maddenin paket başına maksimum net madde miktarını gösterir. Eğer burada “Forbidden” ifadesi var ise tehlikeli madde kargo uçağı dâhil hiçbir uçakta taşınamaz.

Paketleme grubu (PG) ise tehlikeli maddenin taşıdığı riske göre belirlenmektedir. Daha önce de belirtildiği gibi PG I yüksek risk, PG II orta derecede risk ve PG III düşük risk anlamına gelmektedir.

   Yandaki işaret tehlikeli madde paketinin depolanması, yüklenmesi ve taşınması aşamalarında paketin içeriği ile ilgili sürece rehberlik etme niteliğinde paket içerisindeki maddenin çevreye zararlı olduğunu göstermektedir.