HAVA KARGO VE TEHLİKELİ MADDELER - Deneme Sınavı - 4

Tehlikeli maddelerin handling süreci aşağıdaki adımlardan oluşmaktadır:
• Tehlikeli maddelerin kabulü
• Tehlikeli maddelerin depolanması
• Tehlikeli maddelerin uçağa yüklenmesi
• Tehlikeli madde denetimlerinin yapılması
• Tehlikeli maddeler ile ilgili taraflara gerekli bilgilendirmelerin yapılması
• Taşıyıcının raporlama sorumlulukları

Kontrol listesinde bulunan başlıca sorular şu şekildedir:
• Radyoaktif maddeler ve diğer tehlikeli maddeler dâhil olmak üzere gerekli dokümantasyon detaylı bir şekilde hazırlanmış mı?
• Gönderici beyan formunda belirtilen tehlikeli madde miktarları yolcu ya da kargo
uçağı için belirlenen paket başına limitler içerisinde mi?
• Tehlikeli madde paketinin, birleşik paketinin, bir araya getirilmiş paketin (overpack) ya da kargo konteynerinin üzerindeki işaretlemeler kolay görülebilir şekilde
mi ve gönderici beyan formu ile uyuşuyor mu?
• Paket performans kodu ve tehlikeli maddenin paketleme grubu uyuşuyor mu?
• UN/ID numarası, uygun gönderi adı (PSN), etiketler ve özel handling talimatları
kolay görülebilir ve uygun şekilde mi?
• Varsa radyoaktif madde etiketlemeleri gerektiği şekilde yapılmış mı?
• Dış kap kullanımı yapılmışsa uygun paket seçimi yapılmış mı?
• Aralarında ayrım yapılması gereken tehlikeli maddeler bir arada paketlenmiş mi?
8. Ünite - Tehlikeli Maddelerin Handling Süreci ve Tehlikeli Madde Uygulamaları 173
• Tehlikeli madde paketinde hasar ya da sızdırma mevcut mu?
• Bir araya getirilmiş paket gurubu (overpack) sadece kargo uçağında taşınacak paket içeriyor mu?

Tehlikeli maddelerin kabulü ile ilgili olarak aşağıdaki durumlarda taşıyıcı ve ilgili
personel düzenlemelerde belirtilen özel durumları da göz önünde bulundurarak duruma göre hareket etmelidir:
• Tehlikeli madde içeren kargo konteyneri ve ULD (yükleme ünitesi),
• Bulaşıcı madde içeren gönderiler,
• Kendiliğinden tepkimeye giren tehlikeli maddeler,
• Üzerinde tehlike işareti bulunan tüketici ürünleri,
• Konsolide gönderiler

Tehlikeli maddelerin taşınabileceği uçaklardaki kargo kompartımanlarının B ya da C sınıfı gerekliliklerini karşılaması gereklidir.

Üzerinde “Cargo Aircraft Only” etiketi bulunan tehlikeli madde paketleri C sınıfı gerekliliklerini kargo kompartımanında taşınmalıdır

C Sınıfı Kargo Kompartımanı Özellikleri
• Kompartıman içerisinde pilota ya da uçuş mühendisine uyarı veren duman ya da yangın detektörü bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisinde pilot ya da uçuş mühendisi tarafından kontrol edilebilen,
onaylı yangın söndürme ya da önleme sistemi bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisinde yolcu ya da uçuş kabinine alev, duman ya da yangın söndürme maddesi girmesini önleyen gerekli araçlar bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisindeki havalandırmayı kontrol eden cihazlar bulunmalıdır.

D Sınıfı Kargo Kompartımanı Özellikleri
• Kompartıman içerisinde meydana gelebilecek yangın uçuş emniyetini ve uçakta
bulunanları hiçbir şekilde tehlikeye atmayacak şekilde sınırlandırılmış olmalıdır.
• Kompartıman içerisinde yolcu ya da uçuş kabinine tehlikeli miktarda alev, duman ya da zehirli gaz girmesini önleyen gerekli araçlar bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisindeki havalandırmayı yangın emniyet limitleri dâhilinde
kontrol eden cihazlar bulunmalıdır.
• Kompartıman içerisinde meydana gelebilecek ısıdan kritik uçak parçaları etkilenmemelidir.

• Toksik ve bulaşıcı maddelerin istiflenmesi
• Manyetik maddelerin yüklenmesi
• Kuru buz yüklenmesi
• Soğutularak sıvılaştırılmış gazların yüklenmesi
• Genişleyebilen polimerik destek malzemelerinin ve plastik kalıp bileşimlerinin
yüklenmesi
• Canlı hayvanların tehlikeli maddelerle birlikte yüklenmesi
• Tekerlekli sandalye ve diğer akülü hareket yardım cihazlarının yüklenmesi
• Radyoaktif maddelerin tab edilmemiş filmlerle yüklenmesi
• Fissile maddelerin yüklenmesi

• Tehlikeli maddelerin yüklendiği nokta
• Tehlikeli maddenin uçaktan boşaltılacağı nokta
• Konşimento (AWB) numarası
• Uygun gönderi adı (PSN)
• Tehlike sınıfı ve bölüm kodu
• UN/ID numarası
• Yan risk sınıfı ve bölüm kodu
• Paket sayısı ve paket başına miktarlar
• Radyoaktif maddeler için kategori ve taşıma indisi
• Varsa paketleme grubu
• Kargo IMP kodu
• Acil durum rehberi kodu (ERG)
• Tehlikeli maddenin kargo uçağında taşınmasının zorunlu olup olmadığı

Tehlikeli maddenin listede bulunmaması durumunda aşağıdaki adımlar izlenmelidir:
• Yapılacak olan testler doğrultusunda maddenin karakteristik özellikleri öğrenilmelidir.
• Maddenin hava yolu ile taşınmasının yasak olmadığından emin olunmalıdır.
• Maddenin IATA-DGR kitabı tablolarına göre paketleme grubu belirlenmelidir.
• Maddenin tanımlanması yapılmalıdır.

Hava kargo taşımacılığında kullanılan uçaklar; motor tipi, gövde boyutu, motor sayısı, hız aralığı, kullanım amacı, menzili, boyutu-büyüklüğü ve taşıma kapasitesine göre sınıflandırılar. Fiyat, üretim yeri yada üretici firma sınıflandırmada kullanılmaz, bu nedenle doğru cevap E seçeneğidir.

Turboprop’un temel mantığı, temel jet motor sistemi üzerinden mil aracılığı ile pervanenin döndürülmesi ve böylece çekme kuvveti oluşturarak uçağın uçmasının sağlanmasıdır. Bu tanıma uyan seçenek Turboprop Motorlu Uçaktır. C seçeneği doğru cevaptır.

Boeing 737F, kargo taşımacılığı yapan dar gövdeli kargo uçakların en yaygın kullanılanlarından bir tanesidir. Diğer seçeneklerdeki uçaklar geniş gövde olup doğru cevap D seçeneğidir.

Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa'da üretilen uçak tiplerinin haricinde Rusya’da geniş gövdeli uçak olan IIyushin 86 üretilmiştir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Tam yükteki en uzun uçuş menzili olan uçak Boeing 777F’dir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Antonov 225 taşıma kapasitesi bakımından 250 ton kapasite ile en fazla taşıma kapasitesine sahip olan uçaktır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yüklerin uygun formlara sokulabilmesi, gerekli ise özel taşıma koşullarının sağlanabilmesi, ilgili otoritenin kurallarına uygun olacak ve istenilen güvenlik düzeyini sağlayan taşıma üniteleri kullanılır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

ULD'nin açılımı Unit Load Devices'tir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Dara ağırlığı ile maksimum net ağırlığın (taşınacak yük) toplamı brüt ağırlığı verir, bu nedenle doğru cevap D seçeneğidir..

“XXX 01234 XYZ” ULD kodundaki ilk harfler ULD’nin tipi, boyutu ve şekli hakkında bilgi verir, doğru yanıt A seçeneğidir.